موعود پایگاه اینترنتی موعود
با تشکر از اینکه وقت خود را در اختیار ما گذاشتید لطفاً در ابتدا مختصری از زندگی خود برای ما و خوانندگان موعود بفرمایید.
در سال ۱۳۰۸ در شهر اصفهان و در خانواده مرحوم آیت‌الله میرزا محمدباقر فقیه ایمانی متولد شدم. مرحوم والد با تألیف ۷۰ جلد کتاب عربی و فارسی پیرامون فقه، تفسیر، تاریخ اهل بیت و فضائل و مناقب ایشان و بحث‌های عقیدتی و مردم‌شناسی سهم مهمی از عمر خود را صرف خدمت به خاندان عصمت و طهارت نمود که تعداد ۲۷ جلد از آنها به زبان‌های عربی و فارسی در قالب شعرهای عربی و فارسی، مختص به حضرت بقیهالله(عج) است که تا کنون، هفت جلد از آنها چاپ و منتشر گردیده است. از خصوصیات ایشان بود آن بود که هر کس برای حل هر مشکلی یا شفای بیماری و دیگر پیشامدها، راهنمایی می‌خواست او را به نوعی توسل به آقا امام زمان و استمداد از آن حضرت راهنمایی می‌کردند.
تمام منبرهای ایشان هم در مسجد یا در منزل یا در ایام محرم در منازل مؤمنین در ذکر فضایل و مناقب امام زمان و شرح دوران غیبت صغری و کبرای آن بزرگوار خلاصه می‌شد.
از آن مرحوم خاطره‌ای راجع به تشرف به خدمت آقا امام زمان موجود است که در کتاب شرح حال مرحوم آیت‌الله حاج سید محمدتقی فقیه احمد آبادی به نام مکیال المکارم فی فوائد الدعاء للقائم ثبت شده و مجال ذکرش نیست. عناوین کتاب‌هایی که ایشان راجع به حضرت نوشته‌اند، از این قرار است:
سوز هجران (شامل اشعار)، شیوه‌های یاری قائم آل محمد، فوز اکبر بولایه حجه الله المنتظر، أنیس المحجّه فی کیفیه الرجعه، بشاراه الإلهیه إلی الدوله القائمیه، تحفه القائمیه(در سند و شرح زیارت ناحیه مقدسه)، تحفه السنیه فی نصره القائم فی البلیه -عربی)، تحلّه المعما (ارجوزه شرح: و اما الانتفاع بی فی غیبتی)، تذکره الحجه لتبصره أهل المحجّه (شرح امکنه و ازمنه متعلق به قائم و آداب و وظایف آن)، تکمله الایمان بمعرفه صاحب الزمان (با تقریظ آیت‌الله حاج آقا منیر الدین بروجردی)، حقه الدرر(شرح وقایع حکومت امام منتظر)، خصایص المهدیه (شامل چهل ویژگی آن حضرت از آغاز خلقت تا هنگام ظهور-عربی)، الدره البیهه فی کیفیه الانتفاع من غایه الوجود (شرح حدیث نبوی: ینتفعون بولایته فی غیبته کانتفاع الناس بالشمس و استخراج بیش از سی وجه شباهت آن حضرت به خورشید)، صراط المستقیم إلی جنّه النعیم(ملحق و متمم مفتاح
الرحمه)، طالع مسعود (شرح احادیث وارده درباره ولادت قائم موعود و آیات جلیله ایشان و فضایل شب و روز ولادت آن حضرت)، عین‌الأنهار(شرح ارجوزه‌های مطلع الانوار-عربی)، الغرّه المضیئه(شرح دره البهیه-عربی)، فتوحات مهدیه (شامل فتوحات کلی و فرج‌های دینی و دنیوی برای شیعه در عصر غیبت)، الفرج الممدّ بوجود قائم آل محمد، فک الرقبه (درباره وظایف واجب امام نسبت به اهل ایمان)، فوائد المهدیه (چگونگی سیر و سلوک امام عصر در دوران حکومت حقّه خود-عربی)، فواتح المهدیه الی السعاده الابدیه(شامل ده فایده کلی برای امام در امر دین و دنیای مردم)، مرآه الانام فی التحقیق عن علم الامام، مطلع الانوار فی ذکر الغائب عن الابصار(شامل ۵۵۰۰ بیت عربی استدلالی و مشتمل بر تعدادی از ارجوزه‌های نامبرده متعلق به حضرت مهدی(ع)، معراج الایمان فیما یتعلق بصاحب الزمان، مفتاح الرحمه(در عهد غیبت امام و حجت)، وسائل المهدیه (در فضیلت یاری و نصرت حضرت مهدی)
هدیه المهدویه، ویژگی‌های حضرت مهدی (ترجمه فارسی خصائص المهدیه).
