اشاره:
آنچه که در مجامع بینالمللی به عنوان «فلسطین» شناخته شده، نوار غزه و کرانه باختری است و سرزمینهای اشغال شده توسط صهیونیستها تحت عنوان اسرائیل شناخته میشود. امّا با توجه به اعتقاد ما مبنی بر اینکه صهیونیستها سرزمین فلسطین را اشغال کردهاند هرگاه در ضمن این مقاله کلمه فلسطین به کار برده شود منظور تمام خاک فلسطین پیش از تقسیم است. به امید روزی که فلسطین تمامیّت ارضی خود را باز یابد و اسرائیل از نقشه جهان محو گردد. إنشاءالله
جغرافیای فلسطین
فلسطین منطقهای عربی است که از طرف غرب به دریای مدیترانه؛ از طرف شمال، به جمهوری لبنان؛ از جانب شرق به نهر اردن و جمهوری سوریه و از ناحیه جنوب، به شبه جزیره سینا که قسمتی از مصر است، محدود میباشد.۱ وسعت تمام فلسطین ۲۷۰۲۴ کیلومتر مربع است. ۲ از رودهای فلسطین میتوان رودهای اردن، المقطع و العوجا را نام برد. فلسطین دارای سه دریاچه به نامهای حوله، دریای مرده و طبریه است. دریای مرده دارای املاح زیادی است که مهمترین آنها «پتاس» است. همچنین این دریاچه از نظر مواد منگنز، سدیم و برومین بسیار غنی است. دریاچه طبریّه نیز نقش مهمّی در حوادث آخرالزّمان دارد که به آن خواهیم پرداخت. این کشور در منطقه معتدل واقع است، ولی آب و هوای آن در همه نقاط یکسان نیست. ۳
اماکن مذهبی
در شهر بیتالمقدّس، اماکن وجایگاههای مقدّس، فراوان است. مهمترین جایگاههای مقدّس از نظر مسلمانان، مسجدالاقصی ومسجدالصّخره است. فاصله مسجدالاقصی از مسجدالصّخره، حدود پانصد متر میباشد و پیرامون آنها مجموعهای از اماکن وجایگاههای مقدّس قرار دارد. به همین دلیل، تمام این منطقه را که بیش از صد هزار متر مربع است، «حرم شریف» میگویند. پس از آنکه مسلمانان در سال پانزدهم هجری، بیتالمقدّس را فتح کردند، ساختمان اصلی مسجدالاقصی را بنا نمودند. در آن زمان که مسلمانان وارد شهر بیتالمقدّس شدند، از پرستشگاه و اماکن مقدّس قدیمی تقریباً چیزی به جا نمانده و در اثر گذشت زمان و حوادث مختلف از بین رفته بود. به همین دلیل، مسلمانان پس از تحقیق، محلّ اصلی پرستشگاه حضرت سلیمان را یافتند و مسجدالاقصی را در آن محل بنا کردند. ۴ در بیتالمقدّس ابواب گوناگونی وجود دارد، که هریک به نوعی با زندگی پیامبران ارتباط داشته است. مانند «باب التوبه» که خداوند توبه حضرت داوود(ع) را در آنجا پذیرفت. «باب السّکینه» که محراب حضرت مریم(س) دختر عمران در آنجا واقع است، نیز جایگاه مقدّسی است که فرشتگان برای مریم(س) میوه بهشتی آوردند.۵ همچنین محراب زکریّا(ع) که فرشتگان تولّد یحیی(ع) را به وی بشارت دادند.۶
نگاهی به گذشته فلسطین
حدود ۲۵۰۰ سال قبل از میلاد، چند قبیله سامی، به منطقه فلسطین فعلی مهاجرت کردند و در آن سکنا گزیدند که بعدها «کنعانیان» نامیده شدند. تقریباً ۱۸۰۵ سال قبل از میلاد، حضرت ابراهیم خلیل(ع) از شهر «اور» عراق به سرزمین کنعان (فلسطین) مهاجرت فرمودند. در همین جا حضرت اسحاق متولد شد و از اسحاق، حضرت یعقوب به دنیا آمد و به اسم «اسرائیل» نامیده شد. یهود را به جهت انتساب به حضرت یعقوب، بنی اسرائیل مینامند.۷ این آغاز عصر عبرانیان در فلسطین است. در این عصر فلسطین عرصه تاخت و تاز و کشمکشهای فراوان بود؛ تا اینکه در سال ۷۰ میلادی «تیتوس» فرزند امپراتور روم با هشتاد هزار سرباز، اورشلیم را محاصره کرد و پس از چند روز مقاومت یهودیان، سرانجام رومیان فاتح شدند و قوم یهود دوباره آواره گشت. در زمان خسرو دوم ساسانی میان امپراتوری ایران و روم جنگ درگرفت که به پیروزی ایرانیان انجامید و اورشلیم فتح شد امّا پس از مرگ خسرو پرویز این سرزمین دوباره به دست مسیحیان افتاد.۸
