موعود پایگاه اینترنتی موعود
تعداد مسلمانان حدود ۶ میلیون نفر تخمین زده میشود که بیشترین تعداد در برزیل و بعد از آن آرژانتین ساکن میباشند
حجت الاسلام والمسلمین مختاری رئیس پژوهشگاه مطالعات تقریبی که اخیرا از سفر تبلیغی به برزیل بازگشته است، در گزارشی به توصیف موقعیت مسلمانان و گروه ها و مراکز دینی، اسلامی و شیعی در این کشور پرداخت. وی قبل از ورود به این موضوع تخصصی، نگاهی کلی و عمومی‌به کشور برزیل داشته است:
آشنایی با برزیل
برزیل از لحاظ وسعت بزرگترین و از نظر جمعیت نیز پرجمعیتترین کشور آمریکای جنوبی میباشد که این ویژگی‌ها به همراه موقعیت جغرافیایی آن باعث شده این کشور دارای موقعیت رهبری و نفوذی مؤثر در منطقه باشد.
زبان رسمی این کشور پرتغالی و مذهب رسمی آن کاتولیک است، اما ابراز عقیده و فرهنگ اتباع تمام ادیان در این سرزمین آزاد میباشد و تشکیل خرده جامعهها در کشور نیز آزاد بوده که در توسعه و رشد اقتصاد و حوزههای مختلف برزیل نقش مؤثری داشته است.
جمعیت برزیل حدود ۲۰۰ میلیون نفر است (۲۰۱۱م) و تمرکز جمعیت در حاشیههای شرقی و جنوب این کشور است.
ترکیب نژادی در برزیل
جامعه برزیلی از لحاظ نژادی، جامعهای مخلوط میباشد که طبق آمارهای جدید، از تمام ملیتهای جهان در برزیل زندگی میکنند:
سفیدپوستان
دورگه سیاه و سفید
سیاهپوستان
سایر (شامل عربها، ژاپنیها و آمریندین )
غیر مشخص
٪۵۳.۷
٪۳۸.۵
٪۶.۲
٪۰.۹
٪۰.۷
و این بدان سبب است که برزیل از جمله مطلوبترین کشورهای جهان برای زندگی میباشد. در برزیل تقریباً نگاه نژاد پرستانه به مهاجران وجود ندارد و این رمز مهاجرت ملیتهای جهانی به برزیل میباشد، اضافه بر اینکه ملت برزیل، مردمی‌شاد و مهمان نوازند.
اقتصاد برزیل
در سالهای اخیر برزیل جزو ۲۰ کشور قدرتمند جهان شده است، و آمارهای بین المللی حاکی از آن است است که برزیل هفتمین اقتصاد قدرتمند جهان است. امروز برزیل سومین صادر کننده مواد غذایی جهان میباشد.
تهدیدهای پیش رو
اما برزیل نیز مشکلات خاص خودش را دارد، مشکلات امنیتی؛ به دلیل موقعیت جغرافیای برزیل، این کشور صادر کننده مواد مخدر (کوکاین و ماکونیا) به کشورهای اروپا و آمریکای شمالی شده است. همچنین واردات سلاح از کشورهای منطقه به برزیل و نیز مشکلات در مانی در این کشور و نیز بحث مقولۀ خشونت در برزیل، که ریشه در فقر و مسائل اقتصادی این کشور دارد، همه موارد ذکر شده به عنوان چالش های تهدید کننده برزیل شناخته میشود.
تعداد مسلمانان در آمریکای لاتین
تعداد مسلمانان حدود ۶ میلیون نفر تخمین زده میشود که بیشترین تعداد در برزیل و بعد از آن آرژانتین ساکن میباشند.
مسلمانان و شیعیان برزیل
کشور برزیل دارای رتبه دوم جمعیت مسلمانان در قاره آمریکا است، امروزه تا یک و نیم میلیون مسلمان در برزیل زندگی میکنند که در تمام برزیل پراکنده‌اند.طبق برخی آمار قریب به ۱۲ میلیون عرب تبار در برزیل مقیم هستند. تا ۵/۱میلیون مسلمان وجود دارد و ۴۰ درصد مسلمانان شیعهاند. تعداد ایرانیان زیر ۵ هزار نفر است.
اوانجلیک ها
۷۴ درصد برزیل مسیحی رومان کاتولیک هستند. برزیل بزرگترین کشور کاتولیک جهان است.