جد مادری حقیر مرحوم آیت‌الله حاج آقا منیرالدین بروجردی متوفای سال ۱۳۴۲ قمری هستند که در تحریم تنباکو بسیار فعال بودند. من برای گذراندن مراحل ابتدایی از دروس ادبی ـ اخلاقی، فقه، اصول، منطق، فلسفه و تفسیر ـ در کلاس‌های درس استادان زیادی حاضر می‌شدم در قم در کلاس فقه و اصول مرحوم آیت‌الله حاج سید محمدباقر سلطانی و مرحوم آیت‌الله حاج شیخ مرتضی حایری و مدت کوتاهی در محضر مرحوم آیت‌الله العظمی آقای بروجردی حاضر می‌شدم. در فلسفه از درس مرحوم آیت‌الله علامه آقای طباطبایی صاحب تفسیر المیزان استفاده می‌کردم.
و آنگاه که پدرم فوت شدند، به اصفهان مراجعت کردم و مراحل عالیه فقه و اصول را با شرکت در درس مرحوم آیت‌الله فقیه و عالیقدر آقای حاج آقا حسین خادمی طاب‌ثراه که از شاگردان مرحوم آقای نائینی بودند، ادامه دادم.
چه شد که به تألیف روی آوردید؟
پس از شرکت در درس مرحوم آیت‌الله خادمی‌به تدریس سطح عالی فقه و اصول پرداختم و بعد از حدود ده سال در اوایل انقلاب بر اثر حادثه ترور و معلول شدن از ناحیه دهان و زبان از تدریس ناتوان و معذور شدم و به کار تألیف و تحقیق بیش از پیش ادامه دادم. ولی نخستین اثر قلمی حقیر حدود ۴۶ سال قبل بود که کتاب المهدوی مرحوم آیت‌الله صدر را که از مراجع مقیم قم بودند ترجمه کردم خداوند به برکت آقا امام زمان، روحی له الفدا، مشکلات مرا حل کرد و فتح بابی شد برای تألیف دیگر آثار تألیفی که به شرح مندرج در فهرست مبسوط تعداد هفت جلد آن مختص حضرت بقیهالله(عج) است.
تا به حال توفیق نگارش چه آثاری را یافته‌اید؟
در این زمینه به یاری خداوند تعداد بیست جلد کتاب ـ و تعدادی مقاله در مجله مکتب اسلام و مقدمه‌ای بر چاپ‌های جدید عبقات الانوار آیت‌الله میر حامد حسین لکهنوی هندی و مقدمه بر کتاب‌های مطبوع مرحوم والد ـ تنظیم نموده‌ام به شرح مندرج در آخر کتاب‌های امام امیرالمؤمنین از دیدگاه خلفا و علی یا علی یا شناخت علی از زبان پیغمبر(ص) و اما آثار تألیفی چاپ نشده عبارتند از:
امام امیرالمؤمنین یگانه مظلوم تاریخ، حدیث المنزله عند أهل السنّه، (که بیش از ۴۰۰ مدرک از مدارک اختصاصی اهل تسنن در نقل حدیث با مشخصات مدارک ارایه شده اضافه بر بحث‌های علمی و تاریخی مربوطه-به زبان عربی)، منزلت حدیث منزلت از دیدگاه اهل تسنن (در حدود ۱۳۰ صفحه خلاصه به فارسی مختصر فهرست‌وار می‌باشد)، رساله درباره تکلف از نظر قرآن و سنت، کتابی راجع به تخطئه ائمه اطهار(ع) از تصوف و انکار راه و رسم صوفیه معاصر آنها، نقش علمای سنی در ضدیت با اهل بیت و پیروان آنها، علی م یصّح السجود عند الشیعه، تحقیق کتاب الفرقه الناجیه مرحوم بحرانی.
