موعود پایگاه اینترنتی موعود
«خرافه گرایی» همچنان در کشور می‌تازد و اعتقاد به آن حتی از سوی قشر تحصیلکرده نیز دیده می‌شود. بسیاری از افراد جامعه هنوز در مواجهه با کذبیاتی از قبیل طلسم و سحر و جادو، تحت تاثیر قرار می‌گیرند و مشتری پر و پا قرص مدعیان اینگونه نیروها می‌شوند. این روزها در خیابان‌های پر تردد تهران آگهی‌هایی به دست مردم می‌رسد که برخی افراد به سود جویی‌های کلان از مردم ساده لوح و زود باور می‌پردازند هیچ مرجع و نهادی نیست که به شکایت مردم برسد.
در این آگهی‌ها گفته شده است که دعا و طلسم حلال مشکلات است و بسیاری از مردم نیز تحت تاثیر آن قرار می‌گیرند. افرادی که فرقی نمی‌کند از بالای شهر باشند یا پایین شهر، ساکن خانه‌های تنگ و تاریک باشند یا صاحب کاخ‌های خیالی پایتخت، خود را مدرن بنامند یا هنوز به سنت‌ها وفادار باشند، اعتقادات، سادگی، یا مشکلات آن‌ها به آسانی مورد سوءاستفاده قرار می‌گیرد و در کنار باور کورکورانه این افراد، «خرافات» به معضلی تبدیل می‌شود که سطح فرهنگی و اجتماعی جامعه را به زیر می‌کشد. القای پوچ‌گرایی، گسترش آسیب‌های اجتماعی، سلب اراده از افراد و صدمات روحی و روانی، تنها قطره‌ای از دریای آسیب‌های رواج این خرافات در جامعه است.
یک میلیون تومان، هزینه گشایش بخت!
آگهی سبز رنگ پر از کلماتی است که هر یک به شرط حقیقت، می‌تواند دوای درد بسیاری از مشکلات باشد. کلماتی که در وهله اول، وسوسه‌کننده و جذاب به نظر می‌رسند: «رزق و روزی، زبان بند، گشایش بخت، محبت، جدایی، شفاء، ابطال سحر و …» بالای برگه حدیثی به نقل از حضرت علی (ع) آورده شده با این مضمون که سلاح مومن دعا است، و بلافاصله زیر این حدیث نوشته: انجام تمامی امور دعانویسی! هم چنین تضمین داده که با یک تماس مشکل حل خواهد شد و خود را با نام «سید آذری» معرفی کرده. خانمی‌بعد از اولین بوق گوشی را بر می‌دارد و می‌گوید هر آنچه در آگهی آمده ۹۰ تا ۹۵ درصد قابل انجام است و حاج آقا از ساعت ۴ به بعد این کار را انجام می‌دهند. توضیح می‌دهد: «حاج آقا ۴موکل (جن) دارد. اگر طلسم محبت بخواهید موکل‌های ایشان گوشتی را می‌خورند که انگار گوشت تن شخص مورد نظر شماست. بعد سراغ او می‌روند، روی ذهنش کار می‌کنند، او را بی قرار می‌کنند. او هم فکر می‌کند بی قرار شماست، مطیع کامل شما خواهد شد وجز شما هیچ کس را نمی‌بیند!» می‌گوید دعای خالی کاغذی ۵۰ هزار تومان است و ۳۰ تا ۳۵ روز تاثیر دارد. دعای محبت کاغذی ۱۰۰ هزار تومانی است و ظرف ۳۰ روز باطل می‌شود و باید یکی دیگر بگیرید. جادوی محبت اما دائمی‌است، کافیست ۴۰۰هزار تومان بپردازید و یک لوح برنجی را همیشه به گردن بیندازید تا کسی را که می‌خواهید دست و پا بسته در اختیار داشته باشید. طلسم زبان بند دائمی‌هم ۲۰۰ تا ۳۰۰ هزار تومان قیمت دارد و با آویختن آن به گردن، کسی روی حرف شما حرف نخواهد زد. گشایش بخت اما بسته به میزان قدرت طلسم، ۵۰۰ هزار تا یک میلیون تومان هزینه برمی‌دارد. حاج آقا سرکتاب باز می‌کنند و موکل هایشان شبانه از گوشه و کنار و به خصوص قبرستان‌ها، هر آنچه به عنوان طلسم بستن بخت برای شما خاک شده در می‌آورند. هم چنین لازم است دعایی را سر اذان بسوزانید و با خود به حمام برده در آب آن غسل کنید. این خانم که گویا منشی حاج آقاست توضیح می‌دهد:« وقت اذان همه چیز از زمین می‌رود و فقط موکل‌ها می‌مانند. دعا باید وقت اذان سوزانده شود که موکل‌ها روی زمین تنها باشند!» وقتی می‌پرسیم چرا حاج آقا فقط ساعت ۴ بعدازظهر به بعد حضور دارند و همین حالا نمی‌شود با ایشان صحبت کرد، به جواب جالبی می‌رسیم: «حاج آقا دبیر هستند و روزها در مدرسه تدریس می‌کنند.»
طلسم و دعا با پیک رایگان!