این طریقه از مسیحیت پروتستان در عمل و تئوری اشتراک‌ها و ارتباطاتی با صهیونیزم دارند، اوانجلیکهای برزیل در سال های اخیر رشد سریعی داشتهاند.
طبق آمار رسمی دولت برزیل در سال ۲۰۰۰ میلادی تعداد اوانجلیک ها حدودا به ۲۶ میلیون نفر می رسد.
ترکیب مذهبی: طبق آخرین سرشماری رسمی ۲۰۰۰؛ مسیحی کاتولیک: ۷۳.۶ درصد ـ مسیحی پروتستان: ۱۵.۴ درصد ـ اسپیرچوالیسم ۱.۳%جادوگری و… ۰.۳%
اسلام و سایر: ۱.۷ درصد- بدون مذهب ۷%
فعالیت یهودیان در برزیل
یهودیان و برخی صهیونیستها در برزیل نیز دارای فعالیت زیادی هستند. انتشارات آبریل آمریکای جنوبی و شبکه های مطرح برزیل، دارای صاحبان یا سیاستگذاران یهودی هستند. آمار رسمی سال ۲۰۰۰ میلادی برزیل، تعداد آنها را ۳ برابر مسلمانان ثبت کرده است که خود، نفوذ آنها در تحریف حقایق را نمایش میدهد.
رسانه های برزیل
بازار رسانهها در برزیل در انحصار چند خانواده و چند غول بزرگ رسانهای است. در عرصه تلویزیون، سه بازیگر اصلی وجود دارد: خانواده یهودی مارینو، ادیر ماسدو، کشیش کلیسای اوانجلیک اونیورسال، سیلویو سانتوس یهودی معروف.
خانواده مارینو، در عرصه رادیو، مطبوعات و مجلات نیز سهام دارند. همچنین خانواده یهودی سیتروسکی در جنوب برزیل از صاحبان مطرح رسانهای هستند. چند خانواده دیگر نیز بخش مهمی از مطبوعات برزیل را در اختیار خود دارند.
ورود اسلام به برزیل
اسلام در پرتغال
دین اسلام در قرن‌های اولیه تاریخ خود، سرزمینهای بسیاری را درنوردید، از خاورمیانه، آفریقا و آسیا گذشت و گسترش خود را در قاره اروپا نیز آغاز نمود. «طارق بن زیاد»، بعد از عبور از تنگه جبل الطارق در اندک زمانی بخش عمده شبه جزیره ایبری در جنوب غربی اروپا (که اسپانیا و پرتغال را در بر میگیرد)، به قلمرو حکومت اسلامی اضافه کرد.
در سال ۷۱۱ میلادی نیز اعراب مسلمان که آن ها را مورها می خواندند، این سرزمین را تصرف کردند و شمار زیادی از آنها به این کشور مهاجرت کرده و شهرهای بسیاری (که هنوز هم به نامهایی با ریشه عربی مشهورند) را بنا نهادند. از جمله آثار مهاجران عرب شهرهای الولد، الگرو (الغرب) و بعضی ابنیه اسلامی است که هنوز موجود بوده و هویت تاریخی دارند. می‌توان ترکیبی از ایبری، اعراب و رومی‌های مهاجر را در کنار مردمان اصلی پرتغال تجسم کرد.
زمانی که پرتغال به تصرف مسلمانان درآمد، مسیحیان از طریق پرداخت جزیه توانستند حیات و آداب، رسوم و اعتقادات خود را حفظ کنند. حضور اعراب مسلمان در پرتغال حدود چهار قرن به طول انجامید و تعدادی از مردم پرتغال اسلام آوردند. پس از فتح مسلمانان، اختلاط نژادی به وجود آمد و فرهنگ و تمدن جدیدی عرضه شد. تأثیر مسلمانان هنوز هم در قسمت های جنوبی پرتغال دیده میشود. خانه‌هایی به سبک بناهای اسلامی‌به وجود آمد، و اصول و روشهای کشاورزی، بدان‌سان که نزد مسلمانان مرسوم بود، متداول شد.
مسلمانان به سرعت، به قسمت اعظم اسپانیا و نیمی از پرتغال دست یافته و به پیشروی به طرف شمال ادامه دادند. پس از عبور از کوههای پیرنه، به سرزمینی که اکنون کشور فرانسه است پای نهادند، ولی در سال ۷۳۲م، براثر جنگی سخت، پیشروی آنان در حدود شهر تور متوقف شد.
