چرا ایرانی‌ها شیعه را انتخاب کردند؟

فتح ایران به وسیله خلیفه دوم اتفاق افتاد، به طور طبیعی ایرانی ها باید طرفدار همان خلیفه دوم باشند، ولی از همان ابتدا عشق علی(ع) در ایرانی ها ایجاد شد و نگرش خاصی به شیعه در ذهن آنان شکل گرفت.

آیت‌الله سید محمدجواد علوی بروجردی، امروز در دیدار دانشجویان غیرایرانی، ایران شناسی، با اشاره به قدمت تاریخی و غنای تمدن و فرهنگ ایران، اظهار داشت: ایران دارای تمدنی طولانی و وسیع است که نباید به هیچ وجه مغفول بماند. ما در ایران در زمان ساسانی و قبل از آن شخصیت های بزرگی داشتیم که امروز هم در دنیا نام آور هستند؛ کوروش یک فرمانده است، اما فرماندهی که در سطح جهانی درخشید.

این استاد حوزه با اشاره به پیوند ایران با فرهنگ تشیع، گفت: ایران با شیعه گره خورده و این نکته ای است که در مطالعات باید به آن توجه شود. ما می دانیم فتح ایران به وسیله خلیفه دوم اتفاق افتاد، به طور طبیعی ایرانی ها باید طرفدار همان خلیفه دوم باشند، ولی از همان ابتدا عشق علی(ع) در ایرانی ها ایجاد شد و نگرش خاصی به شیعه در ذهن آنان شکل گرفت.

وی افزود: وقتی لشکریان اسلام به ایران حمله کردند، ایرانی ها به خاطر مسائل طبقاتی موجود در حکومت ساسانی از لشکر اسلام استقبال کردند و این گونه نبود که قدرت ایران، مقابل مسلمانان ضعیف بوده باشد که شکست بخورد، بلکه خود ایرانی ها به سراغ اسلام رفتند.

آیت الله علوی بروجردی خاطرنشان کرد: علت این که ایرانی ها به استقبال اسلام رفتند این بود که از اسلام مساوات و عدالت شنیده بودند، این که پیغمبر اسلام(ص) سطح زندگی اش از مردم عادی حتی پایین تر است، لذا با رغبت جلو آمدند، اما متاسفانه عرب ها حکامی را که مسلط کردند با ایرانی ها مثل برده عمل می‌کردند، یعنی ایرانی ها در مقابل آنها شهروند درجه دو بودند، خود خلیفه آنها، وقتی ایران را فتح کرد، بخشنامه ای را صادر نمود که ایرانی ها را در کارهای حکومتی به کار نگیرند، یعنی تبعیض را نسبت به کسانی اعمال کردند که اصلا برای فرار از تبعیض دنبال مسلمانان رفته بودند.

وی یادآور شد: به خاطر همین تبعیض ها، بعدا از سوی ایرانی ها قیام هایی علیه عرب ها صورت گرفت و حرفشان هم این بود که ما می خواهیم کسی از خاندان پیغمبر را سر کار بیاوریم، چون ایرانی ها آن چیزی که از پیغمبر شنیدند در وجود علی بن ابی طالب(ع) و آل علی(ع) می دیدند.

استاد حوزه علمیه قم با بیان این که شیعه در واقع تبلور اسلام اصیل است، ابراز داشت: عقیده ما این است که شیعه همان چیزی است که پیغمبر(ص) منادی آن بود؛ البته بعدا انحرافاتی در اسلام اصیل پیدا شد و برای خوشایند حکومت ها، مسائل تغییر کرد.

وی پیوند فرهنگ اصیل ایرانی با آیین اسلام را موجب شکوفایی فرهنگ ایرانی اسلامی عنوان کرد و گفت: ایرانی ها میراث عظیم خود را در راه اسلام به کار گرفتند. فرهنگ ایرانی با اسلام شیعی غنی شد، لذا غنایی که بعد از اسلام در شعر فارسی پیدا شد، بی سابقه است مخصوصا شعر عرفانی فارسی که حافظ و مولانا مظهر آن هستند؛ هرکسی این اشعار را بخواند، می فهمد که ریشه در مذهب دارند، همچنین علومی هم که اسلامی نبود، در دل اسلام و میان این تمدن رشد کرد و در علومی مثل طب و نجوم، ایرانی ها قدم های بسیار بزرگی برداشتند.

آیت الله علوی بروجردی با تاکید بر این که فرهنگ شیعه و ایران اسلامی پیام آور افکار نابی است که امروز به درد دنیا می خورد، ابراز داشت: ما در دنیا به دنبال صلح و حاکمیت فضیلت و اخلاق هستیم، متاسفانه دنیای امروز از اخلاق تهی است و سرمایه و قدرت حکومت می‌کند.

استاد حوزه علمیه قم تصریح کرد: روحانیت شیعه با ایران گره خورده؛ شیخ بهایی یک لبنانی است، اما برای ما یک سمبل است، آثار عمده اصفهان را شیخ بهایی طراحی کرده و ساخته، ما همیشه برای مهاجرین ارزش قائل بوده ایم.

وی در پایان با تاکید بر این که ما در مقام حذف ایران و ایرانیت نیستیم، گفت: ایران بعد از پیوند با اسلام، منشا آثار بی نظیری در دنیا بوده است، نمونه بارز آن، مرحوم آیت الله العظمی‌بروجردی است؛ دوران مرجعیت ایشان ۱۵ سال بود و این دوران فصلی از تاریخ ایران به حساب می آید، یعنی اگر بخواهید تاریخ ایران را بررسی کنید، بدون این که شخصیت هایی مانند مرحوم آیت الله بروجردی را بشناسید، این مسئله ممکن نیست.

_____

حوزه