به غیر از نوشتن به چه کارهای خیر دیگری مشغول بوده‌اید؟
مدتی مدیر عامل مرکز خیریه رادیولوژی، آزمایشگاه و سرطان‌شناسی بودم که شرحش مفصل است و در این مقال نمی‌گند، و اما دخالت در دیگر کارهای خیر که خداوند قبول فرماید نوسازی و تعمیر مفصل چهار مسجدی بود که در هر کدام بعد از فوت مرحوم پدرم مدتی اقامه جماعت می‌کردم بدین شرح: مسجد امامزاده اسماعیل در خیابان هاتف، مسجد مقابل مقبره خواجه نظام الملک در نزدیکی خیابان ولی عصر(ع)، مسجد الزهراء (س)واقع در سی متری خیابان احمدآباد، مسجد ایلچی نیز که واقع در بر خیابان احمدآباد جنب مهدیه، و در مدرسه جلالیه (جلال‌الدین حکیم شاه سلطان حسین صفوی) که در زمان رضا شاه پهلوی مورد استفاده دبستان قرار داده بودند پس با کمک مرحوم آیت‌الله العظمی آقای گلپایگانی از آموزش و پرورش تحویل گرفتم و با تعمیر و نوسازی و تأسیس کتابخانه در اختیار طلاب موقوف علیهم قرار دادم و تا کنون محل سکونت طلاب است.
به اضافه طرح تأسیس دو کتابخانه عمومی و همکاری در تأسیس و بهره‌برداری از هر یک که نیازمند فرصت کافی است و فعلاً هم حقیر دخالتی در آنها ندارم.
در این زمینه چه برکات و آثاری را مشاهده کرده‌اید؟
در سال ۱۴۰۳ قمری برابر ۱۳۶۲ شمسی کتاب مهدی منتظر در نهج‌البلاغه را تنظیم کرده بودم اما هیچ‌گونه امکان مالی فراهم نبود که اقدام به چاپ آن بنمایم.
روزی یکی از خویشان روحانی به منزل حقیر آمد و صحبت از کتاب و آثار تألیفی و از جمله کتاب فوق شد. پس ایشان گفت من مایل هستم اگر موافق باشی آن را چاپ کنم. گفتم مانعی ندارد اما باید پاکنویس شود گفت نیمه شعبان در پیش است و محلی هم به نام امیرالمؤمنین(ع) داریم از این دو جهت باید هر چه زودتر کار چاپ عملی شود. حقیر هم وعده کردم هر چه زودتر نسخه پاکنویس را تنظیم کنم تا اقدام به چاپ شود.
فردا صبح بعد از نماز صبح مشغول پاکنویس شدم و آنچنان بدین کار اصرار و اهتمام داشتم که تا نیمه شب به نوشتن ادامه دادم به طوری که دیگر نه چشمم طاقت داشت برای ادامه پاکنویس و نه حال جسمی و نشاط روحی‌ام.
پس خوابیدم و در حال خوابیدن عرض کردم خدایا من چند ماه برای تنظیم این کتاب و بررسی مطالب آن زحمت کشیده‌ام ولی این مهم نیست اما می‌خواهم بفهمم من از بعد از اذان صبح و خواندن نمازهای ظهر و عصر و مغرب و عشاء تا حالا که نیمه شب است بدین کار ادامه داده‌ام آیا در نظر حضرتت ارزش دارد یا خیر؟
و آنگاه به خواب رفتم. پس در عالم خواب متوجه شدم فوت شده‌ام و چند نفر با من مشغول صحبت‌اند و جنازه من در حدود ده متر فاصله بر روی زمین است. در این حال متوجه شدم جنازه را در ده متر پیشتر به داخل قبر بردند، پس یکی از چند نفری که با آنها گفت‌وگو می‌کردیم و در نظر من خیلی محترم بود اما نشناختم کیست با روی سخن به من فرمود: مایل هستی به داخل قبر بروی؟
من با یک دنیا آرامش خاطر و بدون ترس و وحشت گفتم مانعی ندارد و رفتم به داخل قبر و به پشت خوابیدم آنگاه با قرار دادن چند عدد آجر روی سینه‌ام متوجه شدم از قبر خبری نیست و من لباس و عمامه پوشیده در یک فضای بسیار باغ پر درخت و سرسبز خرم با نشاط و آرامش خاطر هر چه بیشتر مشغول قدم زدن هستم که شنیدم از سمت بالای سرم کسی فریاد زد و گفت: هر کس خدمت به آل محمد کند او را بدین‌جا می‌آورند. با شنیدن این صدا به وجد و خوشحالی در آمدم و از خواب بیدار شدم و حالم منقلب شد و چون رفتم در اتاف دیگر و چراغ را روشن کردم متوجه شدم یک ساعت و نیم به اذان است.