شهرهایی که در دست مسلمانان بود به صورت مراکز فرهنگی و تمدنی و نیز مرکز مال و مکنت درآمد. مسلمانان در اطراف آنها استحکاماتی به پا ساختند. این مراکز از لحاظ هنر و ادبیات و پیشرفت‌های علمی‌به زودی از کلیه قسمتهای دیگر اروپای غربی جلوتر افتاد. لیکن طولی نکشید، جاه‌طلبی‌ها و جنگهای داخلی که میان سرداران اسلامی درگرفت، قدرت مسلمانان را تضعیف کرد. مسلمانان که قسمت جنوب اروپا را پایگاه کرده بودند، نسبت به از بین بردن دستجات پراکنده یاغیانی که در شمال اسپانیا و پرتغال به جنگ و گریز مشغول بودند چندان توجهی نکردند. محتملاً مبدا و عامل اساسی بیرون راندن آنها از اروپا همین عده جنگجویان بوده‌اند که تسلیم نشدند و در کوهستانها بطور متفرق به مقاومت پرداختند. بالاخره اینکه پس از حدود ۵ قرن حکومت مسلمانان، نهایتاً مسیحیان موفق شدند که حکومت اسلامی را از اروپا براندازند که این میان آلفونسو مؤسس و اولین پادشاه پرتغال در شکست مسلمانان و استرداد اراضی سهم عمده‌ای داشته است.
یکی از علل مهمی‌که روند اسلام زدایی در پرتغال را تشدید نمود نیاز متقابل پاپ و رژیم سلطنتی کشور جدید پرتغال بود.
تاریخچه مسلمانان برزیل
ریشههای تاریخی، اولین حضور اسلام برزیل
در سال ۱۵۰۰ میلادى، هنگامى که پرتغال برزیل را به اشغال خود درآورد، مهاجرت شهروندان آندولسى را ممنوع نمود; اما با این حال، بسیارى از مسلمانان خود را به برزیل رسانده، جماعتى از مسلمانان را تشکیل دادند. تا اواخر قرن شانزدهم میلادى، رقم مسلمانان کاملا افزایش یافت. بعضی اسناد موید آنست که مسلمانان از بدو کشف برزیل، همراه با پرتغالیها به عنوان ملاحان[۱] و دریانوردان زبده و بعدها بعنوان برده[۲] از آفریقا وارد برزیل شدند.
تاریخ مسلمانان برزیل از زمان استعمار پرتغالی برزیل در قرن ۱۶ آغاز میشود. بسیاری از پرتغالی ها که به برزیل آمدند مورهای[۳] مسلمان بودند که از ترس دادگاههای تفتیش عقاید آنزمان مجبور به تغیر مذهب به مسیحیت شده بودند.[۴]
مورها سازماندهی اجتماعی مجزایی تشکیل ندادند، فلذا حضور اسلام در برزیل بعد از واردات برده های آفریقای غربی به برزیل در قرن هجدهم صورت می پذیرد. برده ها از قومیت های مختلف بوده‌اند، ولی آنها را مالس می خوانده‌اند بمعنی مسلمان اهل مالی[۵]
برخی شواهد اشاره به آن دارد که مسلمانان قبل از پرتغالیها به برزیل وارد شده‌اند.[۶]
از سالهاى ۱۸۶۰م، با آغاز مهاجرتهاى جدید از آسیا، دوره جدیدى در گسترش حضور مسلمانان شروع شد، سازمان کنفرانس اسلامى در سال۱۹۵۶م براى بررسى وضع مسلمانان برزیل، نمایندهاى به این کشور اعزام کرد. چهار سال پس از آن، اولین مسجد آمریکاى لاتین در شهرستان پائولو با حضور هیات نمایندگى در هجدهم اکتبر ۱۹۷۰م، اولین کنگره تشکلهاى اسلامى برزیل در سان پائولو برگزار شد.
مسلمانان برزیل در ده شهر از هفت استان، داراى انجمن و جمعیت هستند. هر کدام از این جمعیتها داراى مرکز و مسجد هستند. جمعیتهاى که داراى مسجد مىباشند، در شهرهاى زیر فعالیت مىکنند: کوریتیبا، لوندرنیا، پاراناگوآ، سائوپائولو، بارتوس، کویابا و برازیلیا. یک مسلمان سورى در «مارائوس»، مرکز ایالت «آمازوناس»، داراى ایستگاه خصوصى تلویزیون مىباشد و از این طریق برنامههاى اسلامى پخش مىکند.
