الگوی آمریکایی دختر مسلمان

سیاست‌گذاران فرهنگی آمریکا به این نتیجه رسیده‌اند که به جای مقابله با مسلمانان به ارائه الگوی مطلوب خود از مسلمانان بپردازند.

مجموعه کمیک‌های مارول (Marvel comics) که از معروف‌ترین و پرطرفدارترین مجموعه داستان‌های مصور آمریکایی هستند، به تازگی اعلام نموده از سال آینده میلادی یک شخصیت دختر مسلمان پاکستانی-آمریکایی به نام «کماله خان» را به شخصیت‌های خود خواهد افزود.

داستان‌های مصور یا کمیک استریپ‌ها از تاثیرگذارترین رسانه‌ها در آمریکا هستند که بسیاری از اسطوره‌ها و شخصیت‌های ادبی و داستانی فرهنگ آمریکا از این بستر ظهور نموده‌اند. محبوبیت این داستان‌های مصور به حدی است که غالب شخصیت‌های داستان مشهور سینمای هالیوود نیز از این داستان‌ها اقتباس شده‌اند. سوپرمن، بتمن، مرد عنکبوتی یا اسپایدرمن، هالک شکست‌ناپذیر، مرد آهنی و بسیاری دیگر از همین دست شخصیت‌هایی هستند که در دنیای کمیک خلق شدند و پس از کسب محبوبیت در میان مردم به دنیای سینما آمدند. در نتیجه می‌توان ضریب نفوذ و تأثیرگذاری این رسانه را به خوبی درک نمود.

اما خلق شخصیتی که یک مسلمان مهاجر آمریکایی است از جنبه‌های مختلفی حائز اهمیت است. کماله خان دختر نوجوانی است که خانواده او اصالتاً مسلمانان پاکستانی هستند و به آمریکا مهاجرت نموده‌اند. آمریکا یکی از کشورهایی است که بیشترین میزان مهاجرت را به خود می‌بیند و طی دهه‌های اخیر تنوع نژادی و مذهبی مهاجران نیز بسیار افزایش یافته است. در نتیجه طی سالیان اخیر مساله مهاجران همواره از مهمترین مسایل اجتماعی، اقتصادی و سیاسی آمریکا بوده و حتی در چند دوره انتخابات گذشته ریاست جمهوری و کنگره موضع‌گیری نامزدها در این خصوص سرنوشت‌ساز بوده است. به همین ترتیب، سیاست‌گذاری‌های فرهنگی این کشور نیز تحت تأثیر همین واقعیت است و به مساله مهاجرت و مهاجرین توجه جدی می‌شود. در این میان یکی از رایج‌ترین اندیشه‌ها و سیاست‌ها در قبال مهاجرین، «همسان سازی» یا شبیه‌سازی آنها به یک «آمریکایی» بوده است. طبق این تفکر، فرد مهاجر باید به تدریج در فرهنگ میزبان هضم شده و گذشته خود را به فراموشی بسپارد و مطابق فرهنگ جدید تغییر نماید.

بر همین اساس، استفاده از یک شخصیت مهاجر در یکی از پرطرفدارترین مجموعه داستان‌های مصور که میزان تأثیرگذاری آن پیشتر بحث شد، قدمی در راستای همسان سازی مهاجرین خواهد بود. اما اینکه این شخصیت مهاجر مسلمان هم باشد، اهمیت بیشتری دارد. پس از حوادث یازده سپتامبر، اسلام هراسی به شدت در فضای رسانه‌ای و سیاسی آمریکا گسترش یافت و به یک گفتمان غالب تبدیل شد. بر اساس این گفتمان که متأثر از اندیشه‌های شرق شناختی بود، مسلمانان افرادی اهریمنی و غیرمدرن تصویر می‌شدند. به همین دلیل، هنوز هم برای بسیاری از مردم آمریکا تصور اینکه یک آمریکایی مسلمان هم باشد بسیار دشوار است. با این حال پروپاگاندای اسلام هراسی نتوانست مانع از آن شود که این دین بیشترین رشد را در میان ادیان مختلف شاهد باشد.

