داعش چیست و چگونه شکل گرفت؟

99cbb5bc30ef8663718380ae002e6def - داعش چیست و چگونه شکل گرفت؟

پاسخ به این ابهام که چرا کشورهای غربی سه سال پیش با تصویب قوانینی در مجالس خود کمک به گروه‌های تروریستی در سوریه را مجاز و اینک قوانینی تصویب می‌کنند که نابودی آن را جایز می‌شمارد، هنوز برای افکار عمومی جهان روشن نشده است

 

اشاره:‌ تروریسم وبر اساس تعبیری که رسانه های غربی از آن یاد می‌کنند، تروریسم اسلامی این روزها به یکی از شاخصه ها ومشکلات محوری منطقه خاور میانه تبدیل شده است .

امروز کمتر کشور عربی است که از این معضل رنج نبرد، در حالیکه به راحتی می توان حضور سازمان های اطلاعاتی کشورهای مسلمان وغیر مسلمان را در سامان دهی وترسیم خطوط کلی فعالیت های این گروه ها را مشاهده ولمس کرد.

گرچه دیرینه این فعالیت ها به دهه هفتاد از قرن گذشته میلادی باز می‌گردد اما برهه کنونی را باید نقطه اوج یا حداقل بالاترین اوج گیری این فعالیت ها از تاریخ شکل گیری گروه های سلفی تکفیری توصیف کرد.

حجم اقدامات جنایتکارانه وشنیع گروه های سلفی ودر راس آنها داعش به حدی است که افیخای ادرعی سخنگوی ارتش رژیم صهیونیستی را بر آن می دارد تا با انتشار بیلانی از میزان قربانیان مسلمان در منطقه خاورمیانه اعلام کند طی ۱۰ سال گذشته سهم اسرائیل از این اقدامات کمتر از ۱۰ درصد بوده وبقیه این کشتارها در قالب برادرکشی وبه دست مسلمانان سلفی مدعی پیروی بی چون وچرا از سنت پیامبر اسلام انجام گرفته است مسئله ای که خود جای حرف وحدیث بسیاری دارد.

گرچه طی ۴۰ سال واندی فعالیت گروه های سلفی ـ تکفیری شاهد شکل گیری ساختارها وسازمان های مختلف مبارزاتی بودیم اما به اعتقاد اکثر قریب به اتفاق کارشناسان، پدیده ای به نام داعش بدترین، وحشی ترین ودر عین حال سرسپرده ترین گروه از این دست است که تا کنون منطقه اسلامی‌به خود دیده است.

به گفته این کارشناسان اگر اسامه بن لادن وحتی ایمن الظواهری واسلافشان که در دوره های متفاوت به عنوان سرکردگان القاعده معروف ترین گروه تکفیری شناخته می‌شدند، گاه گداری اشاره ای به صهیونیستها ویهودیان کرده وادعای تلاش برای مبارزه با آنها را هم مطرح می‌کردند (گرچه بر اساس اسناد موثق این گروه ها حتی یک گلوله هم به سوی رژیم صهیونیستی شلیک نکرده‌اند ) اما گروه داعش رسما وعلنا اعلام می‌کند مشکلی با رژیم صهیونیستی نداشته واصولا وظیفه اصلی خود را پاکسازی اسلام از مسلمانانی اعلام می‌کند که با این گروه از لحاظ فکری اختلاف نظر دارند.

اداره کل بین الملل و سیاست خارجی خبرگزاری فارس با توجه به اقدام وقیحانه غرب در حمایت و سپس تعقیب این گروهک ضاله درنظر دارد در چند قسمت نگاهی هرچند کوتاه به این گروه، ‌ جنایاتش، ‌ آبشخورهای فکری، حامیان پیدا و پنهان مالی، ‌ سیاسی، ‌نظامی، بازی های سیاسی منطقه ای وبین المللی برای به سطح آوردن این گروه، ‌ وپارامترهای تاثیر پذیری وتاثیر گذاری اش در منطقه وجهان داشته باشد چرا که معتقد است پاسخ به این ابهام که چرا کشورهای غربی سه سال پیش با تصویب قوانینی در مجالس خود کمک به گروههای تروریستی در سوریه را مجاز و اینک قوانینی تصویب می‌کنند که نابودی آن را جایز می‌شمارند، هنوز برای افکار عمومی جهان روشن نشده است.

به این امید که نظرات شما خوانندگان نیز بتواند در ارائه زوایای ناگفته و چهره روشن تری از این گروه تروریستی به ما کمک کند بخش اول این پژوهش را برای پاسخ به سوال چرایی و چگونگی پیدایش گروهک تکفیری داعش منتشر می‌شود:

داعش چیست وچرا شکل گرفت؟

دولت خلافت اسلامی‌که پیش از این به نام دولت اسلامی در عراق وشام نام داشت همچنان اختصارا به عنوان (داعش) یعنی دولت اسلامی عراق وشام در اذهان شناخته شده ودر رسانه ها خوانده می‌شود.

