مدیر گروه حدیث پژوهشکده باقرالعلوم (علیه السلام) به یکی از بیانات امیر المومنین علی(علیه السلام) در مورد پیامبر اسلام(صلی الله علیه واله) اشاره کرد و گفت: حضرت می فرماید” هان ای ملت عرب مبادا گذشته خویش را فراموش کنید به یاد داشته باشید که اگر امروز ملتی سرزنده و صاحب فرهنگ، با دینی جامع و کامل در دنیا زبانزد دیگر ملتها و صاحبان قدرت شده اید، اینها همه و همه نتیجه فداکاری و استقامت رادمردی به نام محمد(صلی الله علیه واله) است”.
حجت الاسلام مهدی اسماعیلی با تشریح خصوصیات حضرت ختمی مرتبت گفت: نگاهی اجمالی به روند زندگی مردم عرب در جزیره العرب و زندگی قبیله ای و صحرانشینی و هم چنین پیوندها و ارتباطات و عقائد دینی و مظاهر فرهنگی و تحولات شگرف پس از آن بیشتر ما را به حرکت انقلابی پیامبر اکرم(صلی الله علیه واله)آشنا میکند و برای این آشنائی بهترین گزارش و تبیین نه کتابهای تاریخی مشهور که دهها سال و یا چند قرن بعد از تولد و رشد و نمو اسلام تحریر شدهاند بلکه به سخن همراه و شاگرد راستین پیامبر اکرم(صلی الله علیه واله)علی بن ابیطالب(علیه السلام) که خود نیز در همان سرزمین زاده شد و همگام با پیامبر اکرم سطر به سطر تاریخ زنده پیامبر اسلام را شاهد بود باید مراجعه نمود.
وی افزود: آن حضرت در خطبه ۲۶ نهج البلاغه و گویا بر فراز منبر و در حضور مسلمانان عرب فریاد می زند که “هان ای ملت عرب مبادا گذشته خویش را فراموش کنید، لحظه ای بیندیشید که قبل از طلوع خورشید اسلام کجا بودید و چگونه زندگی میکردید، بیاد داشته باشید که اگر امروز ملتی سرزنده و صاحب فرهنگ، با دینی جامع و کامل در دنیا زبانزد دیگر ملتها و صاحبان قدرت شده اید، اینها همه و همه نتیجه فداکاری و استقامت رادمردی است بنام محمد(صلی الله علیه واله) همو که با استواری و صلابت روحی بر همه فتنه ها و سختیها چیره شد، و با استمداد از پروردگار و معبودش راه فتح و پیروزی را هموار نمود، و شما بر اساس آموزشهای دلسوزانه پیامبر خاتم به جایی رسیدید که امروز در کنار یکدیگر صفوف بهم فشرده ای را تشکیل داده و از نعمت وحدت و برادری زیر پرچم توحید گردهم آمده اید، پاکیزگی روح و فکر و اندیشه شما را در مسیری قرار داد که زندگی پاک و عقیده پاک و عواطف پاک در شما رشد کرد و جای دشمنیها و خونریزیها و قطع رحم و شرک و بت پرستی را گرفت.
این پژوهشگر تأکید کرد: بخش اول این خطبه هر چند به ظاهر کوتاه و مختصر است اما هر جمله آن سر فصلی از زندگی واقعی مردم آن دوران است، و گزارش آن از زبان کسی است که خود شاهد و نظاره گر همه این زشتیها و عقب ماندگیها در میان ملت عرب بوده و نیز دوران اقتدار و شکوه و سربلندی را در پرتو رهبریهای الهی رهبر آسمانی اش دیده است.
اسماعیلی افزود: بدون شک اراده خداوند، امدادها و تأییدات غیبی، الطاف و عنایات پروردگار، عامل اصلی این پیروزیها بود، اما عامل اجرای این اراده و خواست الهی را نباید از نظر دور داشت چرا که شخصیت روحی و معنوی رسول گرامی اسلام(صلی الله علیه واله) در کنار دیگر عوامل پیش گفته شده نقش تعیین کننده را داشت.
این مدیر پژوهشی با تاکید بر شجاعت حضرت در مواجهه با حوادث و رویدادها گفت: بارزترین صفت روحی در بین دیگر اوصاف آن حضرت شجاعت و قوت قلب و نداشتن ترس از حوادث و موانع سر راه بود، تاریخ شاهد است که از هنگامه سر دادن شعار توحید تا زمان تشکیل جبهه های جنگ، و در برابراذیت و آزارهای دشمنان لحظه ای سستی نکرد و استوار و با صلابت به پیش تاخت و هر رنجی را به جان و دل خریدار شد.
