در آیه ۹۷ سوره بقره آمده:
«قُلْ مَنْ کانَ عَدُوًّا لِجِبْریلَ فَإِنَّهُ نَزَّلَهُ عَلی قَلْبِکَ بِإِذْنِ اللهِ مُصَدِّقاً لِما بَیْنَ یَدَیْهِ وَ هُدیً وَ بُشْری لِلْمُؤْمِنینَ؛ آنها میگویند: چون فرشتهای که وحی را بر تو نازل میکند، جبرئیل است و ما با جبرئیل دشمن هستیم، به تو ایمان نمیآوریم! بگو: کسی که دشمن جبرئیل باشد (در حقیقت دشمن خداست) چرا که او به فرمان خدا، قرآن را بر قلب تو نازل کرده است؛ در حالی که کتب آسمانی پیشین را تصدیق میکند و هدایت و بشارت است برای مؤمنان.»
که مشابه این مضمون را در آیه ۱۰۱ سوره نساء نیز میتوان دید. آن گونه که از روایات برمیآید یهودیان از جبرئیل(ع) از این بابت متنفّرند که مجری خشم و غضب الهی درباره آنان بوده است. علاوه بر آن به سبب میزان تمجیدها و حمایتهای جبرئیل(ع) از امیرمؤمنان(ع) آن دسته از جامعه اسلامیکه در زمره ناصبیان قرار گرفته و بغض اهل بیت(ع) را در دل دارند، از جبرئیل(ع) نیز متنفّرند. از حضرت امام حسن عسکری(ع) نقل میکند که فرمود:
«جابر ابن عبد الله انصاری گفت: عبد الله بن صوریا که غلامییهودی و یک چشمش کور بود، یهودیان مدّعی بودند او داناترین افراد مکتب خدا و علوم انبیا است، از پیامبر اکرم(ص) سؤالهایی در مورد مسائل مختلف نمود تا ایشان را در جواب آنها به دشواری گرفتار کند، امّا پیامبر اکرم(ص) جوابهایی به او دادند که چارهای از نپذیرفتن آنها نداشت.
گفت: این اخبار را کدام فرشته برایت میآورد؟ فرمود: «جبرئیل». گفت: اگر فرشته دیگری میآورد به تو ایمان میآوردم ولی جبرئیل در بین فرشتگان، دشمن ما است، جز او اگر میکائیل یا دیگری از ملائکه به جز جبرئیل میآورد به تو ایمان میآوردم. پیامبر(ص) فرمود: «چرا جبرئیل را دشمن خود میدانید؟» گفت: چون او گرفتاری و شدّت را برای بنی اسرائیل میآورد و نگذاشت بخت نصر به دست دانیال کشته شود تا مسلّط بر مردم گردید و بنی اسرائیل را به کشتن داد، هر نوع گرفتاری و ناراحتی را فقط جبرئیل میآورد ولی میکائیل حامل رحمت خدا بود.
پی نوشت:
بحارالأنوار، ج ۹، ص ۲۸۳.