زیور اطاعت به گردن آویز
۱- پیامبر عزیز خدا صلی الله علیه و آله می فرمایند:
«ان للرجل حقا علی امراته اذا دعاها ترضیه واذا امرها (۱) لا تعصیه ولا تجاوبه بالخلاف ولا تخالفه (۲) ; مرد حقی بر زنش دارد [و آن حق این است که] چنانچه او را صدا زند پاسخ دهد، و هنگامیکه او را دستوری دهد سرپیچی نکند و پاسخ مخالف ندهد و با او مخالفت نورزد .»
باران عشق و محبت
۲- امام رضا علیه السلام می فرمایند:
«اعلم ان النسآء شتی فمنهن الغنیمه والغرامه و هی المتحببه لزوجها والعاشقه له …(۳) ; بدان که زنان گوناگونند، برخی از آنان دستاوردی گرانبها و تاوان [رنج های آدمی] هستند و این زن کسی است که به شوهرش محبت میکند و عاشق اوست .»
رضایت و شفاعت
۳- امام باقر علیه السلام می فرمایند:
«لا شفیع للمراه انجح عند ربها من رضا زوجها (۴) ; برای زن هیچ شفیعی نزد پروردگارش بهاندازه رضایت شوهرش سودمندتر نیست .»
عطر مهر و محبت
۴- پیامبر عزیز خدا صلی الله علیه و آله می فرمایند:
«للرجل علی المراه ان تلزم بیته وتودده وتحبه وتشفقه وتجتنب سخطه وتتبع مرضاته وتوفی بعهده ووعده (۵) ; حق مرد بر زن این است که [زن] ملازم خانه او باشد، و به شوهرش دوستی و محبت و دلسوزی کند، و از خشم وی دوری گزیند، و آنچه را مورد رضایت اوست انجام دهد، و به پیمان و وعده وی وفادار باشد .»
سرانجام ناسپاسی
۵- امام صادق علیه السلام می فرمایند:
«ایما امراه قالت لزوجها: ما رایت قط من وجهک خیرا فقد حبط عملها (۶) ; هر زنی به شوهرش بگوید: من از تو هرگز خیری ندیدم، [ثواب] کارش از بین می رود .»
لجبازی هرگز
۶- پیامبر عزیز خدا صلی الله علیه و آله می فرمایند:
«خیر نسائکم الودود الولود المؤاتیه وشرها اللجوج (۷) ; بهترین زنانتان زنی است که با محبت، فرزندآور و سازگار باشد، و بدترین آنان زنی است که لجباز باشد .»
خشمگین کردن شوهر هرگز
۷- پیامبر عزیز خدا صلی الله علیه و آله می فرمایند:
«طوبی لامراه رضی عنها زوجها (۸) ; خوشا به حال زنی که شوهرش از او راضی باشد .»
اذیت نکن
۸- پیامبر عزیز خدا صلی الله علیه و آله می فرمایند:
«من کان له امراه تؤذیه لم یقبل الله صلاتها ولا حسنه من عملها حتی تعینه وترضیه وان صامت الدهر وقامت واعتقت الرقاب وانفقت الاموال فی سبیل الله وکانت اول من ترد النار ثم قال: وعلی الرجل مثل ذلک الوزر والعذاب اذا کان لها مؤذیا ظالما (۹) ; کسی که زنی دارد که [آن زن] به او آزار می رساند، خداوند نماز و کارهای نیک زن را نمی پذیرد تا اینکه به مرد کمک و او را راضی کند، اگر چه این زن تمام عمر را روزه بگیرد و نماز بخواند و بندگان را آزاد و دارایی [اش] را در راه خدا انفاق کند . و این زن نخستین کسی است که وارد آتش جهنم میشود . سپس حضرت فرمودند: مرد نیز چنین گناه و عذابی دارد اگر زنش را آزار رساند و [به او] ستم کند .»
چگونه می توانی او را غمگین ببینی؟
۹- امام صادق علیه السلام می فرمایند:
«… سعیده سعیده امراه تکرم زوجها ولا تؤذیه وتطیعه فی جمیع احواله (۱۰) ; خوشا به سعادت و خوشا به سعادت آن زنی باد که شوهرش را بزرگ دارد و به او آزار نرساند و همیشه از شوهرش فرمانبری کند .»