در زمان خلیفه اوّل، وی سپاهی را روانه سوریه و فلسطین کرد که با درگذشت او، در زمان خلیفه دوم، سوریه و بیتالمقدّس به دست مسلمانان افتاد. اهالی شهر مقاومت زیادی کردند امّا طولانی شدن محاصره، مشکل غذا و… آنان را مجبور به تسلیم کرد و قرارداد صلح منعقد شد. از آن زمان فلسطین در دست مسلمانان بود.۹
از سال ۱۰۹۵میلادی با تهاجم اروپاییان علیه مسلمانان، جنگهای صلیبی آغاز شدکه حدود دو قرن ادامه یافت. اگرچه این جنگ علتهای گوناگونی داشت امّا مورخان یکی از علتهای آن را مسئله فلسطین و شهر بیتالمقدّس ذکر میکنند.۱۰ علاوه بر عامل مهم و اساسی عواطف مذهبی، عوامل دیگری هم ایجاب میکرد که مردم اروپا این دعوت را بپذیرند: ارتشیها به امید فتح وکشورگشایی، تجّار و کسبه به آرزوی درآمد سرشار و مجرمان زیادی برای گرفتن عفو و بخشش.۱۱ صلیبیها پس از نبردی سخت و محاصره طولانی بیتالمقدّس، وارد شهر شده، دست به قتل عام زدند و همه چیز را به عنوان غنیمت غارت کردند. در مراحل پایانی جنگ دوم صلیبی، صلاحالدّین ایّوبی صلیبیون را تار و مار کرد و بیتالمقدّس را باز پس گرفت. پس از هفتمین جنگ صلیبی و مرگ آخرین پادشاه سلسله ایّوبی، ممالیک حدود سه قرن زمام امور را در دست گرفته، بیتالمقدّس را نیز در اختیار داشتند. آنها با سپاه مغول جنگیدند و آنها را شکست دادند و بازماندگان صلیبیها را در عکّا نابود ساختند.۱۲ تا اینکه سلطان سلیم عثمانی به شهرهای فلسطین حمله برد و آنها را تصرّف کرد و فلسطین به حوزه حکومت عثمانی درآمد.۱۳
در اوایل قرن بیستم صهیونیستها با استفاده از سلطه انگلستان بر فلسطین، راه حلّ تشکیل یک کشور یهودی را مطرح کردند. کوشش صهیونیستها نتیجه بخشید و توانستند نظر «لرد بالفور» وزیر خارجه انگلیس را جلب کنند. سرانجام در نوامبر ۱۹۱۷ اعلامیه بالفور در مورد تصویب طرح تأسیس «کانون ملّی یهود» در سرزمین فلسطین، در کابینه انگلستان منتشر شد و آمریکا نیز از این طرح حمایت کرد. سرانجام در آوریل ۱۹۲۰ متّفقین و جامعه ملل، قیمومیّت فلسطین را رسماً به انگلستان واگذار کردند. با واگذاری حکومت از سوی انگلستان به یک یهودی، مهاجرت و انتقال یهودیان به فلسطین شروع شد. این امر، موجب قیام و شورش اعراب شد و زد و خوردهای بسیاری بین اعراب و مهاجران صورت گرفت. از دهه چهل، مسئله فلسطین به یک مسئله عربی تبدیل شد و در رأس مسائل بینالمللی قرار گرفت. در طول جنگ جهانی دوم، آرامش نسبی بر فلسطین حکمفرما بود. پس از جنگ و جدال فراوان، مسئله فلسطین به سازمان ملل ارجاع داده شد و سرانجام با تلاشهای صهیونیستها و آمریکا، عصر روز ۲۹ نوامبر مجمع عمومی تشکیل و اخذ رأی شروع شد. برخلاف انتظار همه، سی و دو نفر به نفع تقسیم فلسطین رأی دادند، سیزده نفر بر ضدّ تقسیم، یک نفر غائب شد و ده نفر هم آرای سفید داشتند. انگلستان در ۱۴ مه ۱۹۴۸ به قیمومیّت خود پایان داد و نیروهایش را از فلسطین خارج کرد. در همان روز، «شورای ملّی یهود» در تل آویو تشکیل شد و در ساعت چهار بعد از ظهر همان روز موجودیّت دولت اسرائیل توسط «دیوید بن گوریون» در موزه تل آویو اعلام گردید.
