چشمی نگران ما

یکی از مهمترین اعتقادات شیعه، مسئله نظارت امام معصوم علیه السلام بر اعمال است.شیعه معتقد است که حضرات معصومین علیهم السلام شاهد و ناظر بر اعمال ما هستند. وجود مقدس امام هادی علیه الصلاه و السلام در زیارت " جامعه کبیره" بدین مهم تصریح فرموده‌اند و به حق می توان گفت که این زیارت شریفه یک دایره المعارف امام شناسی است. در فرازی از زیارت جامعه می فرمایند: "…. و شهداء علی خلقه " یعنی: شما ائمه علیهم السلام حجت های خداوند متعال بر خلقش هستید. در فرهنگ گرانسنگ قرآن نیزاز وجود مقدس حضرت ختمی مرتبت صلی الله علیه وآله به عنوان گواه بر مردم یاد شده است…

خداوند متعال در سوره مبارکه بقره، آیه ۱۴۳ می فرماید: " و کذلک جعلناکم امه وسطا لتکونوا شهداء علی الناس و یکون الرسول علیکم شهیداً." شما را امت میانه ای قرار دادیم تا گواه بر مردم باشید و پیامبرهم گواه بر شما. امام باقرعلیه السلام در روایتی به سند صحیحه فرمودند: " ما ائمه، امت میانه هستیم و ما گواهان خداوند بر خلقش و حجت های او در روی زمین هستیم." (2) به طورکلی با توجه به آیات و روایات شیعه این مطلب به اثبات می رسد که ائمه هدی علیهم السلام همچون رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و آله شاهد براعمال و رفتار ما هستند و این اعتقاد شیعه و سنی است. " ابوالقاسم حسکانی" از علماء اهل سنت در کتاب " شواهد التنزیل" ازحضرت علی علیه السلام حدیثی را نقل می‌کند که ذیل آیه ۱۴۳ سوره بقره فرمودند: " مراد از شاهدان، ما اهل البیت هستیم. رسول خدا شاهد بر ما و ما شاهدان خداوند بر خلقش و حجت های او در روی زمین هستیم ." (3) نکته قابل توجه آن است که مسئله عرضه اعمال به خدمت وجود مقدس حضرت بقیه الله الاعظم عجل الله تعالی فرجه الشریف دارای اثر تربیتی فوق العاده ای است. شیعه ی عاشقی که می داند محبوبش هر لحظه او را زیر نظر دارد و به اعمال و رفتار او نظارت می نماید، سعی می‌کند که در نحوه عملکرد خود دقت بیشتری داشته باشد. امام باقر علیه السلام فرمودند: " ان الاعمال تعرض علی نبیکم کل عشیه الخمیس فلیستح احدکم ان تعرض علی نبیه العمل القبیح ." (4) " تمام اعمال شما هرشب پنجشنبه به پیامبرتان عرضه می‌شود، پس باید ازاین که عمل زشتی از شما بر پیامبرعرضه شود، خجالت زده باشید." امام رضا علیه آلاف التحیه و الثناء فرمودند: " والله ان اعمالکم لتعرض علی فی کل یوم و لیله." (5) به خدا سوگند که اعمال شما هر شب و روز بر من عرضه می‌شود. لازم به ذکر است که مسئله عرضه اعمال، در روایات به بیانات متفاوتی وارد شده، بعضی از روایات روز پنجشنبه را روز عرضه اعمال بر پیامبر یا یکی از معصومین صلوات الله علیهم اجمعین می دانند. بعضی دیگر هر روز صبح و عصر و در بعضی، روز و شب را به عنوان وقت عرضه اعمال بیان داشته‌اند اما قدرمسلم این که اعمال ما بر اساس روایت، به معصومین و اکنون به وجود مقدس امام زمان عجل الله تعالی فرجه عرضه می‌شود و مثل گزارشی که کارمندان در ابتدای روز یا در پایان ساعت کاری و حتی هفتگی و ماهانه به ریاست شرکت تقدیم می‌کنند، اعمال ما نیز مورد دقت و بررسی قرار می‌گیرد. در زیارت روز جمعه خطاب به امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف ناله سر می دهیم که:" السلام علیک یا عین الله فی خلقه." درود و سلام بر چشم خدا در بین مخلوقاتش. " رمیله" یکی از اصحاب امیرالمومنین علیه اسلام نقل می‌کند:" سخت بیمار شده بودم تا این که روز جمعه قدری احساس سبکی کردم، با خودم گفتم بهتر است آبی به صورت زده و به امامت امیرالمؤمنین علیه السلام نماز بخوانم . به مسجد رفتم، هنگامی‌که حضرت بالای منبر می