در سال۱۹۷۷م، سفراى هفده کشور اسلامى اقدام به ایجاد یک مرکز اسلامى در برزیل کردند. جمعیتهاى اسلامى در سال۱۹۷۹م، با همکارى یکدیگر «فدراسیون اسلامى» را تاسیس نمودند. در سال ۱۹۸۱م، شعبهاى از جمعیت «اسلام و غرب» که مرکز آن در ژنو مىباشد، در شهر برازیلیا تاسیس شد. به دنبال فعالیتهاى مذکور، دانشگاه برازیلیا در آوریل ۱۹۸۱م اقدام به برگزارى سمینار بینالمللى «تمدن اسلامى» کرد.
برده های مسلمان آفریقایی، شورش در سالوادور ۱۸۳۶
پرتغالىها در قرن هفدهم میلادى شروع به انتقال بردههاى آفریقایى خود به برزیل نمودند. بردههاى آفریقایى در برزیل، با وجود همه دشواریها، توانستند در طول بیستسال همچنان مسلمان بمانند. شمار مساجد و کلاسهاى آموزش قرآن که آنها تاسیس کردند، به صدها باب مىرسید، مسلمانان برزیلى آفرو نیز که در «ایالتباهیا» در شمال شرقى کشور بویژه در سالوادر پایتخت آن روز برزیل، قدرت قابل توجهى کسب کرده بودند، در سالهاى۱۸۰۷ تا ۱۸۳۵م نه مرتبه علیه حکومت دستبه شورش و قیام زدند. معروفترین قیام آنها شورشی است که از ۲۵ تا ۲۷ ژانویه ۱۸۳۵ در سالوادور پایتخت ایالت باهیا، توسط بردگان مسلمان رخ داده است، که این قیام بشدت سرکوب شد. [۷]
حکومت برزیل از آن پس، براى جلوگیرى از تاثیرگذارى مسلمانان بر دیگران، تصمیمات سختى گرفت. هرگونه فعالیت اسلامى ممنوع اعلام شد؛ حتى کسانى که با مسلمانان همکارى مىکردند، محکوم به اعدام شدند. در چنین شرایط دشوارى هزاران مسلمان، برزیل را ترک کرده، به آفریقا بازگشتند و یا حکومت، آنها را به اجبار بازگرداند و آنها که ماندند، با پنهان ساختن اعتقادات خود به زندگى ادامه دادند. [۸]
مهاجرین عرب خاورمیانه در برزیل
اواخر قرن نوزدهم تحت فشارهای حکومت عثمانی و بعد از آن در زمان جنگ جهانی اول و فروپاشی عثمانی موج مهاجرت اعراب و مسلمانان به برزیل آغاز میشود حدود ۱۵ % از مهاجران مسلمان و بقیه مسیحی بوده‌اند.در سال ۱۹۴۲ بنای اولین مسجد برزیل یا مسجد برزیل با حمایت حکومت مصر آغاز می‌گردد.[۹]
مهاجرت دوم
موج دیگر مهاجرت اعراب پس از جنگ جهانی دوم و مناقشات فلسطین و همچنین بعد از مناقشات لبنان (۱۹۷۵-۱۹۹۰),. و اشغال جنوب لبنان توسط رژیم اشغال‌گر صهیونیستی رخ داده است. بعد از این موج مهاجرت ها مساجد زیادی در برزیل تاسیس گردیده است.
جمعیت مسلمانان که بیشتر در منابع ذکر میشود ۱.۵ میلیون نفر میباشد که از از لبنان، سوریه و بعد ازآن فلسطین، عراق، سودان، مصر و… میباشد. مسلمانان اکثراً در شهرها زندکی میکنند[۱۰] . عرب تبارها نفوذ خوبی در سیستم مدیریتی کشور داشتهاند و تقریبا ۱۰ درصد مجلس سنا و مجلس فدرال را تصاحب کردهاند.
نومسلمانان، مستبصرین
در سالهای اخیر در برزیل گرایش به اسلام رشد خوبی داشته است و جالب اینکه برخلاف تبلیغات غرب برای سیاه نمائی جایگاه زن در اسلام، ۷۰% برزیلیهایی که مسلمان شده‌اند زن بوده‌اند. و حجاب را عامل حفاظت و ارتقا منزلت خود می دانسته‌اند [۱۱]
نو مسلمانان (مستبصرین) برزیلی متاسفانه ارتباط خوبی با مسلمانان عرب ندارند زیرا در سالهای اخیر اکثریت مسلمان اهتمام لازم را به آنها نداشتهاند مثلاً در مساجد و تجمعات از زبان عربی استفاده میشود و مسلمانان برزیلی که تعدادشان هم کم است عملاً به حاشیه رانده میشود. در حال حاضر در برخی مساجد خطبه های نماز جمعه علاوه بر عربی به پرتغالی هم ارائه می‌گردد.مثلا ریودو ژانیرو و پورتوآلگری.