پس از اعلام موجودیّت رژیم اشغالگر قدس توسط بن گوریون، اوّلین جنگی که این رژیم علیه فلسطین و کشورهای عربی منطقه به راهانداخت به جنگ ۱۹۴۸ معروف است. در طیّ این جنگ صهیونیستها ۷۸ درصد خاک فلسطین را تحت اشغال خود درآوردند و نخستین مرحله آوارگی بزرگ فلسطینیان به وقوع پیوست. در مه سال ۱۹۴۹ اسرائیل به عضویت سازمان ملل درآمد. در ۲۸ مه ۱۹۶۴ سازمان آزادی بخش فلسطین اعلام موجودیّت کرد و مبارزات فلسطینیان شکل جدیدی به خود گرفت.۱۴
جنگ ۱۹۶۷ از سوی رژیم صهیونیستی در حالی شروع شد که کشورهای عربی از قبل، خود را برای آن آماده کرده بودند. نیروهای نظامیکشورهای عربی به طرف مرزهای اسرائیل در حرکت بودند و پیروزی را قریبالوقوع میپنداشتند که با حمله غافلگیرانه تانکهای رژیم صهیونیستی رو به رو شدند. این جنگ که از زمین و هوا آغاز شده بود، مدت شش روز به طول انجامید و به جنگ شش روزه اعراب و اسرائیل معروف شد. اسرائیل در طیّ این جنگ علاوه بر نوار غزّه و کرانه باختری رود اردن، بلندیهای جولان در سوریه و صحرای سینا در مصر را اشغال و بیتالمقدّس را ضمیمه خاک خود کرد. سازمان ملل طیّ قطعنامهای اسرائیل را به عقب نشینی از سرزمینهای اشغالی فراخواند امّا اسرائیل شرط عقبنشینی خود از مناطق اشغالی را به رسمیّت شناختن این رژیم از سوی اعراب اعلام کرد.۱۵
در اکتبر ۱۹۷۳ مصر و سوریه با شعار الله اکبر به اسرائیل هجوم بردند و در ابتدای کار موفقیتهایی به دست آوردند امّا حمایت آمریکا و غرب باعث شد نتیجه جنگ به نفع اسرائیل رغم بخورد و بتواند منطقه محدودی را تحت تصرّف درآورد و نهایتاً این جنگ با انعقاد قرارداد صلح پایان یافت. در ۱۹۷۴ سازمان ملل، سازمان آزادی بخش فلسطین را به رسمیّت شناخت. پیامد این جنگ، کشانده شدن رهبران کشورهای عربی به روند صلح و سازش بود. چنانکه در سال ۱۹۷۸ در محلّ کمپ دیوید، انور سادات رئیس جمهور مصر و مناخیم بگین نخست وزیر اسرائیل پیمان صلح منعقد کردند و مصر در ازای پس گرفتن صحرای سینا موجودیّت اسرائیل را به رسمیت شناخت. این واقعه در آستانه پیروزی انقلاب اسلامی ایران رخ داد.۱۶
فلسطین امروز؛ جنبشها
در فاصله بین سالهای ۱۹۶۷(شکست حمله اعراب)تا ۱۹۸۲(حمله اسرائیل به لبنان) چندین سازمان و گروه مبارز فلسطینی، تأسیس، متلاشی، ادغام یا گرفتار اختلافات داخلی و انشعاب شد. این سازمانها عمدتاً تحت تأثیر ناسیونالیسم عربی، سوسیالیسم و مارکسیسم قرار داشتند و هر کدام از جانب یکی از دول عربی پشتیبانی میشدند و به سیاستهای منطقهای آن دولت وابسته بودند. مهمترین این سازمانها و گروهها عبارتند از:
سازمان الفتح، الصاعقه، جبهه دمکراتیک آزادیبخش فلسطین، جبهه خلق آزادی بخش فلسطین. با نگاهی به تاریخ مبارزات مردم و گروههای فلسطینی، از زمان تأسیس رژیم صهیونیستی تا قبل از انتفاضه، به خوبی مشخص میشود که این گروهها نتوانستهاند به نتایج امیدوار کنندهای دست یابند.