منشی حاج آقا در ادامه درباره اینکه چگونه دعا یا طلسم را به دست مردم می‌رساند، می‌گوید:« دفتر حاج آقا در هشتگرد است و ما پیک رایگان داریم و طلسم و دعا را با پیک ارسال می‌کنیم. برای پرداخت هزینه دعا و طلسم نیز شماره حساب می‌دهیم و پس از پرداخت وجه، از طریق بانک استعلام می‌کنیم و سپس دعا را ارسال می‌کنیم» اما به راستی چه میزان استقبال از این خرافه‌ها می‌شود؟ منشی حاج آقا در این باره می‌گوید: «مشتری‌هایمان زیاد است و باید از قبل وقت بگیرید. حاج آقا هم در ساعات و زمان‌هایی خاص دعا و طلسم می‌کنند و …»
دعا نویسان از اعتقادات مردم سوءاستفاده می‌کنند
«به طور کلی هر گاه افراد جامعه با مشکلات متعددی رو‌به‌رو باشند که توانایی برطرف کردن آن را نداشته باشند، به خیالپردازی و خرافه روی می‌آورند و در این راه، اغلب از افرادی کمک می‌گیرند که ادعای سحر و جادو دارند.» امان ا… قرایی مقدم، جامعه‌شناس در گفت و گو با «قانون» با اشاره به این اظهارات، می‌افزاید که انسان از تبیین حوادثی که بر او وارد می‌شود عاجز و ناتوان است و در طول تاریخ در هر جسمی‌اعم از سنگ و درخت و حیوان و با هر شبه نیرویی از قبیل جادو و سحر به دنبال آنچه از او توانا‌تر باشد گشته. وی ریشه پیدایش جادوگران و رجوع مردم به آن‌ها را در همین ناتوانی نامیده و با اشاره به اینکه ساحران با ادعای در اختیار داشتن نیروهای خیر و شر اعتماد مردم را جلب می‌کردند، می‌گوید: «دعا نویس ها، رمال‌ها و فالگیرها ادامه دهنده راه همان جادوگران هستند. این افراد از اعتقادات مذهبی مردم سوءاستفاده می‌کنند و بعضا حتی با توسل به نام قرآن، سعی می‌کنند فریب خود را حقیقت جلوه دهند. جالب اینجاست که اکثر مردم این را می‌دانند. این روزها کمتر کسی است که از فریبکاری دعانویسان بی‌خبر باشد، با این حال نمی‌خواهند بپذیرند و هم چنان اعتماد می‌کنند.» قرایی مقدم با اشاره به اینکه بسیاری از زنان و دختران جوان در جریان اعتماد به این افراد مورد آزار و اذیت قرار گرفتند، می‌افزاید: « نه تنها از این افراد مشکلی حل نشد، بلکه مشکلی بر مشکلاتشان افزوده شد. همه این اخبار را بارها و بارها شنیدیم و تاسف خوردیم، با این حال باز هم جهالت به خرج داده و اعتماد می‌کنیم.»
چرا مردم به دعانویسان اعتماد می‌کنند؟
قرایی مقدم با اشاره به اینکه زمانی سطح سواد را عامل ترویج خرافه‌گرایی می‌دانستیم، ادامه می‌دهد: «مردم خرافه‌گرا در آن دوران معتقد بودند زمین روی شاخ گاو است. با این مثل به زلزله اشاره می‌کردند و نمی‌دانستند عامل آن در واقع انرژی ذخیره شده زمین است. امروزه علم پیشرفت کرده با این حال هم چنان مردمی خرافه‌پرست هستیم چرا که خرافه در پرورش اجتماعی ما ریشه گرفته.» این جامعه‌شناس، باور خانواده را ریشه تمایل به خرافه در فرزندان می‌داند و با تاکید بر اینکه فرقی نمی‌کند شمال شهر زندگی کنی یا جنوب شهر، می‌افزاید: «خرافه، خرافه است و فقیر و ثروتمند نمی‌شناسد. دختری که شاهد است مادرش هر روز از ترس دعا و طلسم خانه را می‌گردد و دعانویس و فالگیر جزو لاینفک زندگی او هستند، ناخواسته در مواجهه با اولین مشکل دست به دامان جادو خواهد شد. بچه‌ای که از وقتی به یاد داشته دعا به گردنش انداخته‌اند یا به هر وسیله‌ای متوسل شده‌اند تا از چشم زخم در امان باشد، هرگز آنچه را دیده فراموش نمی‌کند. شاید در آینده به کذب بودن آن واقف شود اما در زمان درماندگی، به آن پناه می‌برد.» به گفته وی، گرایش افراد به خرافه در اکثر موارد ریشه در کودکی آن‌ها دارد و به همین دلیل است که افراد حتی با وجود پیشرفت علم حاضر نیستند دست از آن بردارند.
خرافه‌پرستی، یکی از شاخص‌های عقب‌ماندگی در کشورها
صرف هزینه‌های هنگفت و بی‌بازگشت، القای افکار نادرست، رواج پوچ‌گرایی و نفی زندگی، سلب اراده و قدرت از انسان و تقدیم آن به افراد دیگر به اسم نیروهای فراانسانی، تنزل سطح فرهنگی و اجتماعی و تاثیرات مخرب دراین زمینه، صدمات روحی و روانی و نشانه‌ای از عقب‌ماندگی جامعه، تبعات منفی و آسیب هایی است که جامعه به لحاظ ترویج خرافه با آن مواجه خواهد شد. این استاد دانشگاه خرافه‌گرایی را در تمام دنیا، کم یا زیاد رایج می‌داند و تاکید دارد در بزریل افرادی را دیده که جنگل می‌پرستیده‌اند و بد و خوب زندگی را به خشم یا خوشایند جنگل مرتبط می‌دانسته‌اند. در آمریکا نعل اسب را خوش یمن می‌دانند و در انگلیس نیز خرافات هم چنان وجود دارد و مردم هنوز احضار روح می‌کنند و این در حالی است که خرافه پرستی، یکی از شاخصه‌‌های عقب ماندگی در کشورهاست.
روزنامه قانون- فاطمه رمضانیان