اطلاعات چندانی در مورد نحوه افزایش ارضای درونی موجود نیست، اما اگر خوب نگاه کنیم در اطراف خود بسیاری را میبینیم که از انجام کارشان لذت میبرند و هیچ انتظار دیگری ندارند.
انگیزه فرآیند درونی است که رفتار را نیرومند و هدایت میکند. انگیزه اصطلاحی کلی برای مشخص کردن زمینه مشترک نیازها، شناخت ها و هیجان هاست. تفاوت بین انگیزه و نیاز، شناخت یا هیجان، صرفا به سطح تحلیل آنها مربوط میشود. نیازها، شناخت ها، هیجان ها صرفا انواع خاصی از انگیزه هستند.
نیازها شرایط درونی فرد هستند که برای ادامه زندگی و کمک به رشد و بهزیستی ضروری هستند. خیلی از کارهای مهم مانند تحصیل، کار، تربیت فرزندان، مهربانی کردن به دیگران و…هستند که می توانند مفرح باشند اما نیستند. همه آدم ها ذاتا طالب یادگیری هستند. همه دوست دارند احساس توانایی کنند، اما از مدرسه از دانشگاه خسته میشوند. کارمان به درد می خورد ولی از کار منزجر هستیم. دوست داریم به دیگران کمک کنیم، اما مالیات نمی دهیم تا با آن مدرسه و بیمارستان ساخته شود، به فقرا، سالمندان و بیکاران کمک شودو… چون ارضای درونی را نادیده میگیریم.
در ادارات به کارمندان کوشا پاداش می دهند تا تنزل نکنند. اما اگر بخواهیم کسی بهتر کار کند نباید پاداش مالی بدهیم، چون جلوی ارضای درونی را میگیرد. چون فرد برای پول و نه برای لذت کار میکند. برای این منظور باید مسئولیت داد، اختیار داد و حمایت کرد. این روش در مدارس هم کارساز است. استفاده از ارضای درونی به تنهایی یا به همراه پاداش به عنوان انگیزه باید باشد. ارضای درونی دارای مراحلی است.
-منابع ارضای درونی را بشناسید
با مثال شروع کنیم، یاد گرفتن چیزهای جدید جالب است، چون کنجکاوی را ارضا کرده و دانایی احساس خوبی را القا میکند هر چه درباره خودمان یاد بگیریم زیباست. پیچیدگی منشا رشد و هدف مخلوقات شدیدا فکر را به کار وا می دارد و جمع کردن دانش جدید و قدیم در کنار هم واقعا جالب است چیزی شبیه به چیدن پازل. هر کس آنقدر اطلاعات کسب کند که نسبت به دیگران داناتر و آگاه تر باشد احساس برتری میکند. به کار گرفتن دانش در زمینه هایی مثل نوشتن و سخنرانی لذت بخش است و حتی می تواند سبب خلاقیت شود.
-ارزش کار و لذت حاصل از آن را مرتب بازبینی کنید
وقتی مشغول کار هستید گاهی به ارضای درونی فکر کنید، زیبایی کار را تحسین کنید احساس غرور کنید و بعد از پایان هر نوبت کار، یکی دو دقیقه به این فکر کنید که در آینده چقدر از به کار بردن آنچه یاد گرفته اید لذت خواهید برد.
– روی پاداش زیاد تاکید نکنید
اگر کسی به خاطر پاداش کار کند، ارضای درونی اش کم میشود. مثال دانش آموزی که در آرزوی رفتن به دانشگاه و کسب موقعیت اجتماعی و پول درس می خواند هم از دانش آموختن لذت نمیبرد و هم احتمال این که دانشجوی موفقی از آب در بیاید کم میشود.
پاداش و ارضای درونی باید متعادل باشند باید هر دو را همزمان مد نظر داشت. برای انجام کارهای نامطلوب پاداش کارساز است. البته یادتان باشد که آدم ها به خیلی کارها علاقه دارند که خودشان هم نمی دانند. مثال، خیلی از دانشجوها حین گذراندن واحدی که فکر میکردند از آن متنفر هستند، علاقه مند میشوند. خیلی کارها به خاطر پاداش آغاز میشوند، اما به خاطر علاقه مند شدن ادامه مییابند. پس گاهی باید کاری را با پاداش آغاز کرد و با افزایش ارضای درونی پاداش را کم کرد.
مهر