سودان در شمال شرق آفریقا و هم مرز با مصر، آرتریا، اتیوپی و چاد قرار دارد و بزرگ ترین کشور آفریقایی محسوب میشود. سودانی ها ترکیبی از گروه های نژادی آفریقایی و عربی هستند اما علاوه بر آنها اقلیت های ترک، مصری، لیبیایی و هندی نیز زندگی میکنند و از ۶۰۰ گروه و قبیله تشکیل شدهاند.
به گزارش موعود به نقل از شفقنا، بیش از ۳۰ میلیون نفر در سودان زندگی میکنند که ۷۵ درصد از آنها مسلمان و ۲۵ درصد دیگر مسیحیان و مذاهب محلی هستند، با وجود آنکه اغلب مسلمانان سودان را مالکی ها تشکیل می دهند، اما تعداد زیادی شیعه نیز در میان آنها دیده میشود. اغلب شیعیان سودانی در مرکز خرطوم و جنوب شرق ایالت کردفان و در ایالت نهر نیل در شمال پایتخت تمرکز دارند.
تشیع همزمان با ورود اسلام به این کشور وارد شد، هنوز هم خانواده های زیادی از نسل فاطمیان مصر و دولت ادریسی مغربی در قرن های سوم و چهارم هجری زندگی میکنند.
یکی از منابع موثق در مجمع فقه اسلامی سودانی در مورد شیعیان سودان گفت: وجود شیعیان برای دولت یک مساله شناخته شده است و با وجود ان که دولت اجازه فعالیت زیادی به آنها نمی دهد اما روز به روز بر تعداد شیعیان افزوده میشود.
در مناطق شیعی نشین سودان شیعیان اقدام به برگزاری مناسبت های مختلف دینی کرده و در آنها دانشجویان دانشگاه ها، دانش آموزان دبیرستان، اساتید دانشگاه های مختلف، سیاستمداران و روزنامه نگاران شرکت میکنند، با این حال اغلب شیعیان ترجیح می دهند که مذهب تشیع آنها در هاله ای از ابهام باقی بماند و از آنجا که شخصیت های مهم سودانی به تشیع تمایل فراوانی دارند می توان در آینده منتظر شکوفایی هر چه بیشتر آن شد.
بسیاری از تحلیل گران بر این عقیدهاند که کشور سودان بیش از سایر کشورهای عربی در سال های اخیر شاهد گسترش تشیع یوده است و انتظار می رود در سال های آینده نسبت به گذشته افزایش یابد گر چه آمار درستی از تعداد واقعی شیعیان در این کشور وجود ندارد .
«محمد الخلیفه» از کارشناسان امور جنبش های اسلامی و دینی در سودان بر این عقیده است که علنی شدن وجود شیعیان به ده های هشتم و نهم قرن گذشته باز میگردد.
وی در ادامه اضافه کرد: جنبش اسلامیکه از سوی «حسن عبدالله الترابی» مدیریت میشود در درون خود جریان های اسلامی، فکری و مذهبی زیادی دارد که برخی از آنها از گروه اخوان المسلمین، گروهی از سلفی ها و گروهی شیعی پیروی میکنند.
وی همچنین افزود: فعالیت های منظم و علنی شیعیان همزمان با انقلاب اسلامی ایران آغاز شد، در آن دوره شخصیت های بزرگ و نویسندگان به تشیع روی آوردند.
الخلیفه تاکید کرد: تشیع پنهانی هنوز هم سودان وجود دارد و بسیاری از شیعیان فعالیت هی دینی خود را به طور پنهانی انجام می دهند.
کارشناسان و تحلیل گران امور مذهب تشیع بر این عقیدهاند که ابزارهای انتشار تشیع در سودان، برگزاری نشست های مختلف، مسابقات در زمینه های مختلف، تدریس زبان و توزیع کتب شیعی رایگان است.
منابع خبری دولتی اعلام کردند که تشیع در میان دانشجویان شیعی روز به روز افزایش مییابد و یک فعالیت همیشگی برای آنها محسوب میشود، آنها بعد از تشیع، پیرو جریان های متعدد شیعی در کشورهای لبنان و ایران و عراق میشوند. البته گروهی از شیعیان نیز وجود دارند که از جریان خاصی تبعیت نمیکنند .
با وجود آنکه روز به روز بر تعداد شیعیان سودانی افزوده میشود اما این گروه هیچ گونه طرح سیاسی و یا دینی خاصی ندارند و البته اختلافات زیادی میان پیروان جریان های مختلف وجود دارد .
بر اساس گزارش پایگاه الاهرام، شیعیان در سودان نزدیک به ۲۰ حسینیه دارند که بزرگ ترین و مشهورترین آنها که در مرکز پایتخت قرار دارد و اغلب فعالیت های خود را در حالتی از سری بودن انجام می دهد، دلیل سری بودن فعالیت های این گروه ترس از دولت نیست زیرا از آنجا که دولت با کشورهای شیعی مذهب روابط دوستانه دارد، عرصه را به طور جدی بر شیعیان تنگ نکرده است بلکه آنها از ترس گروه های وهابی فعالیت های خود را به شکل پنهانی انجام می دهند.
افزایش تشیع و استیصار درمیان گروه های مختلف اسلامی و غیر اسلامیبه تلاش های مبلغانی باز میگردد که از سوی کشورهای دیگر از جمله ایران به این کشور وارد میشوند و هر کدام از آنها که به تشیع روی آورد به وسیله کتب رایگانی که در اختیار وی قرار داده میشود تاریخ خود را شناخته و اقدام به انتشار هر چه بیشتر تشیع میکند.
در زمان کنونی و با وجود پیشرفت های سریع در جهان همچنین با وجود چالش های تاریکی که روز در برابر شیعیان افزایش مییابند نیاز به روش تبلیغ جدید روز به روز خود را بیشتر از سابق نشان می دهد، همچنین برای دروس حوزوی شیعیان باید خط مشی های جدید ایجاد شود و روش های مبتکرانه ای برای انتشار تشیع و درونی کردن آن در ذهن و روح شیعیان جدید در نظر گرفته شود تا استحکام و مقاومت بیشتری در برابر دعوت های وهابیت از خود نشان دهد.
شیعیان سودانی از عدم وجود حوزه های علمیه و موسسات شیعی رنج میبرند، زیرا موسسات موجود در این کشور نمی توانند نیاز شیعیان را به طور کامل برآورده سازند و تعداد مبلغان به نسبت جمعیت شیعیان بسیار کم است. به همین از مراجع تقلید و مسوولین بزرگ جهان تشیع انتظار می رود که به نیازهای تبلیغاتی این کشور توجه بیشتری داشته باشند.