موعود پایگاه اینترنتی موعود
/images/storiesهلگا طویل نویسنده فلسطینی-آمریکایی و استاد دانشگاه نیویورک در مقاله‌ای در مجله ژاکوبین در سال ۲۰۱۵، یک روز عادی مردم فلسطین در مرزهای رژیم صهیونیستی را این‌گونه به تصویر می‌کشد: «یک ساعت است که رسیده‌اید، بیش از ظرفیتتان خاک و مونوکسید کربن استنشاق کرده‌اید. تازه نیم ساعت دیگر طول خواهد کشید تا به سربازی برسید که ممکن است بدون ذکر هیچ دلیلی شما را مجبور کند که برگردید. این وضعیت فلسطینیانی است که هر روزه از گذرگاه قلندیا عبور می‌کنند.»
۱۳۹۶/۰۴/۲۴
سید محمد مهدی قادری
آنچه در ادبیات هلگا طویل، سعاد عامری، ادواردو سعید و یا دیگر نویسندگان فلسطینی آمده است تنها گوشه‌ای از رنج و مرارت‌های روزمره تمامی ساکنان فلسطین است.تا سال ۲۰۱۵ تعداد نقاط ایست و بازرسی اسراییلی‌ها در حدفاصل شهرهای فلسطینی نشین به بیش از ۴۰۰ مرکز می‌رسید و انواع و اقسام بازرسی‌ها و برخوردهای فیزیکی در این حوزه‌ها جریان داشت. این وضعیت فاجعه‌آمیز به‌اضافه غیرقابل‌پیش‌بینی بودن زمان‌های باز یا بسته بودن نقاط بازرسی و مرزها، فارغ از ایجاد مشغولیت‌های ذهنی برای هر فرد فلسطینی، باعث هدر رفت شدید وقت فلسطینیان می‌شد و عموماً رفت‌وآمدی چندباره را می‌طلبید.
اوضاع آمدوشد در فلسطین اشغالی تا امروز همچنان ناامیدکننده است. در حقیقت کافی است تا گذرنامه یا مجوز اسراییلی داشته باشید تا به سهولت هرچه‌تمام‌تر از مرزها عبور کنید اما اگر فلسطینی باشید برای هر قدمی‌که در خاک فلسطین برمی‌دارید باید از ایست و بازرسی‌ها متعدد رژیم صهیونیستی گذر کنید که غالباً به شکل یک نوع تنبیه دسته‌جمعی برای فلسطینیان مجسم شده است.
علی‌رغم چنین وضعیتی، تکنولوژی این روزها بیش‌ازپیش به کمک مردم فلسطین آمده تا علاوه بر شکستن حصار فیزیکی بتوانند با درگیری‌های ذهنی کمتری از کنار اسراییلی‌ها عبور کنند. اپلیکیشن «ازمه» (Azmeh) یکی ازاین‌دست فناوری‌ها است که یاریگر فلسطینی‌ها در عبور از نقاط ایست و بازرسی است.
ازمه که کسب‌وکاری انتفاعی است، دریکی از استارتاپ ویکندها پا به جهان گذاشت: مراسمی‌که مرکز صلح پرز آن را تدارک دیده بود. این مرکز به خود می‌بالد که توانسته است کارآفرینان و برنامه‌نویسان اسرائیلی را با چند فلسطینی منتخب و برگزیده دورهم جمع کند تا در سرمایه‌گذاری‌های مشترک با یکدیگر همراه شوند.
تحقق اسراییل بزرگ از طریق سلطه اقتصادی و فرهنگی کار ویژه مرکز صلح پرز است و به همین دلیل هم هست که همکاری‌های اجتماعی این مرکز از خدمات پزشکی تا ایجاد زیرساخت برای ورزش جوانان را شامل می‌شود. در حقیقت این مرکز با توجه به استراتژی شیمون پرز پایه‌گذاری شده که معتقد بود به‌جای توسل به جنگ نظامی‌باید از شیوه‌های اجتماعی و رسانه‌ای برای تسلط بر منطقه اقدام کرد و درست در همین چهارچوب است که «باسل صادر» (Basel Sader) که در دانشگاه عبری بیت‌المقدس درس می‌خواند، دوره تابستانی خود را در این مرکز در حوزه فناوری اطلاعات و سپس طراحی نرم‌افزار و اپلیکیشن‌ها گذرانده و ازمه اولین اپلیکیشن برپایه سیستم عامل IOS و سومین تلاش وی برای ساخت یک نرم‌افزار با سیستم‌عامل اندرویدی، زمانی که به ثمر می‌نشیند مورد حمایت مرکز واقع می‌گردد.
