موعود پایگاه اینترنتی موعود
جریان سلفی در کویت این روزها در شرایط نابسامان سیاسی خود به سر می‌برد و حضور مقتدرانه شیعیان در پارلمان این کشور و تعامل شیعیان با دولت، آنها را به شدت خشمگین ساخته است از این رو سلفی ها از هیچ تلاشی برای بحران آفرینی در این کشور برای انحلال پارلمان دست برنمی دارند.
کشور شیخ نشین کویت که بر خلاف سایر کشورهای حوزه خلیج فارس از آزادی بیان و آزادی سیاسی قابل قبولی برخوردار است (چیزی که در دیگر کشورهای عربی حوزه خلیج فارس یا وجود ندارد یا این گونه آزادی ها بسیار محدود و کمرنگ است) کشوری است که آزادی مطبوعات و بیان دیدگاه‌ها و حتی مشارکت زنان در فرایند دموکراسی در آن وجود دارد و جریان های متعدد سیاسی و مذهبی و نیز اندیشه های مختلف دیگر این کشور را بستری مناسب برای ابراز وجود و رقابت با سایر جریانها موجود می دانند.
پس از فراگیر شدن نسبی بیداری اسلامی در منطقه خاورمیانه و باز شدن فضای سیاسی در کشورهای انقلابی و سایر کشورهای دیگر، خیزش و حضور پر رنگ جریان های متنوع اسلامی در عرصه سیاست را می توان به وضوح مشاهده کرد، حضوری که به دلیل حمایت های خارجی از جریان های تندرو خارج از چارچوب اسلام میانه رو، موج سورای بر فرایند بیداری اسلامی را ایجاد کرده شده و موجب خدشه وارد کردن به چهره واقعی اسلام شده است.
حضور پر رنگ جریان سلفی زیر سایه بیداری اسلامی خطر بزرگی است که کشورهای منطقه را تهدید می‌کند و روند منطقی مطالبات واقعی جریان های اسلامی میانه رو را با چالش های جدی روبرو می‌کند. در این مجال قصد داریم ضمن نگاهی مختصر به شرایط سیاسی شیعیان در کویت، به رفتار سلفی های کویت بپردازیم که بهار عربی نقشی در احیای آنها نداشته است امَا سطح توقعات این جریان تندرو را در این کشور بالا برده و همواره برای دولت این شیخ نشین کوچک و شیعیان این کشور درد سرهایی را بوجود آورده و می آورد.
عملکرد سلفی ها در شرایط متفاوت
باید به این نکته اشاره کرد که سلفی‌های عربستان با سلفی‌های خارج از عربستان، از جمله کویت، مصر، سودان، الجزایر، یمن و تونس، تفاوت‌های جدّی دارند. سلفی‌های عربستان سعودی که اصالتاً اهل نجد هستند کاملاً وهابی شده‌اند و از روایت‌های «ابن‌حنبل» و «ابن‌جوزیه» پیروی می‌کنند و تندرو هستند. این‌ها دخالت در امور سیاسی را حرام، ورود به انتخابات پارلمانی را شِرک و نشستن روی صندلی پارلمانی را معصیبت الهی می‌دانند. در حالی که سلفی‌های خارج از عربستان تفاوت‌های جدّی با این‌ها دارند.
ذکر این نکته نیز لازم است، وقتی سلفی‌ها وارد سیاست نمی‌شوند، معمولا با دیکتاتورها بعنوان ” ولی امر ” کنار می آیند. در مصر، عربستان و کشورهای دیگر این موضوع به خوبی قابل مشاهده است. وقتی هم که آنها وارد سیاست و مبارزه می‌شوند، متأسفانه عملکردشان انحرافی است؛ یعنی هیچ وقت دیده نشده که آنها علیه دشمن اصلی امت اسلامی حرکتی کنند.
در قیاس میان سلفی ها در کشورهای مختلف باید گفت که سلفی‌های کویت نسبت به سلفی‌های کشورهای منطقه پیشرو هستند و این موقعیت را به لطف آزادی نسبی و انتخاباتی که در کویت وجود دارد – و تا حدودی شرایط مناسب آزادی بیان و مطبوعات دراین کشور- به دست آورده‌اند.
ورود آنها به پارلمان باعث رشد سیاسی آنها شده است و به این ترتیب آنها توانسته‌اند در منطقه خلیج فارس، خاورمیانه، عراق و منطقه جایی برای خودشان باز کنند. افزون بر این، با توجه به امکانات فراوانی که دولت سعودی در اختیار سلفی‌های کویت قرار داده است، قدرت نفوذ آنها بسیار بالاست. آنها اولین گروهی بودند که از اعتراض‌های سوریه پشتیبانی کردند.
