هیچ چارهای و گریزی برای مؤمنین از آن (نماز شب) نیست، و تعجب از کسیکه میخواهد به کمال دست یابد، در حالیکه برای نماز شب قیام نمیکند! و ما نشنیدهایم که احدی بتواند به آن مقامات دست یابد مگر به وسیله نماز شب. برشما باد به قرائت قرآن کریم در شب با صدای زیبا و غمانگیز، چون آن نوشیدنی و شراب مؤمنان است.
حضرت آیهالله آقا مجتبی تهرانی (ره):
شادشدن از مصیبتى که براى دیگرى پیش آمده، از حالتهایى است که عقل و شرع آن را نکوهیدهاند. عقل و فطرت بشر، به حکم طبیعت اجتماعى او، انس و مدارا با افراد را مىپسندد و الفت و انس، با همدردى سازگار است و صد البته که همدردى با دیگران، با شادى و سرور از مصیبت ایشان سر ناسازگارى دارد؛ از اینرو فطرت پاک انسان، شادى و خوشحالى از بلا و غم دیگران را نمىپسندد، بلکه آن را سرزنش مىکند.
پیشوایان معصوم(علیهم السلام) این رفتار را در عبارتهاى بسیارى نکوهیده و از آن نهى فرمودهاند.
پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) مىفرمایند: برادر خویش را شماتت نکن؛ (چراکه) خداوند به او رحم مىکند و تو را مبتلا مىسازد.
آیهالله حقشناس (ره):
مبارزه با نفس، دشوارتر از مبارزه با شیطان است. در این مبارزه همواره باید خدا را در سحرگاهان صدا بزنید و از او کمک بخواهید.
هرچقدر ایمان مومن ترقی بکند یک غصهای بر او مسلط میشود که نکند حجابی بیاید و بین او و محبوبش جدایی افکند.
اگر در زندگیتان شکافهایی هست، دلیل آن این است که از بندگىتان براى خداى متعال کم گذاشتهاید. آن شیطانی که مسئول نماز شب است
از همه قویتر است در وسوسهکردن، اما نسبت به مخلصین اسلحهاش کارگر نیست. مواظب آن شیطان باشید.
عالم ربانی آیهالله محمدجواد انصارى همدانی (ره):
برنامه دین و انجام عبادات براى آدمشدن و رسیدن به مقام توحید است نه براى بهدستآوردن این امور (علم کیمیا و طىالارض). و اگر کسی صاحب طیالارض شد حتی اگر دارای موت اختیاری هم شد، دلیل قرب نیست، بلکه میزان، در درک توحید و در قرب الهی خلاصه میشود.
بالاترین مقامیکه برای انسان در قرآن ذکر شده، مقام لقاءالله است و خداوند شرط وصول بدین مقام را دو شرط میداند:
فمن کان یرجو لقاء ربه فلیعمل عملا صالحا ولا یشرک بعباده ربه احداً، (کهف/۱۱۰)
آیهاللهالعظمیشاهآبادی(ره):
تا قوای جوانی و نشاط آن باقی است، بهتر میتوان قیام کرد در مقابل مفاسد اخلاقی، و خوب تر میتوان وظایف انسانیه را انجام داد.
بر خواندن آیات پایانی سوره حشر ـ از آیه یا ایهاالذین آمنوا اتقواالله… تا پایان سوره ـ مداومت داشته باشید که خواندن و تدبر در معانی آنها در تعقیب نمازها و خصوصاً آخر شب که قلب فارغالبال است، خیلی در اصلاح نفس مؤثر است.
برای دنیایتان هم که شده، سحرها بیدار شوید؛ چون بیداری سحر، وسعت رزق، زیبایی چهره و خوشاخلاقی میآورد.
حضرت آیهالله شیخ مجتبی قزوینی (ره):
شکی نیست که هر مقام و کمالی را خواسته باشیم، باید متوجه و متوسل به مقام ولایت ائمه(علیهم السلام) باشیم؛
من ارادالله بدا بکم و من وحده قبل عنکم و من قصده توجه بکم.
بهخصوص در زمان غیبت، باید متوسل به ذیل عنایات ولیعصر عجلاللهتعالیفرجهالشریف باشیم و وجود مبارکش را لیلاً و نهاراً متذکر
و فراموش و غفلت نکنیم و بدانیم که از جانب ذات اقدس ربوبی – جلت آلاؤه – ولی امر و واسطه بین خالق و خلق، اوست و فیوضات به برکت وجود مبارکش به ما میرسد و آنچه بخواهیم، باید به برکت آنحضرت بخواهیم.
حضرت آیهاللهالعظمیبهجت (ره):
یکی از چارهجوییهای شرعی برای استجابت دعا و برآوردهشدن حاجت، این است که شخصی که حاجت یا گرفتاری دارد، دعا کند
و از خدا بخواهد که تمام گرفتاریهای مشابه گرفتاری او را از تمام مؤمنین و مؤمناتی که گرفتار هستند برطرف کند
و یا هر حاجتی نظیر حاجت او دارند، برآورده شود؛ زیرا در این صورت ملک برای خود انسان دعا میکند و دعای ملک مستجاب میشود.
اینگونه دعا کردن در حقیقت دعای به خود بهطور معکوس است.