در نتیجه، سیاست‌گذاران فرهنگی آمریکایی به این نتیجه رسیده‌اند که به جای مقابله با مسلمانان به ارائه الگوی مطلوب خود از مسلمانان بپردازند. در حقیقت شخصیت کماله خان با توجه به تمامی موارد فوق طراحی شده است و می‌توان مأموریت اصلی او را ارائه الگوی همسان سازی مسلمانان و مهاجران دانست. الگویی که از طریق یکی از فراگیرترین و پرطرفدارترین رسانه‌های آمریکا منتشر می‌شود و بر خلاف مادر خود حجاب ندارد. ظاهر کماله خان کاملاً غربی است و هیچ یک از نمودهای اسلامی مانند پوشش کامل و حجاب در او دیده نمی‌شود. مهمتر از همه اینکه این شخصیت ابرقهرمان قابلیت‌های خارق‌العاده‌ای دارد و بر خلاف تصویر زن مسلمان که کمتر به دنبال ماجراجویی و تهور است، جسورانه به دنبال ماجراجویی است. تهیه کننده این مجموعه داستان‌ها هدف از خلق این شخصیت را کمک به نوجوانانی که دچار این دوگانگی در جامعه هستند عنوان نموده، اما به نظر می‌رسد با توجه به سطح تأثیرگذاری این داستانها، کماله خان قرار است مهاجران و به طور اخص مسلمانان مهاجر را به اسلام آمریکایی رهنمون شود.

اگر زمانی امثال باربی به دنبال ارائه الگوی مورد نظر خود به نوجوانان بودند، اکنون یک شخصیت از میان خود مسلمانان معرفی شده است تا به تدریج تصورات نوجوانان از دین خود را تحت تأثیر قرار دهد. احتمال بسیار زیادی وجود دارد که با موفقیت این مجموعه داستانی، در آینده نه چندان دور، فیلم‌های سینمایی نیز توسط هالیوود تهیه شود تا با سهولت و تأثیرگذاری بیشتری در سطح جهانی منتشر شود.مجموعه کمیک‌های مارول (Marvel comics) که از معروف‌ترین و پرطرفدارترین مجموعه داستان‌های مصور آمریکایی هستند، به تازگی اعلام نموده از سال آینده میلادی یک شخصیت دختر مسلمان پاکستانی-آمریکایی به نام «کماله خان» را به شخصیت‌های خود خواهد افزود.

نویسنده این گزارش، با ابراز خوشحالی از انتشار این داستان ابراز امیدواری کرده که مجموعه جدید کمپانی مارول به از بین رفتن برداشت‌های غلط از زنان مسلمان در جوامع غربی که بعد از حادثه ۱۱ سپتامبر بوجود آمده منجر شود.

دیگر رسانه‌ای که در مورد داستان جدید کمپانی مارول اقدام به تهیه گزارش کرده سایت شبکه الجزیره است.

این سایت در گزارشی با عنوان “چرا مرد عنکبوتی نمی‌تواند به اسلام مشرف شود” به تحلیل داستان کامالا خان پرداخته است.

در ابتدای گزارش الجزیره که به قلم لئون موسوی تهیه شده آمده است: در دوران ما حجم گسترده‌ای از اسلام‌هراسی وجود دارد و از کانادا گرفته تا بریتانیا و برمه مسلمانان به عنوان عامل مشکلات موجود در جهان معرفی می‌شوند.

الجزیره در ادامه می‌نویسد: تحلیلگران از داستان جدید مارول به عنوان یک ابر قهرمان مسلمان یاد می‌کنند. کامالا خان به عنوان نمونه‌ای از زنان قدرتمند مسلمان که هویت زنان مسلمان را عادی خواهند کرد معرفی شده است.

البته لئون موسوی در این گزارش خود سعی کرده تا قدری منصف باشد و از همین رو می‌نویسد: من فکر می‌کنم این داستان بیشتر خود یک مشکل است تا حلال مشکلات.

وی در ادامه می‌نویسد: آیا می‌خواهیم اسلام‌هراسی را با داستان‌های کمیک از بین ببریم؟

روزنامه گاردین نیز در رابطه با محصول جدید مارول گزارشی را منتشر کرده است.

این روزنامه نیز تلاش کرده تا کامالا را به عنوان یک ابرقهرمان مسلمان که سعی در مبارزه با اسلام‌هراسی دارد معرفی کند.