گرایشات سلفی در میان نومسلمانان
از آنجا که دسترسی مستبصرین به قران و چند کتاب محدود سیره است، گرایش آنها به سمت تفکرات سلفی و خشک بیشتر است. اخیراً گزارشهایی از گرایش به اسلام از طرف جوانان و سیاهپوستان حومه شهرها و محلات فقیر منتشر شده است. اینگونه دعوتها که موج گونه و از طرف گروه های جماعت «التبلیغ» صورت میگیرد، بیشتر کمّی است و برنامه مشخصی برای حفظ و تغذیه و مسلمان ماندن مستبصرین وجود ندارد. لازم به ذکر است که میزان گرایش به اسلام در برزیل پس از حوادث ۱۱ سپتامبر افزایش داشته است.
در واقع نرخ گرایش به اسلام در میان برزیلیها به هیچ وجه، قابل قیاس با ادیان دیگر نمی‌باشد که یکی از مهمترین دلایل آن، عدم حضور مبلغین مسلمان مسلط به زبان پرتغالی در این کشور است.
در برخی شهرها مبلغین مستبصر برزیلی که دوره هایی در کشور های اسلامی از جمله کویت و عربستان گذرانده تبلیغات جدی تری را آغاز نموده‌اند.[۱۲]
پائولو هیلو در کتاب خود ۴ نوع تغیر مذهب برای مستبصرین برزیلی را بر می‌شمرد:
۱.اسلام آوردن بواسطه ازدواج
۲.اسلام آوردن بواسطه دوستان
۳.اسلام آاوردن با تحقیق مربوط به دانشگاهها و اقشار میانه جامعه
۴.اسلام آوردن ایدئولوژیک که مربوط به اعضای احزاب چپ و گرایشات ضد امپریالیستی برزیل است
پائولو هیلو از صوفیه بعنوان حد واسطی که در اسلام آوردن برزیلیها و جذب آنها به مساجد موثر بوده است یاد می نماید.[۱۳]
مساجد و موسسه‌های اسلامی و مراسم‌ها
اسلام در سالهای اخیر در برزیل رشد خوبی داشته است. در سال ۲۰۰۰ تعداد ۶ مسجد در ایالت سائوپائولو وجود داشته که تعداد آن در سال ۲۰۱۰ به ۲۷ عدد رسیده است.
در برزیل تقریباً ۵۰ مسجد و ۱۰۰ مرکز و انجمن اسلامی وجود دارد. با این حال باید گفت که در باید این کشور هیچ ممنوعیتی برای برگزاری مناسبتهای دینی و عقیدتی وجود ندارد، به طوری که انجمنها و مراکز اسلامی و مذهبی، مجموعههایی مانند مدارس، بیمارستان، قبرستان و غیرو… را تحت نظر خود مدیریت مینمایند.
سالانه یک کنفرانس توسط مرکز تبلیغات اسلامی آمریکای لاتین در شهر سائوپائولو برای مسلمانان برزیل و آمریکای لاتین برگزار میشود که تقریباً ۸۰درصد از مراکز و مؤسسه‌های اسلامی در این کنفرانس شرکت میکنند.
بررسی وضعیت حضور مسلمانان، شیعیان و موسسات وابسته در شهرهای مختلف برزیل
مسلمانان سائوپائولو
در بزرگترین شهر برزیل، اکثریت مسلمانان دارای تبار عربی (لبنانی سوری فلسطینی)هستند، در این شهر، انجمن خیریه اسلامی ابوبکر الصدیق وابسته به مرکز الدعوه الاسلامیه و مرتبط با عربستان نیز فعالیت می نماید.
جماعت التبلیغ وابسته به هند و پاکستان
فعالیت این مرکز از سال ۲۰۰۷ آغاز گردیده و از نظر مالی وابسته به هند و پاکستان و تشکیلات صیفی در برزیل میباشند.
مسلمانان ریودو ژانیرو
امروزه در مقایسه با سائوپائولو در ریودو ژانیرو مسلمانان با اصلیت آفریقایی و نومسلمانان برزیلی الاصل در اکثریت هستند اما متاسفانه مبلغین وهابی هم بیشتر در فکر نمایش آمار افزایشی مستبصرین هستند وفیلترینگ مشخص ندارند.