شهید محراب، آیهالله دستغیب (ره):
براى تهذیب نفس و تحصیل اخلاق فاضله، از مسیر علم و عمل دو راه اساسى است: تخلیه و تحلیه، کسىکه تصمیم دارد از ملکات رذیله پاک شود و به اخلاق نیک آراسته گردد، نخست باید از روى علم، صفات ناپسند و پسندیده را بشناسد، آنگاه از راههایى که معلم بزرگ اخلاق، حضرت ختمىمرتبت(صلی الله علیه و آله) و اهلبیت عصمت و طهارت(علیهم السلام) معین فرمودهاند، صفات ناشایست را از خود بزداید و ملکات فاضله را بهدست آورد. چون «مزکى» خداست، تأکید مىشود که باید تحصیل این کمالات را از خدا خواست و از او یارى جست. همانطورى که در روایات وارده در اصول کافى، در باب مکارم اخلاق، امام صادق(علیه السلام) مىفرماید: هرکس این صفات و فضایل را داراست، خداى را بر آن سپاس گوید و هرکس ندارد، آن را از خدا بخواهد.
آیهاللهالعظمیبهاءالدینی (ره):
با تهذیب نفس علم به بار مینشیند و ثمر میدهد. قدرت، مفید میشود و خدمت، ارزش مییابد. ارج و بهای افراد به خودسازی، تهذیب نفس و توجه به خداست. هرچه تهذیب افزایش یابد، مشکلات و نابسامانیها آسان و قابل تحمل میشوند و در پی آن، تأیید الهی مسایل را حل میکند و اگر خدای نکرده این وظیفه اصلی فراموش شد، تمامی زحمات هدر میرود.
علم بدون تهذیب نفس، زهر است و کشنده جان و آبرو و شخصیت افراد. معارف دین و دعاها تنها با تزکیه درک میشود.
شیخ شهابالدین سهروردی «شیخ اشراق (ره)»:
از جمله راههای کمال نفس، عبادت با مداومت است؛ همراه خواندن قرآن و نماز شب، در آن لحظات که مردم در خوابند؛ و روزه همچنین باید در دل شب پارهای چند از قرآن بخواند، آیههایی که صفای دل و هیجان روح را زیاد میکند.
عالم ربانی ملاحسینقلی همدانی (ره):
شروع به نماز کن با قلب پاک از حقد و حسد و غل و غش مسلمان… و بایست به نماز به (گونه) ایستادن بنده در حضور مولای جلیل، با گردن کج و قلب خاضع و خاشع و بعد از فریضه صبح هفتاد مرتبه استغفار و صد کلمه طیبه توحید و دعای صباح مشهور را بخوان و تسبیح سیده نساء (علیها السلام) را بعد از فریضه ترک مکن.
علامه طباطبایی (ره):
تنها طریقی که به هدف میرساند همان طریقه معرفهالنفس است که نزدیکترین راهها نیز هست و این راه همان راه انقطاع و بریدن از غیر خدا و توجه کامل به خداوند سبحان و مشغولگشتن به شناخت نفس است.
کیفیت این راه چنین است که با مراعات دستوراتی که در شرع برای دستیابی به انقطاع رسیده است، همچون توبه، انابه، محاسبه، مراقبه، حکمت، جوع، خلوت، بیداری، آغاز میشود و سالک با عمل به دستورات و انجام عبادات، به مجاهدت با نفس میپردازد و با اندیشیدن و پند اندوختن، عبادات و اعمال را مدد رساند تا اینکه منجر به انقطاع کامل و غفلت از نفس و توجه تام به خداوند سبحان میگردد.
علامه مجلسی (ره):
علماء به هر مقدار که در علم و کمال، کاملتر باشند باید به همان میزان، نسبت به مردم مهربانتر باشند و همین مهربانی و دلسوزی است که آنها را به خدمتگزاری میکشاند و عالم باید بهوسیله تواضع و خدمت و مهربانی در دلهای مردم راه پیدا کند و قلوب مردم را به طرف خود جلب کند تا بتواند آنها را هدایت کند وگرنه در هدایت مردم توفیقی بهدست نمیآورد و این را تجربه ثابت کرده است.
حضرت آیهالله اشتهاردی (ره):
از رسولاکرم صلیاللهعلیهوآلهوسلم سئوال شد که چه مردمانی از همه بدترند؟
حضرت پاسخ دادند: عالمان فاسد، اینها مردم را گروه، گروه جهنمی میکنند و ضررشان برای جامعه از جاهلهای فاسد بیشتر است.
زمانی آقای بروجردی در درسشان میفرمودند: سند و مدرک مذهب اعتقاد مردم، ما روحانیون هستیم که اگر این مدرک خراب شود، همه خراب میشوند و شیطان هم، همه سعی و تلاشش این است که همین حوزهها و طلبهها را گمراه کند.
لذا خیلی مراقب باشیم که القاب حجهالاسلام، ثقهالاسلام، آیهالله و… ما را از عمل وا ندارد….
حضرت آیهالله سیدعلیآقا قاضی (ره):
هیچ چارهای و گریزی برای مؤمنین از آن (نماز شب) نیست، و تعجب از کسیکه میخواهد به کمال دست یابد، در حالیکه برای نماز شب قیام نمیکند! و ما نشنیدهایم که احدی بتواند به آن مقامات دست یابد مگر به وسیله نماز شب. برشما باد به قرائت قرآن کریم در شب با صدای زیبا و غمانگیز، چون آن نوشیدنی و شراب مؤمنان است.