قرآن مجید بهشت ابدی را پاداش نیکوکاران و متقین و جهنم را جای کافران و گناهکاران می داند و تاکید دارد که انسان با ایمان و عمل صالح خود و کسب رضایت خداوند متعال می تواند به تنعم جاودان برسد.
به گزارش موعود به نقل از مهر، بهشت جایی است که خداوند برای نیکوکاران آماده ساخته و همه نعمت ها در آن یافت میشود. در قرآن مجید به بخشی از این نعمت ها اشاره شده است. هدف از ذکر آنها تنها این است که به قدر ممکن، بهشت را برای انسان ترسیم کند، زیرا نعمت ها و خوشی های بهشتی با نعمت های این دنیا تفاوت بنیادی دارند و تعابیر این جهانی، توان تفسیر حقایق بهشتی را ندارند، چنان که جنین در رحم مادر توان درک واقعیت های دنیا را ندارد.
جهنم نیز جایی است که در آن گنهکاران و ظالمان به انواع عقوبت گرفتار میشوند. قرآن مجید اوصافی برای جهنم برشمرده که همانند بهشت برای نزدیکی به ذهن است و حقیقت جهنم برای انسان با تعابیر متعارف قابل درک نیست. از آیات قرآن و روایات به روشنی بر می آید که خداوند بهشت و جهنم را هم اکنون آفریده و برای نیکوکاران و گنهکاران آماده ساخته است. آیانی که بر این حقیقت دلالت دارند از جمله آیات ۱۲-۱۵ سوره نجم هستند که می فرماید: “ولقد رآه نزله أخرى عند سدره المنتهى عندها جنه المأوى؛ و قطعا پیامبر بار دیگر نیز او فرشته وحی را مشاهده کرد نزد سدره المنتهی که جنه الماوی نزد آن است”. مقصود از”جنه الماوی” همان بهشت موعود است که آیات دیگر از آن به”جنات عدن” و مانند آن یاد کردهاند. اگر بهشت آفریده نشده بود، چنین لحنی از فصاحت و بلاغت دور بود.
آیات دیگری نیز از مهیا شدن بهشت و جهنم برای نیکوکاران و بدکاران خبر دادهاند که شاهدی بر وجود کنونی آنها هستند. در آیه ۱۳۳ سوره آل عمران خداوند می فرماید؛ و برای نیل به آمرزش از پروردگارخود و بهشتی که پهنایش به قدر آسمان ها و زمین است برای پرهیزکاران آماده است. بشتابیدبه طور کلی می توان گفت هر عمل نیکی که برای رضایت خداوند باشد، آدمی را به بهشت رهنمون میکند. برخی اعمال نیک را عقل آدمی فرمان می دهد و برخی دیگر را خدا فرمان می دهد و حتی فرامین خدا، احکام عقل را نیز تایید میکند. فرمانهای خدا در قرآن و روایات پیامبر و امامان معصوم آمدهاند و از اعمالی یاد کردهاند که جای دارد به برخی از آنها اشاره کنیم.
ایمان و عمل صالح
ایمان و عمل صالح از اعمالی است که آدمی را به بهشت راه می نماید. قرآن کریم در این باره در آیه ۸۲ سوره بقره می فرماید: و کسانی که ایمان آورده و کارهای شایسته کردهاند، آنان اهل بهشتند و در آن جاودان خواهند بود.
تقوا
تقوا عبارت است از آنچه انسان را از گناه حفظ میکند و موجب میشود که او به واجبات و مستحبات اهتمام بیشتری نشان دهد. تقوا بی ارتباط با ایمان و عمل صالح نیست. قرآن در این باره در آیه ۴۵ سوره حجر می فرماید: به یقین، متقین در باغ ها و کنار چشمه ها خواهند بود.
پیروی از خدا و رسول(صلی الله علیه واله)
هر کس از اوامر و نواهی خدا و رسولش پیروی کند، خدا او را به بهشت در می آورد و هرکس خدا و رسولش را نافرمانی کند، خدا او را به جهنم میبرد.
راستی و راستگویی
قرآن اوصافی برای راستگویان و همچنین پرهیزکاران و نیکوکاران برمیشمرد. می توان اوصاف مشترک راستگویان و پرهیزکاران و نیکوکاران را چنین یاد کرد؛ ایمان به خدا، معاد، فرشتگان، کتاب های آسمانی، پیامبران الهی و نیز انفاق به یتیمان و بینوایان، در راه ماندگان و مستمندان آبرومند، بر پاداشتن نماز، پرداخت زکات، وفا به عهد و پیمان و بردباری در سختی و دشواری.
بنابر آیات قرآن از جمله آیه ۱۷۷ سوره بقره کسانی که خویشتن را بدین اعمال و رفتار ارزشمند بیارایند اهل راستی و پرهیزگاری هستند: اولئک الذین صدقوا و اولئک هم المتقون؛ اینها کسانی هستند که راست میگفتند و گفتارشان با اعتقاداتشان هماهنگ است و اینها پرهیزکاران هستند.
اهتمام به نماز
آنان که هیچ گاه نماز را ترک نمیکنند و در ادای آن، وقت و شرایط لازم را ارج می نهند و به روح و حقیقت آن پی بردهاند و هیچ چیز را بر این فرضیه الهی ترجیح نمی دهند، در قرآن ستوده شدهاند و جایگاه ابدی آنان بهشت است. قرآن در آیات ۳۴ و ۳۵ سوره معارج می فرماید: آنان که بر نماز مواظبت دارند آنان در باغ های بهشتی گرامی داشته میشوند.
انفاق در راه خدا
انفاق در راه خدا جایگاه والایی در میان اعمال پسندیده دارد. انفاق فقط در امور مادی و مالی پسنیده نیست، بلکه بهترین انفاق در راه خدا، انفاق علم و دانش و احکام و معارف دین است. قرآن می فرماید پرهیزگاران همانا در توانگری و تنگدستی، انفاق میکنند. آنها پاداششان آمرزش پروردگار و بهشت هایی است که از زیر درختانش، نهرها جاری است، جاودانه در آن می مانند.
شهادت در راه خدا
کسی که از جان خویش که عزیزترین سرمایه اوست در راه خدا میگذرد نزد خداوند، مقام بس والایی دارد. خداوند به صراحت فرموده که شهید را پیش خود جای می دهد و به او روزی می دهد. در بهشت هیچ پاداشی همانند مقام “قرب” ارزشمند نیست. قرآن می فرماید؛ هرگز گمان مبر کسانی در راه خدا کشته شدند، مردگانند، بلکه زندهاند و نزد پروردگارشان روزی داده میشوند.