موعود پایگاه اینترنتی موعود
تا به حال گذرتان به مناطق حاشیه شهر افتاده؟ آنجا که اگر ظرفی از غذا در دست داشته باشید، نگاه گرسنه بچه های کوچه‌های خاکی اش به دست تان خیره می ماند.
تا به حال شنیده اید پدر خانواده ای پولی برای خریدن چند تکه نان برای سیرکردن شکم بچه هایش نداشته باشد؟ گرسنگی بچه ها و شرمندگی و درماندگی پدر را تصور کرده اید؟ تاکنون به حجم غذاهایی که در بعضی رستوران ها و سالن های اجتماعات دور ریخته می شود، نگاه کرده اید؟ اصلا فکر کرده اید که این غذاها می تواند هر روز چند نفر را سیر کند؟
چقدر دغدغه دارید امشب که سر بر بالین می گذارید، همسایه‌تان غذایی برای خوردن دارد یا نه؟ کم نیستند مردمی‌که چنین دغدغه هایی دارند و هر از گاهی به یاد بزرگواری ها و کوچه گردی های حضرت امیرالمؤمنین علی(ع)، کوله باری از غذا در دست می گیرند و راهی حاشیه ها و مناطق فقیرنشین شهرها و روستاها می شوند؛ امّا در شلوغی ها و ترددهای مداوم پایتخت که صدای بوق ماشین و ابزارآلات به آسمان می رسد و سکوتی نیست تا بشود صدای گرسنگی دوست و همکار و همسایه مان را بشنویم، تعدادی از پزشکان، استادان دانشگاه، مدیران و قرآن پژوهان دست به‌دست هم داده اند و بر خودشان واجب دانسته اند تا طبق دستور نبی مکرم اسلام(ص) که بی تفاوتی یک مسلمان در برابر گرسنگی همسایه اش را مصداق خروج از دین دانسته اند، در برابر مسئولیت های دینی و انسانی خود انجام وظیفه کنند. به این صورت است که «انجمن خیریه مقابله با گرسنگی» حدود ۷ماه پیش با مجوز رسمی از وزارت کشور آغاز به‌کار کرد تا از خانواده های کم درآمد و مادران، نوزادان و نوجوانان در معرض سوءتغذیه حمایت کند. درباره فعالیت، اهداف و برنامه های این انجمن با احمد قاسم، مدیرعامل و مهدی جلالی، مدیر روابط عمومی انجمن گفت‌وگو کرده‌ا یم.
ایده ای که در یک مهمانی مجلل شکل گرفت
خوب است نقبی به گذشته بزنیم تا بدانیم ایده تشکیل انجمن مقابله با گرسنگی چطور به ذهن اعضای انجمن خطور کرد و در چه زمانی به اجرا درآمد. مدیرعامل انجمن در این باره می گوید: «تقریبا ۲ سال قبل بود که به واسطه یکی از آشنایان به مهمانی ای دعوت شدم. میزبان، یکی از افراد تحصیل کرده و البته ثروتمند تهرانی بود که به تازگی از سفر حج برگشته بود و به همین مناسبت مهمانی ای را ترتیب داده بود. در این مهمانی که در یکی از سالن های مجلل در شمال شهر تهران برگزار شد، در مجموع حدود ۲۰۰نفر مهمان حضور داشت، درحالی که برای هر نفر چندین نوع غذا، آن هم به مقدار زیاد آماده شده بود. بعد از پایان مهمانی از کارکنان سالن درباره حجم غذا سؤال کردیم و متوجه شدیم که برای ۲۰۰نفر، غذایی به‌اندازه ۹۰۰ نفر تدارک دیده شده! حضور در این مهمانی برایم ناراحت‌کننده بود، چون قبل از آن با خانواده‌هایی برخورد کرده بودم که حتی پولی برای تهیه نان و سیرکردن بچه‌های خود هم نداشتند. به همین دلیل بود که تشنه و گرسنه از سر میز غذا بلند شدم و راضی نشدم که از این همه غذا که به‌طور بی رویه تهیه شده بود، چیزی بخورم. در پایان مهمانی به سراغ میزبان رفتم و بابت مهمانی تشکر کردم و از او درباره باقیمانده غذاها سؤال کردم. میزبان که از سؤال من تعجب کرده بود، جواب داد که مقداری از غذا را به خانه می‌برد و باقیمانده را هم کارکنان همین سالن استفاده می کنند یا دور می ریزند. این در حالی بود که به طور طبیعی بخش زیادی از آن غذاها دور ریخته شد بدون اینکه مردم گرسنه حتی از آن بویی ببرند». این اتفاق باعث شد که ایده تأسیس انجمن مقابله با گرسنگی در ذهن دکتر قاسم شکل بگیرد تا پرهیز از اسراف و رسیدگی به افراد گرسنه برای مردم متمول هم دغدغه شود. البته باید به این نکته هم توجه داشت که تقریبا همه افرادی که در انجمن عضو شده‌اند، افراد خیری هستند که پیش از تأسیس و راه اندازی این انجمن هم با خانواده های نیازمند در ارتباط بودند و نیازهای آنها را می شناختند و به این ترتیب شاهد اختلاف سطح رفاهی در جامعه بودند. همه آنها به‌طور غیرمنسجم به نیازمندان کمک می کردند؛ از خدمات پزشکی گرفته تا حمایت‌های اقتصادی و فرهنگی. بعدها به این فکر افتادند که مجموعه ای را راه اندازی کنند تا بعد از آنها هم تشکیلات به‌طور منسجم فعالیت داشته باشد و خدمات رسانی به نیازمندان متوقف نشود.
یک وعده غذای گرم هم مهم است
از آنجا که بسیاری از اعضای اصلی در انجمن از استادان دانشگاه ها و پزشکان جامعه هستند، با مشکلات بخشی از نقاط کشور به‌خصوص گرسنگی و سوءتغذیه آشنایی دارند. دکتر احمد قاسم، مدیرعامل انجمن خیریه مقابله با گرسنگی، درباره دغدغه های اعضای انجمن می گوید: «انجمن خیریه مقابله با گرسنگی با مجوز وزارت کشور جمهوری اسلامی ایران فعالیت خود را برای مقابله فراگیر با تمام ابعاد گرسنگی و سوءتغذیه شروع کرده است و تلاش می کند به خانواده های آسیب دیده و ناتوان از معیشت حداقلی، مادرانی که امکان شیردهی مناسب و یا تأمین غذای لازم برای فرزندانشان را ندارند، دانش‌آموزان در معرض سوءتغذیه و گروه های صدمه دیده در اثر حوادث طبیعی رسیدگی کند. این انجمن ملی سازمانی خیریه، غیردولتی، مستقل و مردم نهاد است که براساس وظیفه اسلامی، انسانی و اخلاقی پایه‌گذاران آن فعالیت می‌کند. تا به حال هم بیشتر از ۷۵۰خانواده کم‌توان و محروم از تغذیه مناسب و حدود یک هزار دانش‌آموز دچار سوءتغذیه تحت پوشش قرار گرفته‌اند». این نوع خانواده ها به‌عنوان جامعه هدف و مورد دغدغه اعضای انجمن خیریه مقابله با گرسنگی هستند. به طوری که اعضای انجمن، به تعدادی از این خانواده ها غذای خشک می دهند و در عین حال حتی در چند نوبت غذای گرم هم به آنها رسانده اند. هرچند که برنامه اصلی انجمن این است که در طول هفته حداقل ۲ یا ۳ بار به مردم گرسنه غذای گرم بدهند.
به‌اندازه مصرف‌مان اسراف می‌کنیم
امروزه سبک زندگی عده ای از مردم به نحوی است که در پخت وپز و دور ریختن غذا زیاده روی می کنند و به هیچ وجه نگران نیستند که در نزدیکی آنها عده ای از افراد در گرسنگی به سرمی برند.به گفته مدیرعامل و مدیر روابط عمومی انجمن خیریه مقابله با گرسنگی، فعالان و کارشناسان در حوزه تغذیه اذعان می کنند که در شهر تهران به خصوص در مناطق شمال شهر، مسئله اسراف غذا به مرز بحران رسیده است. حتی بخشی از اسراف در داخل خانواده ها انجام می شود، یعنی بعضی از خانواده ها باور دارند که باید برای پذیرایی از مهمان ها چندین نوع غذا و با حجم زیاد سفارش بدهند و این کار، به عادت تبدیل شده است. به‌طوری که اگر غذا بسیار بیشتر از تعداد مهمان ها نباشد، جای تعجب دارد! دکتر قاسم در این باره توضیح می دهد: «یک بار در مهمانی ای شرکت داشتم که برای حدود ۸ نفر مهمان، تدارکات مهمانی به‌اندازه پذیرایی از ۵۰نفر بود. به این دلیل که میزبان می خواست به دیگران اثبات کند که در موقعیت اقتصادی خوبی زندگی می کند». به این ترتیب این نوع تفاخر باعث شده که میزان اسراف غذا به حد زیادی بالا برود. او ادامه می دهد: «چندین مرکز را در سطح شهر تهران شناسایی کردیم که شامل سالن ها و رستوران های عمومی‌بود و بعد از انجام بررسی های لازم، به این نتیجه رسیدیم که اتلاف غذا در تهران در حدود ۴۰ تا ۵۰درصد است. به این معنا که به‌اندازه غذایی که در تهران مصرف می شود، به همان میزان غذا دور ریخته می شود. درحالی‌که تنها جمع آوری و بسته بندی مجدد اینها جمع زیادی از مردم گرسنه را سیر می کند».