در این قسمت به برخی از دلایل عمده این ناکامی مروری گذرا داریم: ۱. اختلافات ایدئولوژیکی،
۲. اختلافات در خطّ مشی مبارزه، ۳. نداشتن رهبری واحد، ۴. وابستگی گروههای مبارزه به کشورهای عربی، ۵. مبارزات مقطعی
انتفاضه، محصول شرایط جدید روانی ـ فکری و سیاسی ـ اجتماعی فلسطینیها در عرصه داخلی و روابط بینالملل، به ویژه جهان اسلام است.
هستههای اصلی مبارزه از درون مساجد با فکر و اندیشه اسلامیشروع شد و گسترش یافت و مبارزات به شکل مردمی و همه جانبه در آمد.
در سالهای اخیر شاهد شکلگیری و پیدایش سازمانها و گروههای متعدّدی هستیم که همگی تحت نام «اسلام» و شعارهای اسلامیبه فعالیت میپردازند. حماس و جهاد اسلامی در این گروه قرار میگیرند. از میان گروههای مختلف فلسطینی، چهار گروه ذیل حضور فعّال دارند و سایر گروهها از نفوذ بسیار کمیبرخوردارند:
۱. فتح: نفوذ مردمی این گروه بین ۴۰ تا ۴۶ درصد در نوسان است و جریانهای ملی و چپ را پوشش میدهد. از رهبران آن میتوان به «یاسر عرفات»، «صلاح خلف» و «خلیل ابراهیم الوزیر» اشاره کرد. این سازمان از سوی کشورهایی چون عربستان حمایت میشود.
۲. حرکـ[ المقاومـه الاسلامیه فی فلسطین (حماس): حماس یک جنبش اسلامگرای گسترده است که حدود دو ماه بعد از وقوع انتفاضه در نوار غزّه (انتفاضه اوّل) توسط «شیخ احمد یاسین» شکل گرفت. این جنبش، از میان نیروهای اخوان المسلمین فلسطین برخاست. منشور حماس که در ۲۶ ماده در اوت ۱۹۸۸ منتشر شد، فلسطین را یک سرزمین موقوفه اسلامی میداند که آزادی آن از طریق جهاد برای هر مسلمانی یک واجب عینی به شمار میرود. این سازمان که از گستردگی وسیعی برخوردار است، یک رقیب اساسی برای سازمان آزادی بخش فلسطین محسوب میشود و در همه عرصههای سیاسی ـ اجتماعی فلسطین، اعم از دانشگاهها، کارخانهها، اردوگاهها و سایر مراکز و اصناف فعالیت دارد. حماس، صلح با اسرائیل را نمیپذیرد. از دیدگاه حماس باید کلّ فلسطین را از چنگال صهیونیسم آزاد کرد. هیچ کس یا کشوری حق ندارد جزء یا کلّ این سرزمین را به دیگران اعطا کند. از دیدگاه حماس تنها راه حلّ مسئله فلسطین این است که یهودیان و مسیحیان «تحت سایه امن اسلام» در صلح زندگی کنند.