داعش یک گروه مسلح سلفی ـ جهادی تکفیری است که هدف اصلی خود را بازگرداندن خلافت اسلامی واجرای دقیق (بخوانید کورکورانه) شریعت اسلامی دوره پیامبر (ص) در کشورهای اسلامی اعلام کرده است.

گرچه سیر تشکیل و پیدایش این گروه از چهار سال پیش آغاز شد اما باید مهمترین گام خود را با اشغال شهر بسیار مهم موصل وایجاد امتدادی جغرافیایی بین مناطق تحت سلطه خود در سوریه واین منطقه برداشت تا صدر اخبار جهانی را برای مدتها در اختیار خود بگیرد.

هسته ی اصلی داعش در ۱۵ اکتبر ۲۰۰۶ اعلام موجودیت کرد، این سازمان از ائتلاف چند گروه مسلح عضو القاعده وبدون یدک کشیدن پسوند شام (قاعده الجهاد فی بلاد الرافدین(عراق)) شکل گرفت وابو عمر البغدادی به عنوان اولین رهبر آن منصوب شد.

گروه مذکور از آن زمان تا ۱۹ آوریل ۲۰۱۰ که ابو عمر البغدادی کشته شد عملیات متعدد ومختلفی را در مناطق مختلف عراق انجام داد، از نکات قابل توجه در این دوره انحصار عملیات تروریستی گروه در داخل عراق بود در حالیکه خاک سوریه به عنوان عقبه لجستیکی گروه برای انتقال سلاح ونیرو مورد استفاده قرار می‌گرفت.

پس از مرگ ابو عمر، ابوبکر البغدادی جانشین او شد، در این دوره شاهد گسترش بسیار چشمگیر کمی وکیفی عملیات تروریستی در عراق بودیم که از آن میان می توان به عملیات حمله به بانک مرکزی عراق، وزارت دادگستری وحمله به زندان های ابو غریب والحوت که منجر به فرار هزاران تروریست شد، اشاره کرد.

اواخر سال ۲۰۱۱ ودر جریان تشدید شورش ها علیه دولت بشار اسد در سوریه وآغاز فعالیت گروه القاعده در این کشور تحت نام سازمان النصره واوج گرفتن قدرت آن، داعش به تدریج خود را در مسایل سوریه نیز وارد کرد ومسئولیت برخی از عملیات را در این کشور به عهده گرفت تا آنکه در ۹ آوریل ۲۰۱۳ ابوبکر البغدادی در یک پیام صوتی که شبکه اسلامی‌شموخ آنرا منتشر وبه سرعت توسط خبرگزاری ها وشبکه های ماهواره ای نیز پخش شد اعلام کرد گروه جبهه النصره به عنوان شاخه ای از دولت عراق اسلامی‌به این گروه پیوسته واز این پس سازمان تحت امر دولت اسلامی عراق وشام است از اینرو تمامی‌گروه ها باید با او در این زمینه بیعت کنند.

از مهمترین عملیاتی که داعش بعد از این اعلام به انجام رساند تلاش برای انفجار سفارت جمهوری اسلامی ایران در بیروت بود در حالیکه جنگجویانش برای مدتهای مدیدی شهر فلوجه عراق را در تصرف وکنترل خود قرار دادند، امری که تا به امروز نیز ادامه داشته وبا یک جستجو در اخبار خواهیم دید که ارتش عراق از دسامبر ۲۰۱۳ (دیماه ۱۳۹۲) تا به امروز بیش از ۱۰ بار اعلام کرده است فرمانداری تکریت را از اشغال داعش خارج کرده وپرچم آنها را از آنجا به زیر کشیده است.

به اعتقاد کارشناسان امور تروریسم والقاعده داعش را باید افراطی ترین شاخه گروه القاعده توصیف کرد وبه هر میزان که به نفوذ سازمان های اطلاعاتی منطقه(سعودی، قطر) وبین المللی در سمت وسو دادن به گروه مادر (القاعده) اطمینان وجود دارد در باره داعش نیش چند برابر آن صدق می‌کند.

گرچه القاعده خود نیز جزو پیروان ایدئولوژی سلفی، تکفیری، جهادی بود اما داعش به شکل افراطی تر از این رویکرد پیروی می‌کند.