چشمداشت بجا و منطقی
۱۰- پیامبر عزیز خدا صلی الله علیه و آله می فرمایند:
«لا یحل للمراه ان تتکلف زوجها فوق طاقته (۱۱) ; برای زن جایز نیست که شوهرش را به بیش از توانایی اش مجبور کند .»
مهمان، با اجازه شوهر
۱۱- پیامبر عزیز خدا صلی الله علیه و آله می فرمایند:
«ایها الناس ان لنسآءکم علیکم حقا ولکم علیهن حقا حقکم علیهن [ … ان ] لا یدخلن احدا تکرهونه بیوتکم الا باذنکم (۱۲) ; مردم! زن های شما بر شما حقی دارند و شما هم بر آنان حقی دارید . حق شما بر آنان این است که کسی را که شما رضایت ندارید، بدون اجازه به منزلتان وارد نکنند .»
هم به استقبالش برو و هم او را بدرقه کن
۱۲- مردی خدمت رسول خدا صلی الله علیه و آله آمد و عرض کرد: همسری دارم که هرگاه وارد خانه میشوم به استقبالم می آید، و چون از خانه بیرون می روم بدرقه ام میکند و زمانی که مرا اندوهگین میبیند میگوید: اگر برای رزق و روزی [و مخارج زندگی ] غصه می خوری، بدان که خداوند آن را به عهده گرفته است و اگر برای آخرت خود غصه می خوری، خدا اندوهت را زیاد کند [و بیشتر به فکر آخرت باشی . ] رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمودند: «ان لله عمالا و هذه من عماله لها نصف اجر الشهید (۱۳) ; برای خدا کارگزارانی [در روی زمین] است و این زن یکی از کارگزاران خداست که پاداش او برابر با نیمی از پاداش شهید است .»
در این کارها نیز به او کمک کن
۱۳- پیامبر عزیز خدا صلی الله علیه و آله می فرمایند:
«ایما امراه اعانت زوجها علی الحج والجهاد او طلب العلم اعطاها الله من الثواب ما یعطی امراه ایوب علیه السلام (۱۴) ; هر زنی که در حج و جهاد و دانش اندوزی به شوهرش کمک کند، خداوند آن پاداشی را که به زن حضرت ایوب علیه السلام داده است، به او می دهد .»
شهری در بهشت خدا
۱۴- امام صادق علیه السلام می فرمایند:
«ما من امراه تسقی زوجها شربه من مآء الا کان خیرا لها من عباده سنه صیام نهارها وقیام لیلها ویبنی الله لها بکل شربه تسقی زوجها مدینه فی الجنه وغفر لها ستین خطیئه (۱۵) ; هر زنی که به شوهرش مقداری آب دهد، برای او بهتر از عبادت یک سال است که روزهایش روزه باشد و شب هایش عبادت کند . و خداوند به جای هر مقدار آبی که به شوهرش بنوشاند، شهری در بهشت برایش می سازد و شصت گناهش را می آمرزد .»
تامین امنیت روانی همسر
۱۵- پیامبر عزیز خدا صلی الله علیه و آله می فرمایند:
«حق الرجل علی المراه اناره السراج واصلاح الطعام وان تستقبله عند باب بیتها فترحب وان تقدم الیه الطست والمندیل وان توضئه وان لاتمنعه نفسهآ الا من عله (۱۶) ; حق مرد بر زن این است که چراغ خانه را روشن سازد; غذای مطبوع فراهم کند; و تا در خانه اش به پیشواز او برود و به او خوشامد بگوید; و تشت آب و حوله را برای او آماده کند و دست های او را بشوید; و بدون دلیل (عذر شرعی) مانع شوهر نسبت به نفس خودش نشود .»
