قبر نا پیدایی که جهاد می کند

شاید بارها دلمان خواسته که سر مزارت بیاییم و دلی سبک کنیم. آخر درد و دل با مادر کردن یک صفای دیگری دارد و هر بار افسوس هایمان صد چندان شده است.
اگر بقیع رفته باشید، بعضی وقتها با خود فکر می‌کنید که نکند همینجا که من نشسته ام قبر بانو باشد و از سویی با این حس متضاد رو به رویید که اگر قبر ایشان نیز پیدا بود، همین اهانت ها که به مزار فرزندانشان شده است، به ایشان هم می‌شد و این پنهان بودن همیشه برایمان سوال بوده است.

شاید بارها دلمان خواسته که سر مزارت بیاییم و دلی سبک کنیم. آخر درد و دل با مادر کردن یک صفای دیگری دارد و هر بار افسوس هایمان صد چندان شده است.
اگر بقیع رفته باشید، بعضی وقتها با خود فکر می‌کنید که نکند همینجا که من نشسته ام قبر بانو باشد و از سویی با این حس متضاد رو به رویید که اگر قبر ایشان نیز پیدا بود، همین اهانت ها که به مزار فرزندانشان شده است، به ایشان هم می‌شد و این پنهان بودن همیشه برایمان سوال بوده است.
مسئله همین جاست. فلسفه اصلی مخفی بودن قبر حضرت زهرا سلام الله علیها، مربوط به وقایع و جسارت هایی است که از طرف خلفای وقت و اطرافیان آنها، به آن بزرگوار شده بود، می‌شود.
در این زمینه نقل شده است که حضرت زهرا (س) زمانی که وقت رحلتشان نزدیک شد و در بستر، به حالت احتضار به سر می‌بردند، حضرت علی علیه السلام بر بالای بسترشان آمدند و بعد از صحبت هایی که با همدیگر کردند، حضرت فاطمه (س) اجازه خواستند تا چند وصیت به همسرشان، حضرت علی (ع) کنند. (۱)
از جمله وصایای حضرت زهرا (س) به حضرت علی (ع) این بود که فرمودند: «ای پسر عمو! اگر تا چند ساعت دیگر از دنیا رفتم، جنازه ام را شبانه تشییع کن و مراسم تشییع مرا اعم از غسل، کفن، نماز خواندن و دفن کردن باید در محیطی مخفی و پنهان انجام دهید و فقط به کسانی اجازه در تشییع دهید که ظلم و جفا نسبت به من روا نداشته‌اند.»
سوال این است که علت اجازه ندادن حضرت زهرا (س) به شرکت نکردن دیگران در مراسم تشییع خود بیانگر چیست؟
یقینا حضرت زهرا (س) با این کارشان می خواستند بار دیگر همانند جریان «فدک» مبارزه جدیدی را با وصیت نامه سیاسی خویش شروع کنند که ضربه سهمگینی به حکومت وقت وارد سازد. حضرت فاطمه اطهر (س) با وصیت خویش، افکار خفته مردم مدینه را بیدار ساختند و توجه آنها را نسبت به پایمال کردن حق خویش جلب می‌کردند.
در واقع این یک قضیه شخصی نبود، بلکه قضیه اسلام، دین و تجاوز به حریم خدا و رسول خدا صلی الله علیه و آله، حق، انسانیت و اسلام مجسم در او بود. بنابراین حضرت زهرا (س) حتی مرگ و تشییع جنازه اش را وسیله جهاد و مبارزه در راه خدا و برای خدا و دین و در راه توضیح حقایق برای نسل ها قرار داد. نتایج این مبارزه از همان لحظه های اول آشکار شد. روایت شده:
به محض انتشار خبر دفن زهرا، مردم ناله و فریاد سر دادند و همدیگر را سرزنش کردند. کسی گفت: پیامبرتان یک دختر در میان شما گذاشت، این دختر می میرد و دفن می‌شود؛ ولی احدی از شما نه در وفات و دفنش حاضر است و نه در نماز بر جنازه اش و هیچ کدام قبرش را نمی‌شناشید تا زیارت کنید؟! (۲)
امیرالمومنین (ع) با عمل به وصیت حضرت زهرا (س) اذهان جامعه را دچار شک و تردید کردند و مشروعیت خلیفه را زیر سوال بردند و مظلومیت حضرت زهرا (س) را بیشتر آشکار ساختند.
با توجه به تمامی این مطالب میتوان علت مخفی ماندن قبر آن حضرت را در امور زیر خلاصه کرد:
۱- اینکه دشمنان و غاصبان حق آن حضرت (س)، به قبر ایشان دسترسی نداشته باشند تا روزی درصدد نبش آن بر نیایند؛
۲- اینکه خود آن حضرت خواستند که شبانه و مخفیانه دفن شوند که به تبع آن قبرشان مخفی بماند؛
۳- باتوجه به محتوای وصیت ایشان در مورد دفن آن حضرت، می توان گفت که می خواستند با این کار، افکار عمومی را بیدار کرده و مردم را نسبت به ظلم حاکمان زمانشان نسبت به ایشان و حضرت علی (ع) آگاه سازند. بنابراین این سوال را که چرا قبر حضرت مخفی مانده برای همیشه در اذهان مردم زنده نگه دارند.
طبعاً در کنار دلایل فوق نمی توان حکمت های خاص خداوند در این زمینه را نادیده گرفت که ما از آن بی اطلاعیم و ان شاالله روزی از آن مطلع خواهیم شد.
در پایان نقل یک قضیه خالی از لطف نیست،
مرحوم آیت الله مرعشی نجفی به نقل از پدر بزرگوارش مرحوم حاج سید محمود مرعشی نقل می‌کردند که آن مرحوم درصدد بود که به هروسیله ممکن محل دفن حضرت زهرا را به دست آورد. به این منظور ختم مجربی را آغاز می‌کند و چهل شب آن را ادامه می دهد تا در شب چهلم به خدمت حضرت باقر(ع) یا حضرت صادق (ع) شرفیاب می‌شود. امام (ع) به ایشان می فرمایند:
«علیک بکریمه اهل بیت؛ به دامن کریمه اهل بیت پناه ببرید.»
عرض می‌کند:
بلی، من هم این ختم را برای این منظور گرفته ام که قبر شریف بی بی را دقیقا بدانم و به زیارتش بروم.
امام (ع) فرمودند:
«منظور قبر شریف حضرت معصومه (س) در قم می‌باشد.» سپس ادامه داد: «برای مصالحی، خداوند اراده فرموده که محل دفن حضرت فاطمه (س) همواره مخفی بماند و بنابراین قبر حضرت معصومه (س) را تجلیگاه قبر آن حضرت قرار داده است. هر جلال و جبروتی که برای قبر شریف حضرت زهرا مقدر بود، خداوند متعال همان جلال و جبرت را بر قبر مطهر حضرت معصومه قرار داده است.»(۳)

پی نوشت:
۱- نجفی رضوی امیری، حجت الله، احتجاج الزهرا فاطمه، ص ۲۱۰.
۲- عاملی، سید جعفر مرتضی، رنج های زهرا (س)، ترجمه محمد سپهری، ص ۲۲۱.
۳- کریمه اهل بیت، صص ۴۳-۴۵.

منبع: واحد پژوهش موسسه فرهنگی موعود عصر (ع)، «بدانید من فاطمه هستم»، گفتار ششم (تهران:انتشارات موعود عصر، ۱۳۹۱)، صص۱۵۳-۱۵۸،