انجمن خیریه مسلمانان ریودوژانیرو
این انجمن در سال ۱۹۵۱ توسط برخی مهاجرین مسلمان عرب پایه گزاری شد.
سالوادور-باهیا
اولین مکان حضور مسلمین در برزیل باهیا بوده است…ولی امروزه تعداد مسلمانان در این ایالت شمال شرق برزیل محدود است اکثر آنها مستبصرین هستند و دارای یک مرکز فرهنگی و اسلامی در مرکز شهر سالوادور میباشند.
فوز دی ایگواسو
این شهر محل تجمع شیعیان در برزیل محسوب میشود که در مرز کشور پاراگویه واقع شده است.
شیعیان برزیل
پیروزی انقلاب اسلامی ایران در احیاء مساجد و فعالیتهای شیعیان برزیل نقش موثری داشته است. بعد از ۱۱ سپتامبر و هجمه همه جانبه رسانهای غرب علیه مسلمانان، بسیاری مؤسسات اسلامی و فرهنگی سعی در مقابله با این نگرش و زائل نمودن ترادف لغات مسلمان و تروریسم داشتهاند.
موسسات شیعیان
در برزیل ۶ مسجد یا حسینیه شیعیان وجود دارد.
۱- مسجد محمد رسول الله (ص) و حسینه اهل بیت (ع) در سائوپائولو
۲-حسینیه اهل بیت (ع) مرکز اسلامی‌برزیل
۳- مسجد امام علی (ع) در کورتیبا
۴- حسینیه امام خمینی (ره) در فوزدی ایگواسو
۵- مسجد امام علی (ع) در پونتا گروسا
۶- مسجد رسول الاعظم (ص) در پونتا پوران
در فوز یک کانال تلوزیونی و در کورتیبا یک برنامه ی ۱ ساعته تلوزیونی مشغول به فعالیت میباشند.
یک مجله بنام اودنسیا و نشریه ای به نام سراج نیز متعلق به جماعت مسلمانان شیعه است.
انجمن خیریه اسلامی‌برزیل-سائوپائولو
شیعیان در برزیل ۵ مرکز و مجتمع مطرح خیریه مذهبی و فرهنگی دارند. بزرگترین و مهمترین این مراکز انجمن خیریه اسلامی‌برزیل میباشد که در شهر سائوپاولو قرار دارد. این مجتمع، شامل یک حسینیه با ظرفیت ۶۰۰ نفر، مسجد محمد رسول الله(ص)، کتابخانه، سالن جلسات، دفتر انجمن، آشپزخانه و منزل عالم دین میباشد.
در این انجمن، مدیریت یک مدرسه را نیز به فعالیتهای خود اضافه کرده است. این مدرسه در مرکز شهر سائوپاولو قرار دارد و مشغول به فعالیت است. این موفقیتها نتیجه فعالیت و تلاش مخلصانه برادران مسلمان شیعه و علما این مسجد بوده است، از جمله مهمترین نقش را جناب آقای شیخ طالب خزرجی، ایفا نموده‌اند و همچنین علمایی همچون سید نور الدین اشکوری و دیگر علما نیز در پیشبرد اهداف انجمن در این مسجد فعالیت داشتهاند.
فوز دی ایگوتسو در ایالت پارانا
دومین مرکز شیعه در برزیل انجمن خیریه شهر فوز دو ایگواسو میباشد که حسینیه امام خمینی(ره) در شهر فوز دو ایگواسو، وابسته به آن میباشد و در سال ۱۹۸۵ تأسیس شد، این انجمن مدرسه لبنانی برزیلی این شهر را مدیریت میکند که امروز با تعداد ۷۰۰ دانش آموز از جمله مهمترین و معتبرترین مدارس شهر فوز میباشد، از علمایی که در این مسجد بودند جناب سید محسن طباطبایی تبریزی میباشد که به مدت ۱۰ سال در ابتدای تأسیس، حسینیه و مسجد را مدیریت میکردند . منطقه استراتژیک فوز یکی از محل های تجمع شیعیان لبنانی تبار در برزیل است.
انجمن خیریه پارانا در شهر کوریتیبا
انجمن خیریه پارانا در شهر کوریتیبا به عنوان یکی از مراکز شیعیان مطرح میباشد (تأسیس م۱۹۷۲). این انجمن شامل یک مسجد «مسجد امام علی (ع)»، حسینیه، کتابخانه و یک سالن به ظرفیت ۵۰۰ نفرمی‌باشد.