در خصوص ایده اصلی آفرینش ازمه توسط صادر باید به مصاحبه کوتاه وی با المانیتور رجوع کرد، یعنی جایی که باسل جوان هدف خود را از برنامه‌نویسی اپلیکیشن ازمه این‌گونه عنوان کرده است: «ترافیک طولانی و معطل ماندن چند ساعته پشت گذرگاه‌ها و نقاط ایست و بازرسی واقعاً عذاب‌آورند. اسراییلی‌ها معمولاً در نقاط مرزی ساعت‌ها و گاها چند روز مردم را بلاتکلیف نگاه می‌دارند. روزی که دوستم گفت:کاش نرم‌افزاری بود که نشان می‌داد چقدر باید پشت ایست و بازرسی‌های اسراییلی‌ها از بیت‌المقدس تا رام الله منتظر ماند با خودم فکر کردم باید این وضعیت را تغییر داد و راه‌حلی ولو موقتی برای مردم پیدا کرد و این‌گونه ازمه خلق شد.»
ازمه معادل فارسی کلمه ترافیک و شلوغی است. کارکرد اپلیکیشن ازمه به این صورت است که افرادی که قصد عبور از نقاط ایست و بازرسی صهیونیست‌ها را دارند می‌توانند اطلاعات باز یا بسته بودن مرز و نوع ترافیک آن را مشاهده نمایند. تأمین این نوع اطلاعات معمولاً از سوی به اشتراک‌گذاری دیگر افرادی است که از نقاط ذکرشده به‌تازگی عبور کرده‌اند. به دیگر معنا ازمه دو کارکرد عمده دارد. افرادی که به نقاط ایست و بازرسی می‌رسند پیش از حرکت به سمت این نقاط، از میزان ترافیک موجود در آن نقطه مطلع می‌شوند و پس از عبور با انتخاب چند گزینه میزان شلوغی گذرگاه را به افرادی که قصد دارند به آن نقطه بیایند اطلاع‌رسانی می‌کنند.
ذکر این نکته ضروری است که اگرچه استفاده از شبکه‌های اجتماعی همچون فیسبوک و واتساپ در بین فلسطینیان رواج دارد و بسیاری از اطلاع‌رسانی‌ها در مورد وضعیت ترافیکی کشور در این گروه‌ها انجام می‌پذیرد بااین‌حال نرم‌افزاری که به‌صورت تخصصی به این امر مبادرت ورزد بسیار جالب‌توجه جلوه‌گر شده و عملاً فلسطینی‌ها را به سمت استفاده از خود کشیده است.
نکته جالب‌توجه دیگر در مورد ازمه این است که تنها کوتاه زمانی پس از فراگیر شدن این اپلیکیشن، کمیته شهرک‌سازی اسراییل ضمن ممنوعیت استفاده از تلفن‌های همراه هوشمند در نقاط ایست و بازرسی اعلام کرده بود که نرم‌افزارهایی همچون ازمه با قابلیت اطلاع‌رسانی وضعیت سربازان مستقر در پست‌های بازرسی، این امکان را به تروریست‌ها می‌دهند تا زندگی سربازان اسراییلی را در معرض خطر قرار دهند.
