موعود پایگاه اینترنتی موعود
برخی از آیات قرآن، ممکن است به تناسب سلامت و بیماری افراد مختلف یا مراحل سنی آنان یا موقعیت های جغرافیایی و زیست محیطی و شرایط اقلیمی آنان مقید شوند.
رسول خدا (ص) می فرماید: خدای بی شریک با صدقه از بیماری و درد جلوگیری می‌کند(۱)؛ همچنین می فرماید: با دست های چرب و آلوده نخوابید و اگر کسی چنین کرد و دچار اختلال شیطانی شد کسی را جز خود ملامت و سرزنش نکند(۲)؛ نیز می فرماید: کم خوری ریشه همه درمان ها است.(۳)
امیرمومنان (ع) می فرماید: کم خوری مانع بسیاری از بیماری های جسمی است؛ (۴) همچنین می فرماید: خود را از سرمای آغازین (فصل پاییز) محافظت کنید، ولی سرمای پایانی (یعنی آغاز فصل بهار) را دریابید، چراکه با تن ها همان کند که با درختان، سرمای آغازین برگ سوز و سرمای پایانی برگ ساز است.(۵)
امام صادق (ع) می فرماید: کوتاه کردن ناخن ها و سبیل در هر جمعه سبب ایمنی از جذام است.(۶) نیز می فرماید: شیر گاو دوا و چربی آن شفا و گوشت اش بیماری زا است(۷) و می فرماید: شام نخوردن پیری آورد و سزاوار است که شخص سالخورده با شکم پر بخوابد.(۸)
در حدیث دیگر می فرماید: در حمام آب سرد ننوشید چراکه معده را فاسد می‌کند(۹)؛ همچنین می فرماید: امیرمومنان (ع) همواره می فرمود: توجه! در حمام (که در این دوران شامل سونا هم می‌شود) به پشت نخوابید، چراکه پیه کلیه ها را آب می‌کند.(۱۰) همان گرامی می فرماید: هنگام خروج از حمام آب سرد بر پاهای خود بریز، چراکه بیماری را از بدنت ریشه کن می‌کند و هنگامی‌که لباس می پوشی بگو”اللهم البسنی التقوی و جنبنی الردی” (خدایا لباس تقوا بر من بپوشان و بدی را از من دور کن). وقتی چنین کردی از هر نوع بیماری در امان باشی(۱۱)، همچنین در روایت است آن حضرت از حمام بیرون رفت و لباس و عمامه پوشید و فرمود: هنگام خروج از حمام در زمستان و تابستان عمامه را ترک نکردم.(۱۲) کنایه از این که سرتان را در حال خروج از حمام بپوشانید.
به فرموده امام کاظم (ع): حمام رفتن یک روز در میان بدن را فربه می‌کند و مداوت بر آن در هر روز، پیه کلیه ها را ذوب می‌کند.(۱۳)
امام رضا(ع) می فرماید: هر کسی بخواهد ناراحتی مثانه نداشته باشد ادرارش را حبس نکند، هر چند بر مرکب خود سوار باشد.(۱۴)
نکته: مطالبی که در برخی از این روایات و روایت های مشابه آمده‌اند هر چند به صورت حکم کلی، عام و مطلق اند، با توجه به احادیث دیگر و برخی از آیات قرآن، ممکن است به تناسب سلامت و بیماری افراد مختلف یا مراحل سنی آنان یا موقعیت های جغرافیایی و زیست محیطی و شرایط اقلیمی آنان مقید شوند؛ یعنی آن حکم کلی و عام، مربوط به حوزه و مورد خاص باشد که شرایط ویژه خود را دارد و برای دیگران یا محیط های گوناگون کاربرد نداشته باشد؛ به دیگر سخنی، حکم مطلقی که در این گونه روایات آمده با قید و شرط یا شرایطی که در احادیث دیگر آمده‌اند به موردی مقید می‌شوند که دیگر موارد تحت آن حکم قرار نمی‌گیرند، برای مثال اگر دروایتی آمده که “سالخوردگان با شکم پر بخوابند” درباره کهنسالی است که معمولا با طعامی اندک سیر می‌شود و شرایط ویژه ای نداشته باشد، نه اینکه مقصود از آن پرخوری کهنسالان در هر شرایطی باشد.
همچنین اگر در روایتی آمده که “گوشت گاو بیماری زا است، مقصود از آن بیماری زایی عمومی‌برای همگان و در هر شرایطی نیست، بلکه با توجه به روایات دیگر و ادله حلیت آن، بیماری زا بودنش برای کسانی است که زمینه مناسبی به لحاظ جسمی‌یا سنی یا شرایط زیست محیطی برای آن دارند، همچنین اگر در روایتی آمده است که “کوتاه کردن ناخن ها و… در هر جمعه سبب ایمنی از جذام است” این سخن برای همگان در هر شرایطی، حتی اگر بهداشت و عوامل سلامتی را رعایت کرده باشند، نیست، بلکه به لحاظ شرایط خاص است که زمینه مناسب برای جذام در آنان فراهم باشد و از این راه جلوگیری می‌شود.
منابع
۱. الکافی،
۲.الفقیه،
۳.طب النبی،
۴.غررالحکم،
۵.نهج البلاغه،
۶.کتاب الخصال،
۷.الکافی،
۸.الکافی،
۹.الفقیه،
۱۰.الکافی،
۱۱.الفقیه،
۱۲.الفقیه،
۱۳.الکافی،
۱۴.بحارالانوار،