در این موقع هر چه بیشتر احساس خوشحالی کردم که طمع به جنبه‌های مادی این کتاب نداشتم و بدون توقع مالی به تنظیم آن اقدام کردم و چنین خواب خوشی را دیدم و نشستم به نوشتن ادامه دادم و از برکت آن و بشارت در حال خواب با انواع گرفتاری‌ها خداوند توفیق تألیف بیش از بیست جلد کتاب به من عنایت فرمود که امیدوارم در درجه هر چه نازل هم که باشد مشمول دعای امام صادق(ع) واقع شوم که فرمود:
خدای رحمت کند کسی را که آثار ما را زنده و برپا دارد.
برای آینده چه برنامه‌ای دارید؟
و اما برنامه‌ای که تصمیم به انجام آن دارم، پس از تأسیس کتابخانه عمومی و نمایشگاه دائمی چهارده معصوم به قلم شیعه، سنی و مسیحی به هر زبانی تألیف و تنظیم گردیده و در کنار آن نشر این گونه آثار به منظور حتی‌الامکان توزیع مجانی آنها در بین اهل تسنن و در بین طبقه طلاب و دانشجویان، که از هر خدمتی بالاتر گرایش دادن طبقات مختلف است به راه و رسم خاندان رسالت و ائمه اطهار(ع) و مطرح نمودن آنها به هر وسیله ممکن به دلیل آن که امام صادق(ع) فرموده‌اند:
خیر الناس بعدنا من ذاکر بأمرنا و دعا إلی ذکرنا.
بهترین مردم بعد از ما، کسی است که امر ما را یادآور شود و (مردم را) به یاد ما دعوت کند.
و نیز فرموده‌اند:
رحم الله امرءاً أحیا أمرنا و رحم الله من أحبّ أمرنا.
رحمت خداوند شامل کسی باد که امر ما را زنده نماید و رحمت خدا شامل کسی باد که امر ما را محبوب دارد.
اکنون مثل من که قابل نبوده و نیستم تا مصداق حدیث اول باشیم اما حداقل باشد آنکه مشمول حدیث دوم و سوم واقع شوم تصمیم به انجام این کار گرفته‌ام و به یاری خدا و برکات چهارده معصوم(ع) تا کنون تعداد ۲۷۰۰ جلد کتاب و حدود بیش از ۳۰۰ جلد کتاب به زبان اردو، انگلیسی، فرانسه، روسی، ترکی اسلامبولی و آلمانی وبقیه هم فارسی و عربی است و تعداد دویست و چند عنوان کتاب که بالغ بر حدود ۳۶۰ جلد است درباره شرح و ترجمه نهج‌البلاغه و موضوعات مستخرجه از آنست.
در حال حاضر نیز به دنبال تهیه محلی هستم که مناسب و در معرض دید و رفت‌وآمد طبقات مختلف باشد تا بهتر مراجعه و بهره‌برداری شود و متأسفانه چنین نمایشگاه و کتابخانه‌ای در مناطق مورد اطلاع چه در ایران و چه در جای دیگر تأسیس نشده و من سراغ ندارم.
چه توصیه یا توصیه‌هایی برای آنها که قصد دارند درباره حضرت صاحب الامر- صلوات الله علیه- فعالیت کنند دارید؟
اگر روحانی و دانشگاهی هستند چه بهتر که هر چه بیشتر اصالت و ریشه‌داری اسلامی وجود مقدس آن حضرت و حتمی‌بودن قیام جهانی و ظهور و برقراری عدل و گسترش امنیت و خیر و برکت وجودی حضرتش را مطرح و مشکل‌گشایی‌های واقعی او را اشاعه دهند تا مؤمنان بیش از پیش به اصل وجود آن حضرت و شؤون امامتش آشنا و امیدوار شوند و در حال انتظار و آمادگی برای ظهور و پیرویش بسر برند.
و اگر غیر روحانی‌اند کمک به نشر آثار قلمی و غیرقلمی مربوط به آن حضرت نمایند و تا حد امکان در تشکیل مؤسسه‌های دینی و مجالس مشتمل بر ذکر شرح حال آن حضرت و دعا برای فرج آن بزرگوار و جشن ولادت و هر عملی که بیشتر توده مردم را به یاد آن حضرت و به توسل بدان حضرت تشویق نماید کوشش کنند و نیز در برچیده شدن بساط بهایی‌گری و بابی‌گری در ایران کوشش نمایند.
با تشکر از فرصتی که در اختیار ما قرار دادید.
ماهنامه موعود شماره ۶۲