کارشناسان امور مذهبی اهل تسنن از جمله کارشناسان الازهر در توصیف این نوع رویکرد دینی معتقدند، اندیشه سلفی ـ تکفیری از دوره جنگ صفین که بین حضرت علی (ع) ومعاویه رخ داد، شکل گرفت وآنانی که بعد از قضیه تحکیم به مخالفت با حضرت علی (ع) پرداخته ودر آن دوره به عنوان خوارج معروف شدند، اکنون وقرن ها بعد از آن حادثه به شکل داعش در منطقه نمود یافته‌اند.

آنها با استناد به برخی از احادیث روایت شده از پیامبر اکرم (ص) تاکید دارند که چنین امری توسط ایشان پیش بینی شده وتاکید دارند پیامبر اکرم ظهور این گروه را در دوره آخر الزمان پیش بینی کرده بودند.

چارلز لستر پژوهشگر مرکز بین المللی بروکینگز که مرکز آن در دوحه است تعداد جنگجویان داعش را در سوریه بین شش تا هفت هزار نفر ودر عراق بین پنج تا شش هزار نفر تخمین زد، در این حال دیده بان حقوق بشر سوریه در گزارشی که در اوت (مرداد وشهریور) ۲۰۱۴ صادر کرد اعلام نمود نیروهای داعش بعد از اشغال موصل به ۵۰ هزار جنگجو در سوریه و۳۰ هزار جنگجو در عراق رسیده است.

اما بجز این اطلاعات اطلاعات موثق ودقیق دیگری در رابطه با شمار جنگجویان داعش در عراق وسوریه وجود ندارد گرچه هریک از منابع بر اساس مشرب های فکری خود ارقام ضد ونقیض دیگری را در این رابطه منتشر می‌کنند.

به هر شکل با توجه به پیوستن شمار زیادی از نظامیان ارتش عراق به ویژه نظامیانی که پیش از سقوط صدام حسین در قالب نیروهای نظامی وامنیتی واکنون در ارتش جدید عراق در موصل خدمت می‌کردند به نیروهای داعش، اعلام چنین ارقامی‌کاملا معقولانه به نظر می رسد.

این مسئله را موسسه خاورمیانه شناسی فرانسه نیز تایید کرده ودر گزارشی که به قلم رومن کابیه کارشناس مسایل اسلامی این موسسه ماه گذشته منتشر کرد، تاکید دارد : اکثر جنگجویان داعش را عراقی ها تشکیل می دهند .

این کارشناس فرانسوی تاکید دارد که ساختار فرماندهی نظامی این گروه را عراقی ها ولیبیایی ها تشکیل می دهند، بر اساس اطلاعات منتشر شده از سوی برخی از رسانه ها در مورد شخصیت بغدادی تاکید شده است او هرگز اجازه حضور غیر عراقی ها را در شورای رهبری نمی دهد ومعتقد است آنها به هر شکل به او خیانت خواهند کرد.

ناگفته نماند با وجود آنکه اکثر کارشناسان تلاش می‌کنند داعش را به عنوان یکی از شاخه های القاعده ویا حداقل گروهی منشق از آن توصیف کنند اما نه ایمن الظواهری به عنوان رهبری فعلی القاعده این گروه را به رسمیت شناخته ونه این گروه تاکنون حاضر شده است از دستورات ظواهری که جبهه النصره را به عنوان گروه مورد حمایت رهبری القاعده در سوریه معرفی کرده، پیروی نماید.

در رابطه با ساختار تشکیلات گروه داعش هم به گفته این دو مرکز پژوهشی جنگجویان گروه اکثرا از بقایای ارتش عراق از جمله فدائیان صدام وجیش القدس می‌باشند در حالیکه تقریبا از تمامی ملیت ها از خاور میانه گرفته تا شمال آفریقا، وکشورهای غربی نیز در آن عضویت دارند.

در اینجا این پرسش مطرح می‌شود که داعش چگونه وبه چه نحوی موفق به شکل گیری شد ؟ چه پارامترهایی به این ساختار اجازه خود نمایی به این شکل ودر این سطح را داد؟ چه کشورهایی در منطقه به شکل گیری این گروه کمک کردند ؟ چه کشورهایی از حضور وفعالیت این گروه نفع بردند؟ و در یک جمله مخارج وهزینه های شکل گیری این گروه را چه در بعد منطقه ای وچه در بعد بین المللی چه کشورهایی پرداخت کردند؟

در قسمت های بعدی به برخی از این پرسش ها براساس اسناد و مدارک پاسخ خواهیم داد …

Check Also

از كيومرث تا سوشيانس‏

عقيده به ظهور «موعود» مخصوص به دين يا ملت خاص نيست. هر يك از ملل منتشر در عالم به نوعى براى اين اعتقاد اقرار آورده اند و براى رهايى جهان از ...

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *