موعود پایگاه اینترنتی موعود
هنر و معماری (داخلی و خارجی) و به تبع آن دکوراسیون منازل که امروزه الگوی شکل‌گیری منازل ایرانی است، ریشه در چه تفکّری دارد؟
هنر را ثمره و میوه درخت فلسفه می‌دانند؛ به عبارت دیگر، هنر رو گرفتی از نوع و روش نگاه به عالم است. حال هنر و معماری (داخلی و خارجی) و به تبع آن دکوراسیون منازل که امروزه الگوی شکل‌گیری منازل ایرانی است، ریشه در چه تفکّری دارد؟ واضح است که تفکّر لیبرالی، زمینی است که این درخت در آن رشد کرده و ثمره خود، یعنی هنر را در اختیار بشر امروز قرار داده است. و به تبع برتری تمدّن مغرب‌زمین، تهاجم فرهنگ و اصل تمدّن او در تمام عالم، از جمله ایران، سبب وارد شدن میوه درخت او به کشورها و فرهنگ‌های مختلف شده است.
همان‌طور که حضرت آقا فرمودند، معماری شهر «تهران»، وحشی رشد کرده است. تهران، دارای معماری وحشی، مضطرب و بی‌نظم است و نشانه‌های اسلامی‌باید در مهندسی‌های ما شاخص باشد و نیز به دلیل تأکید ایشان بر تأثیر مستقیم معماری هر جامعه بر سبک زندگی آن جامعه، بر خود واجب دیدیم که هرچند کوتاه، امّا به بیان مسائلی در نشان دادن دیدگاه حضرت آقا اقدام کنیم.
یکی از عوامل مؤثّر در شکل‌گیری رفتار فرد، خانواده است. فضای خانه، نخستین و بادوام‌ترین عاملی است که بر رشد شخصیّت افراد تأثیر می‌گذارد. درواقع می‌توان گفت محیط خانه، مانند آموزشگاهی است برای تولید و تربیت نسل بعد جامعه که معلّمان آن والدین هستند. در این مطلب، به مسئله معماری و تأثیر آن بر مسئله فرزند‌آوری و تربیت فرزند صالح توجّه می‌کنیم.
طرز رفتار والدین با کودکان، موقعیّت اجتماعی و اقتصادی خانواده، اندیشه و اعتقادات، آداب و رسوم، ایده‌آل‌ها و اهداف والدین در چگونگی شکل‌گیری شخصیّت فرزندان تأثیر بسزایی دارد. در این گفتار، به‌دنبال آن هستیم که یکی از ابعاد تأثیرگذار بر شکل‌گیری شخصیّت و اخلاق کودکان، یعنی معماری را بررسی کنیم که در کشور ما به آن بی‌توجّهی شده است. درحال‌حاضر، قوانین و مقرّرات طرّاحی‌شده برای ساخت منازل مسکونی، به مواردی همچون نمای خانه، ارتفاع مجاز، کیفیّت موادّ استفاده شده و… محدود شده است؛ امّا نه‌تنها قوانین و مقرّراتی برای نمای داخلی خانه وجود ندارد، بلکه حسّاسیتی به این موضوع نیز وجود ندارد. مسئله نمای داخلی منازل به دو قسمت تقسیم می‌شود که بخش اوّل آن، هنگام ساخت ساختمان مطرح است و بخش دوم آن به دکوراسیون منازل مربوط می‌شود.
معماری غیراسلامی‌برای مسلمانان
اگر به خانه‌هایی با بیش از ۲۵ سال قدمت، که تک واحدی هستند، مراجعه کنید به نکات جالبی برمی‌خورید. به‌طور مثال، آشپزخانه اوپن نیست، سرویس بهداشتی بیرون از فضای داخلی خانه و عموماً در حیاط است و همچنین اتاق خواب در طبقه دوم و هال و آشپزخانه در طبقه پایین قرار دارند؛ امّا آیا در این سبک طرّاحی دلیلی نیز وجود دارد؟
از منظر روان‌شناختی، طبق تحقیقات صورت‌گرفته، نبود حریم بین آشپزخانه و هال و پذیرایی، تأثیرات منفی بر تربیت فرزندان می‌گذارد. تحقیقات نشان می‌دهد سبک آشپزخانه اوپن، تأثیر مستقیمی‌با کم‌شدن میزان حیا و احترام فرزندان دارد. نبود حریم قسمت‌های محیط خانواده باعث ازبین رفتن حریم ادب در کودکان می‌شود. البتّه اگر از مادری که فرزند خردسالی دارد، بپرسیم، در تأیید این سبک آشپزخانه دلایل قانع‌کننده‌ای بیان می‌کند؛ مانند اینکه او می‌تواند در عین حال که مراقب فرزند خود باشد، به کارهای خود نیز برسد.
