مرحوم حاج میرزا محمدتقی موسوی اصفهانی»، در کتاب شریف «مکیال المکارم» که در آن براساس احادیث گوناگون وظایف منتظران را برشمرده است، موردی دارد که واقعاً تکان دهنده است. ایشان می نویسد ازجمله وظایف منتظران، توبه واقعی و بازگرداندن حقوق مردم به آنان است. یعنی حتی آن توبه ای که بدون پس دادن حقوق ضایع شده مردم به آنها باشد، مورد پذیرش نیست و نمی تواند ما را در زمره منتظران قرار دهد. درهای رحمت الهی، هیچگاه به روی کسانی که از روی غفلت، به راه ناصواب رفتهاند بسته نیست. کسانی که می خواهند برگردند، می توانند با اداکردن حقوق مردم و باتوبه واقعی، خود را در صف منتظران حقیقی آقا امام زمان(عج) قرار دهند. من خود را مکلف می دانم که صدای حضرتش را به همگان برسانم که ای مردم بیایید و در صف منتظران من قرار گیرید، بیایید و با احقاق حقوق ضایع شده دیگران، با تأسی به پرهیزگاری و ورع، با دوری از گناهان، با صرف مال در راه هایی که سود آن به مسلمانان برسد، باکوشش در ادای حقوق برادران دینی، با قرائت قرآن و نماز، با شاد کردن دل شیعیان، با خدمت به مردم مرا یاری کنید تا من از شما راضی شوم.
خدا را گواه میگیرم که من راه های تقرب به آن حضرت را آشکارا بیان کردم و از هرکس که این مطالب را بخواند، پیمان میگیرم که آن را به دیگران منتقل کند.»
وظایف منتظران حقیقی امام عصر(عج) سنگین است و از عهده هر کسی ساخته نیست. به همین دلیل است که گفته شده عدد منتظران حقیقی حضرت حجت(عج) از عدد آنان که داعیه انتظار و یاوری حضرتش را دارند، بسیار کمتر است.
«دکتر محمد رهایی»، از مدرسان دروس حوزوی در باب وظایف منتظران میگوید: «وظایف منتظران را در چند دسته مختلف می توان تقسیم بندی کرد». بزرگان ما تا ۸۰مورد از وظایف منتظران را از متون اخبار و روایات و احادیث استخراج کردهاند که بخشی از آنها، وظایف تعبدی است. مثل شناخت وجود شریف امام که این شناخت، خودش بحث بسیار مفصلی دارد و اگر کسی بخواهد همین یک وظیفه را بدرستی انجام دهد، باید عمرش را در پای آن بگذارد. یا مواردی مثل رعایت مراتب ادب نسبت به اسماء شریف آن حضرت یا محبت خاص داشتن نسبت به آن حضرت و یا محبوب ساختن آن عزیز در نزد مردم و انتظار فرج و ظهور ایشان و اظهار شوق برای دیدار آن حضرت و ذکر فضایل و مناقب ایشان در میان مردم واندوه در فراق آن بزرگوار و یا مداومت در خواندن دعاهای خاص.
اما یکسری وظایف هم هستند که بعد اجتماعی دارند مثل صرف اموال در راههای مورد رضایت امام زمان(عج) که این یک بحث مفصل دارد. انجام این وظیفه، در جامعه امروز ما می تواند از اهمیت خاصی برخوردار باشد. ما باید ببینیم در شرایطی که جامعه ما دارد، صرف اموال در چه راههایی مورد رضایت امام عصر(عج) خواهد بود.
یکی از وظایفی که در تعالیم اسلامیبرعهده منتظران امام عصر(عج) گذارده شده، تلاش در جهت سالم سازی فضای اجتماعی است. منتظران امام زمان (عج) کسانی هستند که نسبت به مسائل اطراف خود، بی تفاوت نیستند و هر اتفاقی در عرصه های اجتماعی، آنها را به واکنش وامی دارد، واکنشی که به نسبت اتفاق گاه مثبت و گاه منفی است. این وظیفه در تعالیم دینی ما تحت عنوان امر به معروف و نهی از منکر شناخته میشود.
«سید ابراهیم کاظمی»، از فعالان تبلیغ مهدویت، در این باره میگوید: «یکی از وظایف مهم مسلمانان در زمان غیبت امام عصر(عج) این است که به ترویج و تبلیغ احکام اسلامیبپردازند و امر به معروف و نهی از منکر را اقامه و با بدعتها مبارزه کنند.
وظیفه آگاهان، علما و دانشمندان در این مقوله، نسبت به دیگران سنگین تر است.
امام حسن عسکری(ع) از پدران گرامی خود نقل کرده است که رسول خدا(ص) فرمودند:«شدیدتر و سخت تر از یتیم شدن کودکی که از پدر و مادر خود دور میشود، یتیم بودن کسی است که از امام خود دور است و به او خود دسترسی ندارد و حال آنکه با مسائلی مواجه است که حکم آن را نمی داند. آگاه باشید هر کس از شیعیان ما آگاه از علوم ما اهل بیت باشد، باید بداند که این شخص که دسترسی به ما ندارد و حکم ما را نمی داند در حکم کودک یتیمی است که در دامن اوست. بدانید هر کس او را هدایت و راهنمایی کند و راه ما اهل بیت را به او تعلیم دهد، در بهشت با بهترین دوستان، همراه ما خواهد بود».
امام هادی(ع) نیز فرمودهاند:«اگر در زمان غیبت حضرت قائم (عج) علمایی نباشند که مردم را به سوی حضرت دعوت کنند و متوجه به آن جناب سازند و با دلیل از دین خدا دفاع کنند و بندگان ضعیف (کم اطلاع) را از دام ابلیس و ابلیسیان و ناصبیها نجات دهند، کسی باقی نخواهد ماند مگر آنکه مرتد خواهد شد، ولی ایشان هستند که زمام قلبهای شیعیان ضعیف و کم اطلاع را محکم میگیرند، همان طور که کشتیبان سکان کشتی را محکم میگیرد حقا که این دانشمندان نزد خداوند عزوجل برترین افرادند.