موعود پایگاه اینترنتی موعود
تحلیلگر برجسته جهان عرب با اشاره به تشدید اختلافات میان مصر و عربستان، نوشت: ائتلاف چهارگانه جدیدی متشکل از مصر، سوریه، عراق و الجزایر در مقابل ائتلاف کنونی به سرکردگی عربستان در جهان عرب در حال شکل گیری است.
به گزارش موعود به نقل از العالم، “عبدالباری عطوان” در سرمقاله روزنامه رأی الیوم، به بررسی روند ایجاد ائتلاف چهارگانه ای متشکل از کشورهای مصر، سوریه، الجزایر و عراق پرداخت.
عطوان در این مقاله نوشت: “عبدالفتاح السیسی” رئیس جمهور مصر در مصاحبه روز سه شنبه با تلویزیون پرتغال و حمایت از ارتش عربی سوریه در مقابله با گروه‌های تروریستی در راستای حفظ استقرار سوریه و تمامیت ارضی این کشور و نیز حمایت از لیبی و عراق، بر روی زخم روابط ملتهب میان قاهره و ریاض نمک پاشید.
پس از آن پایگاه های اینترنتی و شبکه‌های اجتماعی هجوم سنگینی را علیه مصر آغاز کردند و کشورهای عربی حوزه خلیج فارس و در راس آنها عربستان که کمکی ۵۰ میلیارد دلاری برای حمایت از اقتصاد مصر و تثبیت حکومت السیسی انجام دادند، اعلام کردند که دولت مصر این خوبی ها را نادیده گرفته است.
روابط میان مصر و سوریه طی ماه‌های اخیر به سرعت در حال پیشرفت بوده و هماهنگی امنیتی میان دو کشور به حداکثر میزان خود رسیده است و این هماهنگی در سفر اخیری که “علی مملوک” رئیس سازمان اطلاعات سوریه و یکی از قدرتمندترین افراد در دمشق، به مصر داشت کاملا مشهود بود.
“ولید المعلم” وزیر امور خارجه سوریه نیز به این تحول اشاره کرد و خواستار افزایش این همکاری در کنفرانس مطبوعاتی شد که با “استفان دی میستورا” فرستاده ویژه سازمان ملل در امور سوریه داشت. دی میستورا سه روز پیش مهمان دمشق بوده و در پی بررسی موضوع حلب و مطرح کردن موضوع اداره شدن خودمختار مناطق شرقی در این شهر بود.
عطوان در ادامه این مقاله آورده است: روابط مصر و عربستان بدترین روزهای خود را سپری می‌کند و انتظار می رود که این تنش در روزهای اخیر و به خصوص پس از اقدام “سلمان بن عبدالعزیز” پادشاه عربستان در استقبال از “هایلی ماریام دیستالین” نخست وزیر اتیوپی شدت یابد. کارشناسان مصری اقدام ریاض در میزبانی از نخست وزیر اتیوپی را دهن کجی به قاهره دانسته‌اند، چون مصر و اتیوپی درباره سد النهضه با یکدیگر اختلاف دارند.
کارشناسان مصری به حجم استقبالی که از نخست وزیر اتیوپی صورت گرفت نیز اشاره کردند. وی با شاهزاده “محمد بن نایف” ولی عهد و تعداد زیادی از وزرا که در میان آنها وزرای اقتصادی و دارایی نیز بوده دیدار کرد و در این دیدارها موضوعات همکاری اقتصادی و موضوعات منطقه ای مورد بحث و بررسی قرار گرفت. نخست وزیر اتیوپی همچنین با “محمد بن سلمان” جانشین ولی عهد عربستان و وزیر دفاع این کشور نیز دیداری داشت و در این نشست همکاری های دوجانبه در زمینه های دفاعی انجام شد و توافقنامه هایی نیز در همین زمینه به امضا رسید.
البته کارشناسان رسانه ای مصر معتقد هستند که حمایت قاهره از دمشق تنها سیاسی و در حد هماهنگی امنیتی بوده و مصر به دنبال پیگیری اخبار برخی از افراطی‌های مصر است که در سوریه و در کنار تروریست‌ها در حال مبارزه هستند که در این بین به اسم “احمد سلامه مبروک” مصری اشاره شده که دست راست “محمد الجولانی” فرمانده گروه تروریستی “فتح الشام” یا “جبهه النصره” سابق بوده که پیش از این به دلیل گرایش به یکی از سازمان‌های جهادی در مصر در زندان به سر می‌برد.