موضع سخت کمیته شهرک‌سازی اسراییل نسبت به ازمه از سوی افراد متخصص فلسطینی بی‌پاسخ نماند. مصطفی جرار استاد دانشکده تکنولوژی دانشگاه بیرزیت فلسطین در دفاع از ازمه گفته بود که عملاً چنین امکانی در این اپلیکیشن متصور نیست چراکه تنها راه اطلاع‌رسانی مردم به هم، انتخاب گزینه‌های از پیش طراحی‌شده‌ای است که کاملاً مشخص هستند و کسی نمی‌تواند از طریق این اپلیکیشن پیامی را به دیگران مخابره کند و اگر هم قرار بر این امر باشد افراد می‌توانند از سایر نرم‌افزارها و یا سرویس پیام کوتاه بهره ببرند و بهتر است اسراییلی‌ها قبل از ممنوع کردن استفاده از یک اپلیکیشن یک‌بار آن را نصب کنند و نسبت به طریقه استفاده از آن آشنایی پیدا کنند. مشهور ابودقه وزیر پیشین ارتباطات و فناوری اطلاعات فلسطین نیز اعلام کرده بود که ظهور ازمه بسیار برای مردم فلسطین امیدآفرین بوده اما امید اصلی مردم فلسطین آن است که روزی هیچ ایست و بازرسی از سمت نظامیان اشغالگر در خاک سرزمین فلسطین وجود نداشته باشد و قرار نیست که دستورات صهیونیست‌ها در خاک فلسطین اجرایی شود.
در خصوص طریقه کار کردن با اپلیکیشن ازمه نیز باید به این امر اشاره کرد که شیوه استفاده از این برنامه بسیار ساده است و همه‌ی چیزی که شما لازم دارید در دسترسی به نسل سوم یا چهارم اینترنت خلاصه می‌شود، بااین‌وجود ازآنجایی‌که در بسیاری از نقاط کشور فلسطین به علت کارشکنی‌های مداوم صهیونیست‌ها معمولاً چنین امکانی در اختیار کاربران تلفن‌های هوشمند وجود ندارد، باسل صادر ضمن سعی در توسعه برنامه ازمه به‌گونه‌ای که با اینترنت‌های نسل پایین‌تر نیز بتواند کار کند به دنبال آن بود تا با شرکت‌های تلفن همراه فلسطینی وارد مذاکره شود تا این قابلیت برای فلسطینیان به وجود آید که به‌صورت آفلاین هم بتوانند اطلاعات مورد نیاز خود در زمینه نقاط ایست و بازرسی ببیند و آن را به دیگران نیز اطلاع دهند.
بااین‌حال تا امروز آنچه که مسلم است آن است که اکثریت ۱۲۰۰۰ کاربری که این نرم‌افزار را درگوشی‌های هوشمند خود نصب‌کرده‌اند، ساکن بیت‌المقدس شرقی‌اند چراکه تنها در این قسمت از فلسطین امکان استفاده از اینترنت‌های نسل سه و چهار برای مردم آن‌هم با استفاده از شبکه‌های آنتن دهی صهیونیست‌ها برقرار است و اگر نسخه جدیدتر ازمه با اینترنت نسل پایین‌تر نیز منتشر شود به‌احتمال‌قوی میزان کاربران این نرم‌افزار تنها در وهله اول سه تا چهار برابر افزایش خواهد داشت. نکته جالب اینکه به علت منطقه‌ای بودن اپلیکیشن ازمه می‌توان ادعا کرد که تقریباً ۱۰۰ درصد افرادی که نرم‌افزار را نصب‌کرده‌اند کاربران فلسطینی هستند
در خصوص ویژگی‌های اپلیکیشن ازمه در گذر زمان نیز اطلاعات جالبی وجود دارد. نسخه ابتدایی این اپلیکیشن تنها دو گذرگاه بیت‌المقدس شرقی و رام الله را مورد پوشش قرار می‌داد، تنها به زبان عربی برنامه‌نویسی شده بود و تنها دو گزینه ترافیک و وضعیت عادی داشت اما در نسخه سوم ازمه که نسخه فعلی این نرم‌افزار است، ازمه به دو زبان عربی و انگلیسی پشتیبانی می‌شود و با رنگ کدبندی‌شده است به‌گونه‌ای که رنگ سبز نشان از رفت‌وآمد روان، رنگ نارنجی نشان از ترافیک کم، رنگ قرمز نشان از معطلی‌های چندساعته و رنگ سیاه نشان از بسته بودن گذرگاه مرزی و نقطه ایست و بازرسی دارد.علاوه برافزوده شدن این ابعاد در نسخه جدید ازمه، نرم‌افزار حدود ۴۷ نقطه ایست و بازرسی رژیم صهیونیستی را تحت پوشش قرار داده و به افرادی که قصد عبور از این معابر را دارند اطلاع‌رسانی می‌کند. اسامی مهم‌ترین نقاط ایست و بازرسی رژیم صهیونیستی که در اپلیکیشن ازمه لحاظ شده‌اند را می‌توان در جدول زیر یافت.
اگر بخواهیم به‌صورت کلی جمع‌بندی را در مورد نرم‌افزار ازمه داشته باشیم باید گفت که ازمه برای فلسطینیان هم می‌تواند فرصت باشد و هم چالش. فرصت ازآن‌جهت که سهولت رفت‌وآمد در بین شهرهای فلسطینی موهبتی است که تا پیش‌ازاین نرم‌افزار به‌صورت کلی برای فلسطینیان وجود نداشت و چالش و تهدید از این وجه که برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده برای شکل‌گیری ازمه در یک مرکز صهیونیستی انجام شده و خلق این نرم‌افزار توسط جوانی بوده است که در دانشگاه عبری بیت‌المقدس درس می‌خواند و بیش از افراد عادی با صهیونیست‌ها عجین شده است. در حقیقت بی‌توجهی به این موضوع که امکان دسترسی و ثبت اطلاعات کاربرانی که روزانه از ایست و بازرسی‌های رژیم صهیونیستی عبور می‌کنند توسط این نرم‌افزار وجود دارد، می‌تواند بسیار برای استفاده‌کنندگان از آن خطرآفرین باشد و این نکته‌ای است که باید در همه تحلیل‌های پیرامون ازمه موردتوجه قرار گیرد. مسئله دیگری که پیرامون ازمه و سایر نرم‌افزارهایی که در راه تسهیل فضا برای سکونت فلسطینیان ایجادشده باید موردتوجه قرار گیرد آن است که دولت صهیونیست سال‌هاست که با تغییر استراتژی خود از مذاکره در برابر زمین به سمت مذاکره در برابر زندگی بهتر به این امر مبادرت کرده که با نوعی ایجاد فضای سازش به فلسطینیان بقبولاند که درصورتی‌که دست از مقاومت بردارند، می‌توانند زندگی راحت‌تری را در سرزمین‌های باقی‌مانده داشته باشند. ازمه تنها یکی از اپلیکیشن‌هایی است که با مجوز محدود صهیونیست‌ها هنوز می‌تواند به فعالیت خود ادامه دهد و طعم شیرین گذر از نقاط ایست و بازرسی و مرزهای سرزمین اشغالی را به مردم فلسطین بچشاند. طعم شیرینی که بی‌شک در صورت تغییر ذائقه عمومی مردم، تلخی گزنده‌ای را با خود به همراه خواهد داشت.
http://www.haadi.ir/s/704
[۱] https://www.facebook.com/azmehapp [۲] http://www.wattan.tv/news/154999.html [۳] http://www.haaretz.com/middle-east-news/1.686890 [۴] https://medium.com/freshfund/meet-the-fresh-fund-student-investors-cef52f9ea7a8 [۵] http://www.al-monitor.com/pulse/en/originals/2016/03/west-bank-smartphone-app-israel-checkpoints.html [۶] http://www.aljazeera.com/news/2015/11/apps-palestinians-navigate-israeli-checkpoints-151118143027515.html [۷] http://www.jerusalemonline.com/news/middle-east/israeli-palestinian-relations/palestinian-app-for-checkpoint-traffic-jams-18813 [۸] https://www.breakingisraelnews.com/54535/2-new-apps-warn-pa-arabs-idf-checkpoints-technology-and-business/#RblJyKodjhehb1j6.99