پونتا گروسا
مسجد شهر پونتا گروسا نیز از جمله مراکز شیعه برزیل میباشد، اما به دلیل اقلیت مسلمانان شیعه در منطقه و کمبودهای مالی و مدیریتی، این مسجد پذیرای تعداد کمی است و تقریبا فعالیتی ندارد. در شهر سائوپاولو انجمن خیریه اسلامی‌یک قبرستان را نیز مدیریت میکند، و در شهر فوز و شهر کوریتیبا نیز قبرستانهای اسلامی جهت دفن اموات مسلمین موجود میباشند.
فعالیتهای فرهنگی و مذهبی شیعیان در برزیل، غالباً منحصر در برگزاری مناسبتها و شعائر و رسوم میباشد که در تمامی مراکز مشترک هستند، ولیکن در تألیف و ترجمه کتب و فعالیتهای رسانهای، مهمترین این مراکز «مرکز اسلامی‌برزیل» میباشد که تاکنون تقریباً ۶۰ عنوان کتاب ترجمه نموده است که ۳۰ عنوان آن با تیراژ ۱۰۰ هزار نسخه به چاپ رسیده است و در تمامی‌کشور توزیع شده است.
پونتو پوران
مسجد تازه تاسیسی در این شهر به نام مسجد محمد رسول الله (ص) میباشد که وابسته به انجمن خیریه اسلامی پونتوپوران میباشد، بیشتر مسلمانان مهاجرین لبنانی میباشند.
مرکز اسلامی‌برزیل
«مرکز اسلامی‌برزیل» یک مؤسسه خصوصی با محوریت ارائه خدمات فرهنگی، پژوهشی و رسانهای است که برای انتشار و گسترش معارف اسلامی و سیره اهل بیت اطهار(ع)، نزدیک به ۲۰ سال است که در برزیل فعالیت مینماید؛ دفتر مرکزی آن در سائوپولو واقع میباشد و مخاطبین محصولات و خدمات خروجی از این مرکز، کلیه پرتغالی زبانهای برزیل و جمعیت مسلمانان و عرب زبانهای این کشور میباشند. این مرکز توسط حجت الاسلام و المسلمین طالب خزرجی که ۱۵ سال مدیریت مسجد محمد رسول لله(ص) را بعهده داشتند، از بیست سال پیش فعالیت خود را آغاز کرده است.
فعالیت ها
ازجمله فعالیتهای انتشاراتی این مرکز می توان به موارد ذیل اشاره نمود؛
1. تألیف و ترجمه بیش از ۳۰ جلد کتاب مذهبی و اخلاقی شیعی به زبان پرتغالی از جمله: نهج البلاغه، رساله حقوق از حضرت امام سجاد(ع)، درسهایی از نهج البلاغه و دروسی از قرآن کریم (تألیف مقام معظم رهبری)، شیعه در اسلام از علامه طباطبایی، نظام حقوق زن در اسلام اثر شهید مطهری، کتب شهید محمد باقر صدر، و…..
۲. سایت اینترنتی مرکز اسلامی‌برزیل
پربینندهترین سایت اینترنتی شیعه در برزیل، با عنوان سایت «الرساله» متعلق به این مرکز میباشد؛ این سایت، در مدت فعالیت ۶ساله خود به۵ زبان عربی، فارسی، پرتغالی، اسپانیولی و انگلیسی، در راستای اطلاعرسانی اسلامی و پاسخگویى به مسائل مختلف اسلامی و پوشش برخی اخبار مهم برزیل و جهان اسلام و صدور بیانیهها و موضعگیری در وقایع و مناسبتها و ترجمه بیانات مقام معظم رهبری (حفظه الله)، و نیز حضور در شبکه های اجتماعی و…به مسلمانان ساکن برزیل، خدمات ارائه می نماید.
3. تأسیس کتابخانه‌ای بزرگ به زبان پرتغالی برای ترویج معارف شیعه در برزیل
۴. اشتغال زایی برای قریب به ۲۰۰ جوان مسلمان مهاجر به برزیل از سی ملیت مختلف، در امر نظارت بر تولیدات غذایی حلال و پاک و مورد اطمینان من جمله خدمات این مرکز میباشد.
۵. همچنین اولین حضور جدی مراکز شیعه در نمایشگاه بین المللی کتاب سائوپائولو در سال ۲۰۱۰، با مدیریت مرکز و حضور ۸ موسسه انتشاراتی و تبلیغاتی جهان اسلام صورت پذیرفت.