سلفی هایی که با آمریکا کاری ندارند
سلفی های کویت هیچ وقت در سخنرانی‌ها، مبارزه‌های انتخاباتی و به طور کلی ادبیات خود نسبت به رژیم صهیونیستی موضع‌گیری نمی‌کنند. در عوض در مبارزه‌های انتخاباتی و تبلیغاتشان به شکل گستاخانه ای علیه پیروان اهل بیت(علیهم‌السلام) و دیگر مذاهب فعالیت می‌کنند. آنها در واقع کاملاً برای اوضاع داخلی منطقه مشغولیت ایجاد می‌کنند و کاری به مسائل استراتژیک بین‌المللی، آمریکا وجنایت‌ها وتوطئه‌های ابرقدرت‌ها ندارد.
آنها اهمیتی نمی‌دهند که آمریکا علیه امَت عرب و اسلام چه نقشه‌هایی می‌کشد و چه جنایت‌هایی مرتکب می‌شود. نکته جالب اینجاست که خودشان آمریکا را وارد عراق می‌کنند و امکانات و پول کشورهایشان را در اختیار اشغالگران قرار می‌دهند و وقتی صدام سرنگون می‌شود، می‌گویند ایران مقصر اصلی ماجراست. در واقع هیچ حرفی ضد آمریکا، انگلیس، فرانسه و… نمی‌زنند. می‌گویند ایران بود که باعث سرنگونی دولت عراق و ورود آمریکا به منطقه شده است. یعنی واقعیت را به همین راحتی تحریف می‌کنند و از آن عبور می‌کنند. در حالی که مسائل مربوط به ایران و اهل بیت (علیهم‌السلام) را بزرگ‌نمایی می‌کنند و حاضراند جان و مال خودشان را در مقابل این مسائل فدا کنند.
سلفی ها چه در زمان حضور پر رنگ خود در پارلمان کویت و چه پس از تحریم انتخابات پارلمانی این کشور، درد سرهای زیادی را برای شیعیان کویت ایجاد کرده‌اند و همواره در راستای سیاست های شیعه هراسی سعی داشته و دارند شیعیان این کشور را مجری طرح ها و سیاست های ایران در این شیخ نشین کوچک مطرح کنند . آنها برای تحقق اهداف خود همیشه سطح مطالبات خود را در بالاترین حد نگه می دارند و از هیچ کوششی برای ایجاد چالش های متعدد پیش پای دولت و حتی امیر کویت دریغ نمی‌کنند تا به امتیازهای بیشتری برسند.
اسلامگرایان اعم از اخوان المسلمین و سلفی ها تاکنون مشکلات متعددی را برای دولت ایجاد کرده‌اند، در این میان دولت برای ایجاد توازن نسبی میان جریان های سیاسی کشور سعی کرده است که میدان بیشتری را برای شیعیان باز کند .
حضور کم سابقه شیعیان در پارلمان
با تغییر قانون انتخابات در کویت و مخالفت جریان سلفی با آن، شیعیان این کشور با نزدیک کردن دیدگاه های خود به یکدیگر و ارائه لیست انتخاباتی واحد ( برخلاف دوره های گذشته ) از فرصت تحریم انتخابات از سوی جریان سلفی این کشور نهایت استفاده را بردند و موفق شدند ۱۷ کرسی از مجموع ۵۰ کرسی پارلمان را از آن خود کنند که به اعتقاد ناظران این پررنگ ترین و مهمترین حضور سیاسی شیعیان در تاریخ سیاسی کویت طی یک دهه اخیر محسوب می‌شود.
شیعیان با حضور مقتدرانه خود در پارلمان کویت و حمایت هوشمندانه خود از خاندان صباح که نزدیک به ۲۵۰ سال حکومتداری در این کشور کوچک را در کارنامۀ خود دارد، توانسته‌اند جایگاه واقعی خود را به دست بیاورند و آن را به رخ سایر رقبای خود بکشند که این موضوع باعث برانگیخته شدن خشم سلفی ها و سایر جریان های مخالف دولت شده است.
به رغم شفافیت بالا و حضور ناظران منطقه ای در انتخابات کویت، خاندان آل صباح همچنان در معرض مطالبات بی اندازۀ معارضین است و تحریم کنندگان انتخابات، مجلس جدید را نیز به رسمیت نمی‌شناسند. با این حال افزایش وزن سیاسی شیعیان در کویت-همسایۀ دیوار به دیوار ایران- آنهم در آستانۀ سومین سالگرد تحولات جهان عرب، جدای از همۀ تبعات داخلی می تواند خبر مهمی‌برای ایران باشد.
گروه های شیعی در کویت
در کویت شیعیان ۳۰% جمعیت را تشکیل می دهند. اما شیعیان به گروههای مختلفی در سطح جامعۀ کویت تقسیم می‌شوند:
*بخشی از آنها به ایران نزدیک هستند و رسماً از امام و رهبری پیروی می‌کنند و در برخی از مساجد آنان رسماً تصاویر امام و رهبری را نصب کرده‌اند و ابائی ندارند از اینکه بگویند طرفدار ایران هستند و به صورت علنی از جمهوری اسلامی طرفداری می‌کنند.