۳. جهاد اسلامی: سازمان جهاد اسلامی فلسطین، در اواخر دهه هفتاد میلادی و تحت تأثیر اندیشه امام خمینی(ره) و پیروزی انقلاب اسلامی ایران، توسط گروهی از انقلابیان فلسطینی بنیان نهاده شد. از جمله رهبران آن میتوان به «شیخ عبد العزیز عوده» و شهید «فتحی شقاقی»، «احمد مهنا»، «فرید ابومخ» و «خالد دیاب» اشاره کرد. جهاد اسلامی ابتدا به آموزش نظامی پرداخت و در اوایل کار، با سازمان الفتح در سرزمینهای اشغالی و خارج از آن مرتبط بود و اعضای الفتح آنان را آموزش نظامی میدادند. این سازمان، خواهان آزادی کلّ فلسطین است و تنها راه آزادی را بسیج همه نیروهای اسلامی و انجام عملیّات نظامی میداند. همچنین خواهان نابودی صهیونیسم و تشکیل حکومت اسلامی در فلسطین میباشد.
۴. جبهه خلق برای آزادی فلسطین: این گروه که از سوی لیبی حمایت میشود، طرفدار عقاید مارکسیستی است. از رهبران اصلی آن میتوان به «جرج حبش» و «محمد تیسر قبا» اشاره کرد.۱۶
فلسطین امروز؛ حکومت
تا قبل از برگزاری انتخابات پارلمانی در اراضی اشغالی که به پیروزی حماس انجامید، جنبش فتح یکّه تاز عرصه سیاست در فلسطین بود. پس از تشکیل دولت خودگردان جنبش فتح، که ستون فقرات این تشکیلات به شمار میآمد و اعضا و هوادران این جنبش، در غیاب سایر گروههای فلسطینی که منتقد سیاستهای رهبران فتح بودند، در سازمانها و نهادهای وابسته به تشکیلات خودگردان حضور داشتند. جنبشهای حماس و جهاد اسلامی، فتح را به دلیل سازش با رژیم صهیونیستی و خیانت به آرمانهای فلسطین مورد سرزنش قرار میدادند و از پیوستن به فرآیندهای سیاسی درون تشکیلات خودگردان خودداری میکردند. با مرگ یاسر عرفات در نوامبر ۲۰۰۴ محمود عبّاس بر سر کار آمد. با برگزاری انتخابات پارلمانی ژانویه، حماس که برای اوّلین بار در انتخابات شرکت کرده بود به پیروزی چشمگیری دست یافت و نزدیک به دو سوم کرسیهای پارلمان را از آن خود کرد. از آنجایی که حماس حاضر به پذیرش توافقات گذشته دولت خودگردان، از جمله نقشه راه و دوری جستن از دفاع مسلّحانه نبود، اروپا و آمریکا، کمکهای مالی خود را به دولت خودگردان قطع کردند.۱۸ تا اینکه مبارزان فلسطینی به منظور برهم زدن طرح رفراندوم محمود عبّاس و به چالش کشیدن اسرائیل با طرّاحی عملیّاتی بیسابقه، در پاسخ به تجاوز دد منشانه رژیم صهیونیستی، به یک پایگاه نظامی اشغالگران حمله کردند و علاوه بر کشته و مجروح کردن چند سرباز اسرائیلی یک سرجوخه اسرائیلی را به اسارت گرفتند. اسرائیل در واکنشی سخت و سریع به این اقدام، حمله همه جانبهای را به غزّه آغاز کرد. چند روز پس از تهاجم اسرائیل به غزّه، حماس تنها راه حلّ این بحران را تبادل اسرا عنوان کرد و خواستار آزادی تمام زندانیان فلسطینی شد.۱۹ این جنگ نیز مانند سایر جنگهای بین اسرائیل و فلسطینیان با قرار آتش بس پایان یافت. هرچند در این جنگ نوار غزّه بر اثر حملات اسرائیل خسارات فراوانی را متحمل شد امّا اسرائیل نتوانست به هدف خود، یعنی نابودی حماس دست بیابد و به نظر میرسد این جنگ دارای نتایج بینابین بوده است.