کمیته توانمندسازی
یکی از سؤالاتی که در رابطه با مقابله با گرسنگی مطرح می‌شود این است که آیا صرفا باید به فرد گرسنه نان و غذا داد و یا راه دیگری برای سیر کردن همیشگی او وجود دارد؟ با طرح این پرسش در ذهن اعضای انجمن مقابله با گرسنگی بود که کمیته ای به نام «کمیته توانمندسازی» تشکیل شد. درواقع انجمن مقابله با گرسنگی نخستین تشکیلاتی است که به‌طور رسمی در زمینه مقابله با گرسنگی فعالیت می کند و هدف آن از یک سو فرهنگسازی در بین مردم برای پرهیز از اسراف و کمک به نیازمندان و از سوی دیگر رساندن غذا به افراد گرسنه است. البته دغدغه بزرگ تری هم وجود دارد؛ مشکل این است که گاهی نیاز به کمک برای عده ای تثبیت می شود، درحالی که باید افراد تلاش کنند تا نیازهای خود را برطرف کنند و کمیته توانمندسازی برای مرتفع کردن چنین مشکلی ایجاد شد. به این صورت که اعضای انجمن در جهت غذارسانی به خانواده های گرسنه فعالیت می کنند اما در ساختار انجمن، شیوه هایی برای افزایش قابلیت خانواده ها برای بهبود معیشت خانواده ها طراحی شده است. نکته قابل توجه این است که موفقیت فعالیت های کمیته توانمندسازی به همکاری سازمان ها و نهادهایی مانند وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و یا سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای منوط است تا با همکاری چنین نهادها و سازمان هایی، خانواده ها تقویت شده و یک یا چند نفر از اعضای خانواده حرفه ای را بیاموزند و از طریق آن کسب درآمد کنند. البته توانمندسازی در استان ها و اقلیم های مختلف، متفاوت است؛ به‌عنوان مثال در بعضی شهرها خانواده ها می توانند گلیم بافی یا حصیربافی را بیاموزند و از طریق آن تأمین معیشت خود را انجام دهند و در شهر دیگر آموزش حرفه های فنی و مکانیکی راه مناسبی برای کسب درآمد خواهد بود. درنتیجه فعالیت کمیته توانمندسازی فعالیتی ملی و همگانی است و زمانی اعضای انجمن در جهت توانمندسازی خانواده ها برای تأمین معیشت خود، موفق خواهند بود که سازمان ها و نهادهای مربوطه به کمک آنها بیایند.
دوره هایی برای مهارت آموزی
در راستای برنامه‌های توانمندسازی در انجمن مقابله با گرسنگی، تا به حال چند دوره آموزشی برگزار شده است. اعضای شرکت‌کننده در این دوره‌های آموزشی هم خانواده هایی هستند که توان مالی برای رسیدگی به گرسنگان را دارند. البته نباید تصور کرد که تنها قشر پردرآمد جامعه باید در معرض آموزش های این انجمن قرار بگیرند، بلکه هر فردی که توان اقتصادی برای رسیدگی به فرد فقیرتر و گرسنه‌تر از خودش را دارد، باید در مسیر آشنا شدن با فرهنگ پرهیز از اسراف و کمک به گرسنگان قراربگیرد. به گفته مدیر روابط عمومی انجمن خیریه مقابله با گرسنگی، توصیه هایی در رابطه با نحوه و میزان خرید برای خانواده، زمانبندی برای تهیه مایحتاج افراد، استفاده از تعاونی ها و مراکز خریدی مانند تره بارها که اجناس را با قیمت مناسب‌تری نسبت به سایر فروشگاه ها در اختیار مردم قرارمی‌دهند، ازجمله سرفصل های مطرح شده در این دوره‌های آموزشی است. هر چند که ارتقای دانش تغذیه ای و ارائه اطلاعاتی درباره نحوه جایگزین‌کردن مواد غذایی پرخاصیت به جای خوراکی های مضر و گران قیمت، از دیگر مواد آموزشی این دوره ها در انجمن مقابله با گرسنگی است. درنهایت هم تمام این آموزش ها و اطلاعات به کاهش هزینه های خانواده در زمینه خوراک می انجامد و امکان کمک به گرسنگان افزایش پیدا می‌کند.
شیوه های فرهنگسازی
به گفته مدیرعامل انجمن مقابله با گرسنگی، برای فرهنگسازی در بین مردم و مسئولان دولتی در زمینه پرهیز از اسراف و رسیدگی به گرسنگان شیوه های مختلفی وجود دارد؛ از برگزاری دوره های آموزشی تا انتشار بروشور و فعالیت های رسانه ای. البته در کنار فعالیت ها و تبلیغات رسانه ای برای ترویج فرهنگ پرهیز از اسراف و رسیدگی به گرسنگان، تک تک افراد در سطح جامعه می توانند تریبونی برای تبلیغ و گسترش این فرهنگ باشند. در تمام اصول دین ما احساس مسئولیت نسبت به اطرافیان وجود داشته است و از چند مسیر موازی می توان این هدف را احیا کرد. از یک سو باید هنجارهای غلط در نحوه و میزان مصرف را از بین برده و هنجاری صحیح را جایگزین آن کرد و از سوی دیگر باید ساده زیستی را در جامعه ترویج داد. البته این کار هم نباید با ایجاد فشار به اعضای خانواده و جامعه باشد بلکه هر کسی به‌اندازه‌ای که برایش امکان دارد از زیاده روی در تهیه غذا بپرهیزد و به جای آن درصدد کمک و رسیدگی به گرسنگان باشد.
مریم مرتضوی
منبع : همشهری آنلاین
