خداوند در آیه ۱۴۲ سوره مبارکه نساء به ویژگی نماز منافقان اشاره کرده و میفرماید: هرگاه به نماز برخیزند با کسالت برخیزند، آن هم براى خودنمایى به مردم و خدا را جز اندکى یاد نمىکنند.
منافق کسی است که در ظاهر خود را مؤمن نشان میدهد در حالی که در دل ایمان ندارد. نفاق هم مثل هر صفتی، دارای شدت و ضعف است و احتمال دارد مسلمان هم درجاتی از نفاق را داشته باشد.
برای اینکه زمینههای به وجود آمدن صفت زشت نفاق در وجود آدمیبرطرف شود توجه به سخن امام صادق (علیه السلام) بسیار راهگشا است. در روایتی از ایشان نقل شده است: «سه صفت در هر کسی باشد منافق است هر چند نماز گزارد و روزه گیرد: دروغ در سخن گفتن، تخلف در وعده، و خیانت در امانت».(تحف العقول، ص۵۰۵)
در ادامه متن آیه، ترجمه و نکتهها و پیامهای آن براساس تفسیر نور تقدیم میشود.
متن آیه
إِنَّ الْمُنَفِقِینَ یُخَدِعُونَ اللَّهَ وَهُوَ خَدِعُهُمْ وَإِذَا قَامُواْ إِلَى الصَّلَوهِ قَامُواْ کُسَالَى یُرَآءُونَ النَّاسَ وَلَا یَذْکُرُونَ اللَّهَ إِلَّا قَلِیلاً
ترجمه
همانا منافقان با خدا مکر و حیله مىکنند در حالى که خداوند (به کیفر عملشان) با آنان مکر مىکند. و هرگاه به نماز برخیزند با کسالت برخیزند، آن هم براى خودنمایى به مردم و خدا را جز اندکى یاد نمىکنند.
نکتهها
منافق، کسى است که در ظاهر احکام دینى را به جاى مىآورد، امّا انگیزههاى او الهى نیست. نماز مىخواند، امّا از روى ریاکارى، کسالت و غفلت. او گمان مىکند با این روش خدا را فریب مىدهد، در حالى که نمىداند خودش را فریب داده و خداوند به درون او آگاه است و جزاى فریبکارى او را مىدهد.
امام رضا علیه السلام مىفرماید: چون خداوند، جزاى خدعه آنان را مىدهد، به این کیفر الهى، خدعه گفته مىشود.
نماز مطلوب، عاشقانه، خالصانه و دائمى است.
پیامبر صلى الله علیه وآله فرمودند: آنان که نماز را به آخر وقت مىاندازند و فشرده مىخوانند، نماز منافقان را انجام مىدهند.
قرآن نسبت به مؤمنان جمله «اقامواالصلوه» به کار مىبرد ولى درباره منافقین جمله «قاموا الى الصلوه» و تفاوت میان «اقاموا» و «قاموا» تفاوت میان برپاداشتن و به پا خواستن است.
پیامها
فریبکارى، بىنشاطى در نماز، ریاکارى و غفلت از یاد خدا، از نشانههاى نفاق است. «ان المنافقین یخادعون، یراؤون، لا یذکرون»
منافقان بدانند که با خدا طرفند. «و هو خادعهم»
کیفر خدا متناسب با عمل است. «یخادعون الله و هو خادعهم»
نماز منافقان نه روحیّه دارد، نه انگیزه، نه مقدار. «کسالى، یراؤون، قلیلاً»
منبع: فارس