فلسطین امروز؛ جمعیت
جمعیت فلسطین اشغالی (اسرائیل): طبق آماری که صهیونیستها منتشر نمودهاند، جمعیت فلسطین اشغالی در سال ۱۹۹۵ میلادی ۰۰۰/۱۴۲/۵ بوده است.
جمعیت ادیان مختلف در تمام فلسطین اشغالی (اسرائیل): الف ـ مسلمانان: ۷۲۰ هزار نفر (البته تعداد ۳ تا ۴ میلیون فلسطینی آواره که به سبب ظلم، جور، کشتار و اشغال خانه و کاشانه خود توسط صهیونیستها مجبور به ترک فلسطین اشغالی شدهاند، در این آمار منظور نشده است).
ب ـ مسیحیان: ۲۰۵ هزار نفر؛
ج ـ جهودان: ۴۲۱۸ هزار نفر، هجوم صهیونیستها به فلسطین باعث گردید که جمعیت آنان در مدت کوتاهی چند برابر گردد، ولی جمعیت فلسطینیان به علت قتلعام، شکنجه و آزار صهیونیستها روز به روز کاهش یافته است.۲۰
فلسطین امروز؛ اقتصاد
منابع اقتصادی تشکیلات خودگردان عبارت است ازکشاورزی، درآمد کارگرانی که در خارج از فلسطین مشغول به کارند، کارگاههای صنعتی کوچک و مقداری درآمد از صنعت جهانگردی. البتّه میتوان کمکهای خارجی را نیز به این مقدار افزود.۲۱ وابستگی شدید اقتصاد و بازار فلسطین به رژیم صهیونیستی، باعث تأثیرات منفی بر اقتصاد و منابع درآمدی مناطق تحت حکومت خودگردان شده است. این امر از طریق اخراج کارگران فلسطینی یا جلوگیری از ورود کالاهای فلسطینی به مناطق تحت اشغال صورت میگیرد.۲۲ در حقیقت اخراج کارگران فلسطینی از سرزمینهای اشغالی ۱۹۴۸ و محاصره مناطق حکومت خودگردان از اقدامات عادی رژیم صهیونیستی در قبال انتفاضه الاقصی است.۲۳ لازم به ذکر است که با روی کار آمدن دولت حماس، کمکهای مالی اروپا و آمریکا قطع و محاصره اقتصادی غزّه تشدید گردید.
نقش فلسطین در وقایع آخرالزمان
لازم به ذکر است که بخش عمده روایات آخرالزمانی فلسطین به آخرین مرحله جنبش سفیانی (شکست وی و فتح قدس) میپردازند. ما نیز مطالب را با تأکید بر همین بخش آوردهایم. به طور کلّی، جنبش سفیانی در سه مرحله انجام میشود: نخست مرحله تثبیت سلطه وی در شش ماهه اوّل و استیلای وی بر شام. مرحله دوم: هجوم و پیکار او در عراق و حجاز. مرحله سوم: بازگشت وی از توسعهطلبی در عراق و حجاز و روبهرو شدن با سپاه حضرت مهدی(ع) جهت حفظ متصرّفات باقی ماندهاش از سرزمین شام و قدس۲۴ که ما به شرح مرحله سوم، یعنی فتح قدس میپردازیم.