وی تأکید کرد: بنا به فرمایش خود آن حضرت که فرمود: «ما أوذی نبی مثل ماأوذی» هیچ پیامبری بهاندازه من رنج رسالت و دعوت توحید را نچشید، آری در پرتو همه این تلاشها و رنجها بود که توحید و خدا پرستی وعدالت خواهی و رشد وکمال معنوی را به جامعه انسانی هدیه کرد و جامعه ای عزت مند و عدالت خواه در پرتو تعالیم نورانی قرآن تشکیل داد. اما متأسفانه و پس از گذشت قرنها از دوران طلایی وحدت و همدلی، امروز شاهد تسلط فرهنگهای بیگانه و سیاستهای تفرقه افکنانه سران صلیبی و صهیونیسم در جوامع اسلامی هستیم که این سیاستها با تأسف بیشتر بوسیله زمامداران و رهبران کشورها ی اسلامی اجرا میشود.
حجت الاسلام اسماعیلی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: هفدهم ماه ربیع الأول همچنین سالروز تولد ششمین امام با نام جعفر و لقب «صادق» است نامیکه با شنیدن آن سیمای شخصیتی علمی و معنوی را به ذهن شنونده منتقل میکند که گسترش و رونق دانشها ثمره زندگی با برکت او بود.
وی خاطر نشان کرد: امام صادق(علیه السلام) را رئیس و بنیانگذار فقه شیعه و پیروان اهل بیت را با مذهب جعفری میشناسند و این خود افتخاری بزرگ است که در گرایشهای دینی و پیوند و مذهب اعتقادی ارتباط ما با اولاد رسول خدا باشد. نکته قابل دقت و توجه این است که امام صادق(علیه السلام) بعد از پشت سر گذاشتن پنج امام بر مسند ریاست علمیشیعه تکیه می زند و هر جا سخن از فقه و اعتقادات و پند و نصیحت است نام آن حضرت بیشتر دیده و شنیده میشود، و چگونه است مگر امامان پیش از او مجلس درس و کرسی تدریس نداشتهاند؟
اسماعیلی ادامه داد: مراجعه به تاریخ زندگی امامان قبل از امام صادق(علیه السلام) و با بررسی شرایط سیاسی حاکم بر زندگی آنان پاسخ این پرسش روشن میشود: یکی دشمنی حاکمان و محدودیتهای ایجاد شده نسبت به اهل بیت(علیهم السلام) و ترساندن مردم از حضور نزد خاندان پیامبر (صلی الله علیه واله). دوم ممنوع شدن نقل احادیث پیامبر اکرم(صلی الله علیه واله) و اکتفا به تلاوت کتاب خدا و آیات وحی. سوم اجازه و دستور به افراد خاص و وابسته به دستگاه خلافت نسبت به بیان احکام دین.
وی تاکید کرد: با توجه به سه نکته پیشین، سر محرومیت جامعه اسلامی از علوم و دانش تربیت یافتگان مکتب پیامبر اکرم(صلی الله علیه واله) روشن میشود و می فهمیم که چرا درباره احکام فقهی و تفسیر قرآن و…از دانش بی پایان شخصی مانند امیر المؤمنین علی (علیه السلام) بی بهره مانده ایم و آنچه که از میراث فرهنگی آن حضرت داریم مربوط به دوران کوتاه امامت و خلافت ظاهری او است، و از دوران طرد و خانه نشینی او چیزی در تاریخ ثبت نشده است.
مدیر گروه حدیث پژوهشکده با ارائه توضیحاتی در مورد حرکت سنگین علمی حضرت گفت: بزرگترین حرکت علمی امام صادق(علیه السلام) در دو حوزه فقه و کلام نمود بیشتری داشت اگر چه رشته های علمی دیگر نیز از افق دید امام و شاگردانش پنهان نماند. حوزه اول تطهیر و پاکسازی آموخته های اعتقادی افراد بود که در پرتو سیاستهای ضد امامت و رهبری خاندان پیامبر و به وسیله سران معاند و مخالف آنان آموزش داده شده بود، شکل گرفت، و امام تلاش میکرد تا در گفتگوهای آزاد با مخالفان اعتقادی ذهن و اندیشه یارانش را با قرائت و فهم صحیح مسائل بنیادی دین روشن نماید.
وی یادآور شد: حوزه دوم تشریح و تبیین احکام عملی و مسائل فرعی مورد نیاز فرد و جامعه در همه ابعاد زندگی و بر مبنای تفکر علوی و آموخته شده از سنت و سیره زلال نبوی بود که در این حوزه تمام نیازها مورد توجه قرار گرفت و ترویج شد.