رفتند دوباره حالم بد شد، هنگام بازگشت حضرت علی علیه السلام از مسجد به محله قصر تشریف بردند و من نیز ایشان راهمراهی کرده و همراه ایشان به آن محله رفتم. امیرالمؤمنین علیه السلام به من فرمودند: ای رمیله، دیدم که از درد به خود می پیچیدی ؟! گفتم: بله یا امیرالمومنین، و جریان بیماری خود را برای ایشان تعریف کردم و ازانگیزه حضور در نماز با آن حضرت سخن گفتم. حضرت فرمودند: ای رمیله هیچ مومنی بیمار نمی‌شود مگر آن که ما هم درغم او غمگین می‌شویم، و ناراحت نمی‌شود مگر آن که ما هم درغم او غمگین می‌شویم و هیچ دعایی نمی‌کند مگر آن که به دعای او آمین می‌گوییم و سکوت نمی‌کند مگر آن که ما برایش دعا می‌کنیم. عرضه داشتم یا امیرالمومنین فدایت گردم، این مطلب مربوط به کسانی است که با شما در این مکان هستند، اما کسانی که در اطراف و اکناف زمین زندگی می‌کنند چطور؟! فرمودند: ای رمیله هیچ مومنی در شرق و غرب زمین از ما غائب نیست." (6) نکته مهمی‌که ذیل این روایت قابل ذکر است آن که این حدیث و احادیثی از این قبیل باید درباور انسان جای گرفته و بدان اعتماد پیدا کنیم. به عبارت دیگر این حقیقت را با تمام وجود احساس کنیم. در این صورت " غیبت" برای ما به منزله " مشاهده" خواهد شد و همواره خود را در محضر آن ولی الهی احساس خواهیم کرد. امام سجاد علیه السلام به ابوخالد کابلی می فرمایند:" ای اباخالد همانا مردم در زمان غیبت او که اعتقاد به امامتش دارند و در انتظار ظهورش هستند از مردم همه زمانها بهترند، زیرا خدای تبارک و تعالی چنان فهم و عقل و معرفتی به آنها عنایت فرموده که غیبت برای آنها به منزله دیدن حضوری شده است." (7) وجود مقدس حضرت ولی عصر ارواحنا فداه در توقیع مبارک خطاب به شیخ مفید رحمه الله تعالی علیه می فرمایند: " فانا نحیط علما بانبائکم ولا یعزب عنا شی من اخبارکم … انا غیر مهملین لمراعاتکم و لا ناسین لذکرکم." (8) " ما به آنچه بر شما می‌گذرد احاطه علمی داریم و هیچ یک از خبرهای شما از ما پوشیده نیست… ما نسبت به رعایت حال شما اهمال نمی‌کنیم و یاد شما را فراموش نمی‌کنیم." " ابوبصیر نقل می‌کند که با حضرت باقرعلیه السلام داخل مسجد شدم در حالی که مردم رفت و آمد می‌کردند، حضرت به من فرمودند از مردم سوال کن که آیا مرا می‌بینند؟ هر کس از آنجا رد می‌شد از او می پرسیدم آیا ابوجعفر علیه السلام را ندیدی؟ می‌گفت: نه، در حالی که ایشان در کنار من ایستاده بودند. تا این که ابوهارون نابینا (مکفوف) وارد شد، حضرت فرمودند: از این بپرس، گفتم آیا ابوجعفر علیه السلام را ندیدی؟ گفت: مگر نه همین است که اینجا ایستاده؟ گفتم: از کجا دانستی؟! گفت: چطور ندانم درحالی که او نوری درخشنده وتابناک است؟ " " ابوبصیر می‌گوید شنیدم که آن حضرت به مردی از اهل آفریقا می فرمودند: حال راشد چطور است؟! پاسخ داد: او زنده و با عقیده صحیح است.او را ترک گفتم در حالی که به شما سلام رساند. حضرت فرمودند: خدا او را رحمت کند. گفت: مگر او به رحمت خدا رفته است؟! فرمودند: بله، پرسید چه موقع؟ حضرت فرمودند: دو روز پس از خارج شدن تو، آن مرد گفت: به خدا قسم که او بیمار نبود و هیچگونه ناراحتی نداشت. ابوبصیر می‌گوید: من پرسیدم، آن مرد که بود؟ حضرت پاسخ دادند: یکی از افراد معتقد به ولایت، و از دوستداران ما بود. و فرمودند: اگر فکر می‌کنید که نسبت به شما دیدگانی بینا و گوشهایی شنوا نداریم، بد تصور کرده اید. به خدا قسم که هیچیک از اعمال شما بر ما مخفی نیست، پس همه ما را حاضر بدانید و خود را به کارهای خوب عادت دهید و از اهل خیر باشید تا بدان شناخته شوید که من فرزندان و شیعیان خود را به آن سفارش می‌کنم." التماس دعا………….