بر طبق روایات، حضرت مهدی(ع) در شروع نمودن نبرد درنگ میکند و مدّتی در حومه دمشق میماند تا بزرگان و مؤمنان اهل شام؛ آنان که هنوز به وی نپیوستهاند، ملحق شوند. سپس حضرت از سفیانی میخواهد که جهت گفتوگو شخصاً با آن بزرگوار ملاقات کند. وقتی یکدیگر را ملاقات میکنند، سفیانی تحت تأثیر شخصیّت حضرت مهدی(ع) قرار میگیرد، با آن حضرت بیعت میکند و تصمیم میگیرد دست از جنگ بردارد و منطقه را تسلیم امام(ع) نماید. امّا نزدیکان و پشتیبانان سفیانی که از قبیله بنیکلب هستند، وی را پس از سرزنش و نکوهش، از تصمیم خود منصرف میسازند.۲۴ به همین جهت برمیگردد و تقاضای فسخ پیمان میکند. امام نیز بیعت وی را فسخ میکند. آنگاه سفیانی لشکریان خود را برای جنگ با امام بسیج میکند. محورهای جنگ بزرگ از عکّا تا صور، از آنجا تا انطاکیه در ساحل دریا و از دمشق تا طبریّه و تا داخل قدس گسترش مییابد۲۶ و سپاهیان سفیانی به بدترین شکل شکست میخورند و سفیانی نیز دستگیر میشود و چنانکه روایات میگویند وی را در کنار دریاچه طبریّه یا در ناحیه ورودی قدس به قتل میرسانند.۲۷ بنا بر نقل روایات، امام مهدی(ع) نسخههای اصلی تورات را از درون غاری در انطاکیه و کوهی در فلسطین و از دریاچه طبریّه بیرون آورده، با استناد به آن یهودیان را محکوم نموده، نشانهها، علامتها و معجزات را برای آنان آشکار میسازد. برخی از یهودیان که بعد از نبرد آزادی قدس جان سالم به در بردهاند تسلیم آن بزرگوار شده و کسانی که تسلیم نمیشوند از کشورهای عربی اخراج میگردند.۲۷ پس از آن، حضرت عیسی(ع) فرود میآید. در شماری از روایات آمده است که محلّ فرود آمدن عیسی(ع) قدس خواهد بود. ۲۸ مجلسی در «بحارالانوار» از امام باقر(ع) روایت کرده که فرمودند: «پیش از قیامت، عیسی به دنیا فرود میآید و هیچکس از ملّت یهود و مسیحی نمیماند مگر آنکه قبل از مرگ به او ایمان میآورد و آن حضرت پشت سر حضرت مهدی(ع) نماز میگزارد».29
به امید آن روز
فاطمه حمیدی
ماهنامه موعود شماره ۱۰۱
پینوشتها:
۱. زعیتر، اکرم، سرگذشت فلسطین یا کارنامه سیاه استعمار، ص ۴۱.
۲. همان، ص ۴۲.
۳. همان ۴۷.
۴. صفاتاج، مجید، انتفاضه الاقصی قیام دوزخیان سرزمین مقدّس، ص ۲۹ و۳۰.
۵. همان، ص۳۱.
۶. همان، ص ۳۱ و۳۲.
۷. سرگذشت فلسطین یا کارنامه سیاه استعمار، ص ۵۶.
۸. صفا تاج، مجید، دانشنامه فلسطین، ج۳، ص ۱۴.
۹. همان.
۱۰. همان.
۱۱. سرگذشت فلسطین یا کارنامه سیاه استعمار، ص ۷۷.
۱۲. دانشنامه فلسطین، ج۳، ص ۱۴.
۱۳. همان، ص ۱۵.
۱۴. همان، ص ۱۶.
۱۵. همان.
۱۶. همان، ص ۱۷.
۱۷. دهقانی، محمود، سایت مرکز تحقیقات استراتژیک (www. csr. ir)، مقاله «دولت وحدت ملی در فلسطین».
۱۸. سایت مرکز تحقیقات استراتژیک (www. csr. ir)، مقاله «بررسی تحوّلات اخیر در سرزمینهای اشغالی».
۱۹. میر لوحی، سید هاشم، آمریکا بدون نقاب، ص ۲۵۰.
۲۰. انتفاضه الاقصی قیام دوزخیان سرزمین مقدس، ص ۷۳.
۲۱. همان، ۷۴.
۲۲. همان، ص ۷۴ و ۷۵.
۲۳. کورانی، علی، عصر ظهور، ص ۱۲۵.
۲۴. همان، ص ۱۵۴.
۲۵. همان، ص ۱۵۵.
۲۶. همان، ص ۱۵۶.
۲۷. همان، ص ۳۶.
۲۸. همان، ص ۳۴۲.
۲۹. همان، ص ۳۴۱.