رحمت خدا از آن کدبانویان است
۱۶- امام صادق علیه السلام از پیامبر عزیز خدا صلی الله علیه و آله روایت میکند:
«ایما امراه دفعت من بیت زوجها شیئا من موضع الی موضع ترید به صلاحا نظر الله الیها ومن نظر الله الیه لم یعذبه (۱۷) ; هر زنی که در خانه شوهرش چیزی را برای سامان دادن وضع خانه جابه جا کند، خداوند نظر [رحمت] به او میکند . و هر کس مورد نظر [رحمت] خدا قرار گیرد، خدا عذابش نمیکند .»
خوشبوترین عطر، زیباترین لباس، نیکوترین زینت
۱۷- پیامبر عزیز خدا صلی الله علیه و آله درباره حق شوهر بر زن می فرمایند:
«علیها ان تطیب باطیب طیبها وتلبس احسن ثیابها وتزین باحسن زینتها (۱۸) ; بر زن است که [برای شوهرش ] خوشبوترین عطرهایش را بزند و قشنگترین لباس هایش را بپوشد، و از زیباترین زینت هایش استفاده کند .»
هنر آشپزی
۱۸- امام صادق علیه السلام می فرمایند:
«خیر نسآءکم الطیبه الریح الطیبه الطبیخ التی اذا انفقت انفقت بمعروف وان امسکت امسکت بمعروف فتلک عامل من عمال الله وعامل الله لایخیب ولایندم (۱۹) ; بهترین زنان شما زنی است که دارای بویی خوش و دست پختی خوب باشد . هنگامیکه خرج میکند، بجا خرج کند، و هنگامیکه خرج نمیکند بجا از خرج کردن خودداری ورزد . چنین زنی کارگزاری از کارگزاران خداست و کارگزار خدا نه ناامید میشود و نه پشیمان .»
آرایش فقط برای شوهر
۱۹- پیامبر عزیز خدا صلی الله علیه و آله می فرمایند:
«ان من خیر نسآءکم … المتبرجه من زوجها الحصان عن غیره (۲۰) ; بهترین زنان شما آن زنی است که برای شوهرش آرایش و زینت میکند، اما از بیگانگان خود را می پوشاند .»
از تو سپاسگزارم
۲۰- امام صادق علیه السلام می فرمایند:
«خیر نسآءکم التی ان اعطیت شکرت وان منعت رضیت(۲۱) ; بهترین زنان شما آن زنی است که چون به او چیزی داده شود، سپاسگزاری کند و اگر به او چیزی داده نشود راضی باشد .»
پی نوشت:
۱) البته دستورهای شوهر باید مخالف با موازین اسلامی نباشد .
۲) مستدرک الوسائل، ج ۱۴، ص ۲۴۳ .
۳) همان، ج ۱۴، ص ۱۶۱ .
۴) سفینه البحار، ج ۱، ص ۵۶۱ .
۵) مستدرک الوسائل، ج ۱۴، ص ۲۴۴ .
۶) وسائل الشیعه، ج ۱۴، ص ۱۱۵ .
۷) مستدرک الوسائل، ج ۱۴، ص ۱۶۲ .
۸) وسائل الشیعه، ج ۱۴، ص ۱۵۵ .
۹) همان، ج ۱۴، ص ۱۱۶ .
۱۰) بحارالانوار، ج ۱۰۳، ص ۲۵۲ .
۱۱) مستدرک الوسائل، ج ۱۴، ص ۲۴۲ .
۱۲) بحارالانوار، ج ۷۶، ص ۳۴۸ .
۱۳) وسائل الشیعه، ج ۱۴، ص ۱۷ .
۱۴) همان، ص ۲۰۱ .
۱۵) وسائل الشیعه، ج ۱۴، ص ۱۲۳ .
۱۶) مستدرک الوسائل، ج ۱۴، ص ۲۵۴ .
۱۷) وسائل الشیعه، ج ۱۵، ص ۱۷۵ .
۱۸) الکافی، ج ۵، ص ۵۰۸ .
۱۹) وسائل الشیعه، ج ۱۴، ص ۱۵ .
۲۰) بحارالانوار، ج ۱۰۳، ص ۲۳۵ .
۲۱) همان، ج ۱۰۳، ص ۲۳۹ .