*بخش دیگر گروهی هستند که به صورت علنی از ایران دفاع نمی‌کنند، اما در عین حال همۀ آنها با ایران به عنوان مرکز تشیع علائق خاصی دارند و در واقع شیعیانی که مخالف ایران باشند در کویت بسیار اندک اند، مگر برخی از نویسندگان و روشنفکران وابسته که سیاست های ایران را نمی پسندند.
از نظر جناح بندی سیاسی، جناح های مختلفی در کویت فعالیت دارند؛ از جمله ائتلاف ملی-اسلامی‌که به ایران نزدیک هستند.
گروه دیگر طرفداران مرحوم سید محمد شیرازی هستند که قبلاً از مراجع تقلید بوده است و در بین شیعیان کویت جایگاه و نفوذ خوبی دارد. برخی دیگر نیز طرفداران مرحوم سیدمحمد فضل الله، از مراجع گذشته لبنان هستند.
دستۀ دیگر نیز گرایش سیاسی خاصی ندارند مانند مقلدان آیت الله سیستانی و یا شیعیان حساوی که اصالتا اهل احسا و قطیف عربستان هستند.
مخالفان و سلفی ها
مواضع مخالفان در کویت به خصوص سلفی ها مواضعی در راستای حل مشکلات معیشتی از قبیل ایجاد اشتغال برای جوانان، پیگیری ارائه خدمات بیشتر از سوی دولت به مردم و سایر مطالبات دیگر نیست بلکه اولین هدفشان انحلال مجلس و ناکارآمد جلوه دادن دولت کنونی است تا با این اقدامات فضای سیاسی حاکم بر کویت را متشنج و ناپایدار ساخته و به این وسیله به اهداف از پیش تعیین شده خود دست پیدا کنند.
افرادی که هم اکنون جزء معترضان هستند شامل چند گروه می‌شوند:
*اول: اسلامگرایان هستند که بیشتر سلفی و اخوانی هستند.
*دوم: لیبرال هایی هستند که آنها نیز بر روی فساد دولت و ناکارآمدی آن تکیه می‌کنند.
*سوم: بخشی از نمایندگان که اصطلاحاً “نواب خدمات” لقب گرفته‌اند، یعنی نمایندگانی که اصولاً نه ایدئولوژی خاصی دارند و نه هدف سیاسی خاصی را دنبال می‌کنند. آنها کسانی هستند که در مجلس به اصطلاح “کارچاق کن” هستند و عموماً از قبیله ای که به آن تعلق دارند، دفاع می‌کنند و یا برای افراد قبیله خود کار پیدا می‌کنند و خدمات رفاهی و اجتماعی و امتیاز بیشتری برای قبیله متعلق به خود تامین می‌کنند.
نقش امیر کویت در توازن سیاسی
با توجه به نوع تفکر و گرایش های سیاسی و فکری مخالفین در کویت نباید نقش امیر این کشور در مهار اوضاع داخلی را نادیده گرفت . امیر کویت دیپلماتی برجسته و آشنا به مسائل داخلی و بین المللی است که ۴۰ سال وزیر خارجه و چند سال هم نخست وزیر بوده است. از این رو سعی می‌کند که همیشه در داخل کشور توازن ایجاد کند؛ یعنی اگر زمانی احساس کنند که شیعیان قوت گرفته‌اند و ممکن است مشکلاتی برای حاکمیت ایجاد کنند، اهل سنت را تقویت می‌کند تا مشکلی برای دولت ایجاد نشود و متقابلا در شرایطی که سایر اسلام گرایان بخواهند ایجاد مشکل کنند، شیعیان را تقویت می‌کند.
با این حال و با نگاهی به آنچه که گذشت درمی‌یابیم جریان سلفی در کویت این روزها در شرایط نابسامان سیاسی خود به سر می‌برد و حضور مقتدرانه شیعیان در پارلمان این کشور و تعامل شیعیان با دولت، آنها را به شدت خشمگین ساخته است از این رو سلفی ها از هیچ تلاشی برای بحران آفرینی در این کشور برای انحلال پارلمان دست برنمی دارند تا شیعیان را زمین زده و بار دیگر خود اکثریت پارلمان این کشور را در اختیار بگیرد.
سلفی های کویت مشتی از نمونه خروار هستند که این روزها شاهد رشد قارچ گونه آنها در منطقه و کشورهای شمال آفریقا هستیم، جریان تندرویی که اهداف سازنده ای برای خدمت واقعی به اسلام ندارد بلکه به دنبال تسویه حساب های مذهبی و طائفی است و هیچ فایده و خیری را عاید امت اسلامی نمی‌کند.
منبع: فارس
