موعود پایگاه اینترنتی موعود
کدام روایت در توصیف نماز، بالاتر و بالغ تر است؟
روایت «رزام» در کتاب «فلاح السائل» (۱) در اوصاف نماز؛ ولى ما روایت نقد مى خواهیم نه نسیه. هم چنین عبارتِ:«تَنْهَى عَنِ الْفَحْشَآءِ وَ الْمُنکَرِ» (۲)؛ (نماز، انسان را از کار زشت و ناپسند باز مى دارد.) در قرآن در وصف نماز ذکر شده هم چنین جمله ى:«وَ لَذِکْرُ اللَّهِ أَکْبَرُ» (و مسلّما یاد خدا بزرگ تر است.) در قرآن آمده است. این جمله شاید به این معنا باشد که: «ذِکْرُاللّه فىِ الصَلاهِ أَکْبَرُ مِنْ ذِکْرِهِ فى غَیْرِها.» (۳) یاد خدا در نماز از یاد خدا در غیر آن بالاتر و بزرگ تر است. یا این که: «أَلصَّلاهُ فى أَنَّها ذِکْرُاللّه أَکْبَرُمِنْ غَیْرِها.» نماز از لحاظ ذکر خدا بودن از غیر آن بالاتر و بزرگ تر است.
در هر حال، بنده از میان عبارات مرویّه در توصیف و شأن نماز بالاتر از «أَلصَّلاهُ مِعْراجُ الْمُؤْمِنِ.» (۴)؛ (نماز، معراج و وسیله ى ترقّى و عروج مؤمن است) ندیده ام. مجلسى ثانى(۵) این روایت را به عنوان ارسالِ مُسَلَّم آورده است، در منظومه ى سیّد بحرالعلوم ـ رحمه اللّه ـ نیز آمده است: «مِعْراجُ کُلِّ مُؤْمِنٍ مُسْتَیْقِنٍ.» نماز، معراج هر مؤمن اهل یقین است. بنابر نقل شیخ مفید ـ رحمه اللّه ـ، مرحوم صدوق در کتابى این حدیث را نقل کرده، و شرحى براى این حدیث دارد ظاهرا به نام «رساله ى اختصاص». امّا این که آیا خودش این رساله را نوشته یا از صدوق ـ رحمه اللّه ـ نقل مى کند، معلوم نیست. در هر حال، اگر عدم وجود این حدیث در کتاب «وسائل الشیعه» موجب عدم اعتبار آن باشد، باید گفت: تمام مستدرکات باطل است، بلکه بنده روایاتى را در برخى اصولى که صاحب مستدرک الوسائل( ۶) از آن نقل کرده نظیر عوالى اللّئالى دیده ام که در خود مستدرک در همان باب نقل نشده است.
۱. ر.ک: فلاح السّائل، ص ۲۳؛ مستدرک الوسائل، ج ۴، ص ۹۱؛ بحارالانوار، ج ۴۷، ص ۱۸۵؛ ج ۸۱، ص ۲۵۰.
۲. سوره ى عنکبوت، آیه ى ۴۵.
۳. ر.ک: مستدرک الوسائل، ج ۳، ص ۸۰؛ بحارالانوار، ج ۷۹؛ ص ۲۰۶.
۴.ر.ک: بحارالانوار، ج ۷۹، ص ۲۴۷ و ۳۰۳؛ و ج ۸۱، ص ۳۵۵، بیان مرحوم مجلسى ـ رحمه اللّه
۵.مؤلّف کتاب شریف «بحارالانوار» و تألیفات دیگر، محدّث بزرگوار محمّد باقر بن محمّد تقى اصفهانى مجلسى (۱۰۳۷ ـ ۱۱۱۰).
۶.محدّث بزرگوار، حسین بن محمّد تقى طبرى نورى ـ رحمه اللّه ـ (؟ ـ ۱۳۲۰).
