دوره آخرالزمان کی و چگونه آغاز می شود؟

هر آغازی را سرانجامی و هر شروعی را پایانی است؛ جز ذات اقدس خدا، که هم آغاز است و هم انجام؛ از این رو برگه های پایانی کتاب زندگی را در زمین، آخرالزمان می‌گویند.

قرآن کریم در آیات متعددی به دوران آخرالزمان اشاره کرده است و در معارف ارزشمند اسلامی نیز، بارها این واژه آخرالزمان، در دو معنای کلی به کار رفته است:[۱]

دو مصداق آخر‌الزمان

۱. مدت زمانی که با ولادت پیامبر اسلام ـ صلی الله علیه و آله ـ آغاز می‌شود و با شروع رستاخیز بزرگ، پایان می‌یابد و از اینرو آن پیامبر رحمت را، پیامبر آخرالزمان نیز نامیده‌اند.

۲. مدت زمانی که با ولادت حضرت مهدی(عج) آغاز می‌شود و همه اتفاقات عصر غیبت و عصر ظهور را در دل خود دارد و سپس با شروع قیامت پایان پیدا می‌کند. اینک نیز از واژه آخرالزمان همین معنا را اراده می‌کنند و در همین معنا به کار می رود که خود این قسم نیز دارای دو مرحله می‌باشد:

دوران نخست: که انسان به مراحل پایانی انحطاط اخلاقی رسیده، فساد اخلاقی و ستم، همه جوامع بشری را فرا می‌گیرد و به تعبیر روایت، جهان پر از ظلم و جور می‌شود.

دوران دوم: که وعده الهی تحقق پیدا می‌کند و آن منجی اعظم ظهور کرده و حکومتی جهانی، تشکیل می دهد و به کفر ستیزی و ظلم ستیزی می پردازد و هستی را از عدالت پر می‌کند، امام رضا (ع) فرمودند: خداوند زمین را به دست قائم(عج) از هر ستمی پاک گرداند. و از هر ظلمی پاکیزه سازد و میزان عدل را در میان مردم نهد..»[۲]

نشانه‌های آخرالزمان

این قطعه از زمان که آخر الزمان نام گرفته است، دارای نشانه هایی است که به برخی از آنها اشاره می‌کنیم: گفتنی است این خصایص به دوران نخست از عصر آخرالزمان مربوط می‌شود که انسان در آن عصر، به مراحل پایانی انحطاط اخلاقی و ستم می رسد:

۱.روابط سود جویانه و استثماری:

انسان در ارتباط با انسان دیگر، به سود و سرمایه می اندیشد و با همین انگیزه وارد میدان پیوندهای اجتماعی می‌شود.

پیامبر اکرم ـ صلی الله علیه و آله ـ فرمودند: «… در آخر الزمان اقوامی‌بر مسلمانان سیطره یابند که تا لب به سخن گشایند آنان را بکشند و اگر لب فرو بندند (خون) ایشان را مباح شمرند تا منابع درآمد آنان (و اموالشان) را ویژه‌خود سازند…»[۳]

۲.گریز از دین:

پیامبر اکرم ـ صلی الله علیه و آله ـ ویژگی های انسان های این دوران را چنین شمرده است: «زمانی بر مردم خواهد آمد که دینشان در همتشان خواهد بود و همتشان، شکمشان و قبله هاشان زنانشان، برای طلا و نقره رکوع و سجود به جای می آورند. آن ها همواره در حیرت و مستی خواهند بود؛ نه بر مذهب مسلمانی اند و نه بر مسلک نصرانی.»[۴]

۳. دنیا پرستی:

رسول خدا ـ صلی الله علیه و آله ـ فرمود: «زمانی بر امت من می آید که در آن زمان، درون های مردم پلید می‌شود ولی ظاهرشان به طمع مال و دنیا آراسته می‌گردد؛ به آنچه در پیشگاه خداوند است دل نمی‌بندند، کارشان ریا و تظاهر است؛ خوف از خدا به دلشان راه نیاید و خداوند آن ها را به عذابی فراگیر دچار سازد. آن ها چون غریق خداوند را می خوانند، ولی خداوند دعایشان را مستجاب نمی‌کند.»[۵]

۴. آزمایشهای بزرگ

یکی دیگر از ویژگی های آخرالزمان، امتحاناتی است که انسان ها در این دوران پشت سر می‌گذارند. امام علی ـ علیه‎ السلام ـ می فرمایند: «و آن زمانی است که از فتنه ها نجات نمی‌یابد، مگر مؤمنانی که بی نام و نشانند. اگر در حضور باشند، شناخته نشوند، و اگر غایب گردند، کسی سراغ آن ها را نمی‌گیرد، آن ها برای سیر کنندگان در شب ظلمانی جامعه ها چراغ های هدایت و نشانه های روشنند، نه مفسده جو هستند و نه فتنه انگیز، نه در پی اشاعه (فحشایند) و نه مردمی سفیه و لغو گو! اینانند که خداوند درهای رحمتش را به سوی شان باز می‌کند و سختی ها و مشکلاتی را از آن ها برطرف می سازد.»[۶]

منابع:

۱. عصر زندگی محمد حکیمی و مکیال المکارم ترجمه مهدی حائری قزوینی
۲. دادگستر جهان آیت الله ابراهیم امینی، و کتاب جامعه و تاریخ، شهید مطهری.
[۱] . مهدویت و مقالات، یادزهمین همایش علمی تحقیقی فجر ۷۸، ص ۲۵، مقاله مهدی موعود در ادیان و مذاهب آقای کاظم ادیب، دایره المعارف بزرگ اسلامی، ج۲، ص ۱۳۴ـ۱۳۶.
[۲] . عصر زندگی، محمد حکیمی، موسسه بوستان کتاب قم، چاپخانه دفتر تبلیغات اسلامی، چاپ پنجم، ص ۴۲ به نقل از کمال الدین ۲/۳۷۲.
[۳] . همان به نقل از منتخب الاثر، ص ۴۳۲.
[۴] . مستدرک الوسایل، محدث نوری، ج۱۱، ص ۳۷۹.
[۵] . کافی، ‌شیخ کلینی، ج۸، ص ۳۰۶.
[۶] . نهج البلاغه، خطبه ۱۰۳.
[۷] . الشیعه، و الرجعه، ج۱، ص ۲۱۶.

حوزه