برخی قومیت های مذهبی دیگر در برزیل
۱. صوفیه و علویون در برزیل
با توجه به وجود گرایشهای صوفی در میان آفریقائیان، باحتمال قوی ورود صوفیه به برزیل، همزمان با ورود مسلمانان در برزیل بوده است…
۲. دروزیه[۱۴] در برزیل
با مهاجرات اعراب ازمحدوده امپراطوری عثمانی و منطقه کشورهای سوریه، لبنان، فلسطین و اردن به برزیل، دروزی‌ها نیز به برزیل راه یافتند، و اولین مرکز این گروه در اولیویرای میناس جرایس، برپا گردیده است.
امروزه ۱۵ هزار نفر دروزی در برزیل ساکن هستند.
مدارس اسلامی‌برزیل – سائوپائولو و فوز دی ایگواسو
در شهر سائوپائولو ۴ مدرسه اسلامی تا کنون تاسیس شده است، قدیمی ترین آن که در سال ۱۹۶۳ تاسیس شده است وابسته به مرکز اسلامی اهل سنت برزیل میباشد
همچنین شیعیان در سال ۲۰۰۹ موفق به تشکیل مدرسه اسلامی در مرکز شهر گردیدند.
[۱] شهاب الدین بن ماجد وموسى بن ساطع نام دو دریانورد عرب است که با پرتغالیها وارد برزیل شده‌اند. [۲] ۱۵% بردگان مسلمان بوده‌اند-منبع پائولو فرح مرکز مطالعات عربی [۳] مورها یا موروها به مسلمانان اسپانیا گفته‌می‌شد که نژادی عربی-اسپانیایی-بربری داشتندو امروزه عمدتاً در شمال غرب آفریقا زندگی میکنند [۴] Islã religião e civilização . Dr. paulo gabrieel hilu page 201 [۵] haussa, tapa, nago, jeje [۶] ادریسى جغرافىدان مسلمان مىگوید: «دریانوردان مسلمان از لیسبون به سوى غرب رفتند و در مناطق میانه آتلانتیک به جزیره آنتیلا (Antilla) رسیدند. او محل جزیره مذکور را روى نقشه نیز نشان داده است. این موضوع نشانگر آن است که مسلمانان آندلس در قرن دوازدهم میلادى، زمانى که آمریکا هنوز کشف نشده بود، موجبات تماس ساکنین قاره آمریکا را با اسلام فراهم کردندمنبع ماهنامه اسلام و غرب شماره ۳۰ و ۳۱ [۷] ۱۵ تا ۲۰ % از کل برده های سالوادور مسلمان بوده‌اند joao JoseReis (2003: 177)
[۸] در این ایام اربابان مترصد بود ببیند در میان بردگان چه کسانی صبح زود برای نماز از خواب بیدار می‌شوند تا آنها را دستگیر کند [۹] با حمایت حکومت مصر [۱۰] Waniez & Brustlein, 2001). [۱۱] منبع اتحادیه ملی اسلامی‌برزیل [۱۲] از جمله شیخ رودریگو در پورتولگره در ریو گراندی سول [۱۳] مصاحبه در مرکز اسلامی‌برزیل ۲۰۱۲ [۱۴]-دین دروز جزء دینیهای باطنی و سری دسته بندی میشود و در حال حاضر در ۴ کشور لبنان و سوریه و اردن و فلسطین پراکنده‌اند.پس از تقسیم اسماعیلیه از شیعه دروزی ها پدید آمدند که معتقد به امامت و غیبت الحاکم بامر لله حاکم مصر بودند.ایشان به تناسخ یا تقمص(روح با انتقال به جسمها یا پیراهن های مختف ادامه مسیر می دهد) معتقد هستند و سلمان فارسی را می ستایند، در مورد شیطان و پیامبران تعابیری دارند که شاظ است هر چند توجیهاتی دارند.در پاسخ به مشکل جمع نفوس در عالم،کرات دیگر و عوالم نا شناخته را وارد مبحث می نمایند.بین مراجع شیعه در مسلمان بودن آنها تردید است و لی ایشان خود را مسلمان و شیعه اسماعیلی فقه آنها در تاریخی بسمت حنفیه نزدیک گردیده است .می دانند برگرفته از مصاحبه با شیخ دروزیان برزیل ۱/۱۲/۲۰۱۲ در محل بیت العقل موحدان دروز در سائوپائولو .
حوزه