در مثال دیگری می‌توان به مورد محلّ قرارگیری اتاق خواب والدین و فرزندان اشاره کرد. در معماری اسلامی، ایرانی حکم بر این است که این دو اتاق در کنار یکدیگر نباشند. اصل بر این است که صدایی از این دو اتاق به یکدیگر منتقل نشود؛ امّا در حال حاضر به دلیل روی آوردن مردم به شهرنشینی و به تبع آن کوچک شدن خانه‌ها و به دلیل کمبود زمین در کلان‌شهرها، این دو اتاق در کنار یکدیگر قرار دارند؛ بلکه به دلیل طرّاحی ضعیف و مواد اوّلیه نا‌مرغوب، صدا به راحتی در بین این دو اتاق منتقل می‌شود و همان‌طور که واضح است، باعث ایجاد مشکلاتی در تعاملات والدین و فرزندان می‌شود.
مثال دیگر درباره ساختمان، محلّ قرارگیری سرویس بهداشتی است. وجود سرویس بهداشتی در حریم خانه نیز باعث بروز ناهنجاری تربیتی می‌شود.
این دو موضوع، مُشتی است نشانه خروار. اصولی که در کشور ما در گذشته رعایت می‌شده و امروزه به‌دلیل سوء مدیریت به حال خود رها شده است. امروزه، شاهد نسل سوم طرّاحی سرویس بهداشتی و آشپزخانه‌ها هستیم. آشپزخانه‌های معروف به جزیره‌ای که در آن، آشپزخانه دیگر بخشی از هال و پذیرایی شده و مرز جدا‌کننده‌ای وجود ندارد و حمّام‌هایی با نمای شیشه‌ای که متأسّفانه، حتّی در رسانه ملّی نیز تبلیغ می‌شود.
دکور غیراسلامی‌برای مسلمانان
با گشتی ساده در فضای مجازی، می‌توانید به هزاران هزار طرح و مدل مختلف برای نحوه مبله‌کردن منزل، چیدمان آشپزخانه، رنگ‌آمیزی، نحوه دکوراسیون اتاق خواب فرزندان و والدین دست پیدا کنید. حتّی برای این منظور، کلاس‌های فنگ‌شوِی و شرکت‌هایی به منظور فروش طرح دکوراسیون در ایران وجود دارد. به‌عنوان مثال، دراین‌زمینه به موضوع رنگ‌آمیزی می‌پردازم. در معماری ایرانی، اسلامی‌با مقوله شیشه‌های مشبّک و رنگی مواجهیم.
معماران آن دوره، به جای اینکه دیوار اتاق‌ها را رنگ کنند، از این شیشه‌های رنگی استفاده می‌کردند. چرا؟ به این دلیل که در طول روز، برای ایجاد روحیه شاد و پر انرژی به رنگ‌های شاد احتیاج بوده و به همین نسبت، در شب نیز احتیاج به آرامش و دوری از رنگ‌های تحریک‌کننده است. حال اگر دیوارها رنگ یا کاغذ دیواری شوند، دیگر امکان تغییر رنگ در شب نیست و فرد به آرامش مورد نیاز نمی‌رسد. به همین منظور این شیشه‌های رنگی در طول روز و تابش نور خورشید با انعکاس رنگی نور، سبب شادابی می‌شدند و از آنجا که دیوارها به رنگ سفید بوده، در طول شب و نبود نور خورشید، باعث آرامش می‌شود.
اباحه‌گری مدرن
هنر و معماری (داخلی و خارجی) و به تبع آن دکوراسیون منازل که امروزه الگوی شکل‌گیری منازل ایرانی است، ریشه در چه تفکّری دارد؟
هنر را ثمره و میوه درخت فلسفه می‌دانند؛ به عبارت دیگر، هنر رو گرفتی از نوع و روش نگاه به عالم است. حال هنر و معماری (داخلی و خارجی) و به تبع آن دکوراسیون منازل که امروزه الگوی شکل‌گیری منازل ایرانی است، ریشه در چه تفکّری دارد؟ واضح است که تفکّر لیبرالی، زمینی است که این درخت در آن رشد کرده و ثمره خود، یعنی هنر را در اختیار بشر امروز قرار داده است. و به تبع برتری تمدّن مغرب‌زمین، تهاجم فرهنگ و اصل تمدّن او در تمام عالم، از جمله ایران، سبب وارد شدن میوه درخت او به کشورها و فرهنگ‌های مختلف شده است.
در پایان، به بیان تعریف از لیبرالیسم می‌پردازیم، باشد که صدای ما به گوش مسئولان حیات خانواده برسد. لیبرالیسم که در فارسی به اباحه‌گری ترجمه شده است، بیان این موضوع است که پنج اصل دینی که به ترتیب: ۱. واجب؛ ۲. مستحب؛ ۳. مباح؛ ۴. مکروه و ۵. حرام است همگی در عنصر مرکزی و میانه، یعنی مباح جمع شوند؛ به بیان دیگر هیچ حرام، مکروه، مستحب و واجبی معنا ندارد و همه چیز مباح است؛ یعنی برای بشر لیبرال، اصل بر اباحه‌گری است. حال به این سؤال می‌رسیم که از این تفکّر، در زمینه هنر به چه میوه و ثمره‌ای می‌رسیم؟