کارشناسان می‌گویند؛ یکی دیگر از مواردی که به شدت سعودی ها را خشمگین کرده، نزدیکی زیاد و پیش بینی شده میان سیسی و “دونالد ترامپ” رئیس جمهور منتخب آمریکا است. ترامپ اظهارات غیر دوستانه ای در قبال کشورهای عربی حوزه خلیج فارس داشته و به طور مستقیم از قانون “جاستا” که در آن عربستان سعودی آشکارا به حمایتش از تروریسم به خصوص در حملات ۱۱ سپتامبر متهم شده، حمایت کرده است. در واقع ترامپ و سیسی در موضع یکسانی در قبال مبارزه با اسلام سیاسی و از جمله جنبش اخوان المسلمین قرار دارند.
کاملا آشکار است که رئیس جمهور مصر مسیر جدیدی را به سوی اردوگاه مقابل عربستان یعنی “سوریه، الجزایر، ایران و عراق” انتخاب کرده و به صورت تدریجی در حال خارج شدن از اردوگاه کشورهای عربی حوزه خلیج فارس است. یکی از جدیدترین اقدامات سیسی، ممانعت از خروج مصر از نشست سران کشورهای عربی آفریقایی در مالابو در پایتخت گینه استوایی بوده است. در این نشست ۸ کشور عربی عربستان، امارات، بحرین، قطر، اردن، یمن، صومالی و مغرب در اعتراض به مشارکت گروه “البولیساریو” و در همبستگی با مغرب این نشست را تحریم کردند.
محور مصر، الجزایر، عراق و سوریه که از سوی ایران و روسیه مورد حمایت قرار می‌گیرد، می تواند توازنی در معادله استراتژیک کنونی جهان عرب ایجاد کرده و سیطره اردوگاع عربستان بر تصمیمات کشورهای عربی و اتحادیه عرب و سازمان های تشکیل شده از آن را محدود کند. این اردوگاه تقریبا ۱۰ سالی است که بر تصمیمات جهان عرب سیطره دارد و بدون تردید محور جدید در صورتی که جنگ حلب و موصل به سرانجام برسد قدرتمندتر خواهد شد.
در همین حال، سفر هفته پیش “محمد بن زاید” ولی عهد ابوظبی امارات به قاهره با هدف کاهش اختلافات مصر و عربستان و بازگرداندن آب به کانالهای ارتباطی میان دو کشوری بود که تنها چند ماه پیش همپیمان استراتژیک بودند. اما این سفر هیچگونه موفقیتی به همراه نداشت و فقط چند صباحی حملات رسانه های مصری به عربستان را متوقف کرد.
از سوی دیگر، چه بسا طرح مشروطی که “سید ابراهیم منیر” معاون رهبر جنبش اخوان المسلمین مطرح کرده برای بهبود فضا میان این جنبش و نظام حاکم باشد. در مقابل نظام حاکم نیز احکام اعدام و حبس ابد علیه “محمد مرسی” رئیس جمهور سابق و “محمد البدیع” رهبر جنبش اخوان المسلمین و برخی سران رده دوم این جنبش نظیر “خیرت الشاطر” و “محمد البلتاجی” و “احمد عبد المعطی” را متوقف کرد که این موضوع خفقان سیاسی در مصر را اندکی کاهش داد و تمایل نظام حاکم در عدم درگیری و مقابله میان دو طرف را نشان می‌دهد اقدامی‌که باعث تقویت نظام حاکم بر مصر می‌شود.
این در حالی است که فعالان شبکه های اجتماعی در عربستان و به خصوص توئیتر به میلیاردها دلار عربستان اشاره کردند که به مصر داده شده است. این دیدگاه سعودی‌ها ضد مصر نیست، بلکه علیه حاکمان خودشان است که در سیاست‌هاشان تردید کرده‌اند و این موضوع بدون شک باعث ناراحتی مصری ها نخواهد شد چون پرنده هایشان به کمک پول هایی که از عربستان گرفتند، پرواز کردند.
به عقیده عطوان، ائتلاف های عربی به سرعت در حال تغییر است و باید بازگشت مجدد مصر و الجزایر به عرصه سیاسی را مورد توجه قرار داد.