به نظر می‌رسد گزارش این رسانه‌ها به گونه‌ای تنظیم شده تا واژه اسلام‌هراسی در آن‌ها بیش از هر واژه دیگری به چشم بخورد.

دیلی بیست نیز در رابطه با کامالا خان مطلبی را منتشر کرده است.

در این گزارش نیز آمده کامالا خان دختری پاکستانی که در شهر نیوجرسی زندگی می‌کند دارای قدرت زیادی است که به جنگ کلیشه‌های موجود رفته و هویت زنان مسلمان را تغییر می‌دهد.

نکته‌ای که در این میان وجود دارد آن است که تلاش شده در این داستان به گونه‌ای تقابل میان خیر و شر به میان بیاید و همانند اغلب ساخته‌های پس از ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ اینطور وانمود شود که فردی به دلیل زندگی در آمریکا توانسته با کلیشه‌های منفی موجود درباره مسلمانان مقابله کند و در نهایت همانند اغلب تولیدات هالیود، آمریکا به عنوان منجی معرفی شود.

داستان‌های مصور یا کمیک استریپ‌ها از تاثیرگذارترین رسانه‌ها در آمریکا هستند که بسیاری از اسطوره‌ها و شخصیت‌های ادبی و داستانی فرهنگ آمریکا از این بستر ظهور نموده‌اند. محبوبیت این داستان‌های مصور به حدی است که غالب شخصیت‌های داستان مشهور سینمای هالیوود نیز از این داستان‌ها اقتباس شده‌اند. سوپرمن، بتمن، مرد عنکبوتی یا اسپایدرمن، هالک شکست‌ناپذیر، مرد آهنی و بسیاری دیگر از همین دست شخصیت‌هایی هستند که در دنیای کمیک خلق شدند و پس از کسب محبوبیت در میان مردم به دنیای سینما آمدند. در نتیجه می‌توان ضریب نفوذ و تأثیرگذاری این رسانه را به خوبی درک نمود.

اما خلق شخصیتی که یک مسلمان مهاجر آمریکایی است از جنبه‌های مختلفی حائز اهمیت است. کماله خان دختر نوجوانی است که خانواده او اصالتاً مسلمانان پاکستانی هستند و به آمریکا مهاجرت نموده‌اند. آمریکا یکی از کشورهایی است که بیشترین میزان مهاجرت را به خود می‌بیند و طی دهه‌های اخیر تنوع نژادی و مذهبی مهاجران نیز بسیار افزایش یافته است. در نتیجه طی سالیان اخیر مساله مهاجران همواره از مهمترین مسایل اجتماعی، اقتصادی و سیاسی آمریکا بوده و حتی در چند دوره انتخابات گذشته ریاست جمهوری و کنگره موضع‌گیری نامزدها در این خصوص سرنوشت‌ساز بوده است. به همین ترتیب، سیاست‌گذاری‌های فرهنگی این کشور نیز تحت تأثیر همین واقعیت است و به مساله مهاجرت و مهاجرین توجه جدی می‌شود. در این میان یکی از رایج‌ترین اندیشه‌ها و سیاست‌ها در قبال مهاجرین، «همسان سازی» یا شبیه‌سازی آنها به یک «آمریکایی» بوده است. طبق این تفکر، فرد مهاجر باید به تدریج در فرهنگ میزبان هضم شده و گذشته خود را به فراموشی بسپارد و مطابق فرهنگ جدید تغییر نماید.

بر همین اساس، استفاده از یک شخصیت مهاجر در یکی از پرطرفدارترین مجموعه داستان‌های مصور که میزان تأثیرگذاری آن پیشتر بحث شد، قدمی در راستای همسان سازی مهاجرین خواهد بود. اما اینکه این شخصیت مهاجر مسلمان هم باشد، اهمیت بیشتری دارد. پس از حوادث یازده سپتامبر، اسلام هراسی به شدت در فضای رسانه‌ای و سیاسی آمریکا گسترش یافت و به یک گفتمان غالب تبدیل شد. بر اساس این گفتمان که متأثر از اندیشه‌های شرق شناختی بود، مسلمانان افرادی اهریمنی و غیرمدرن تصویر می‌شدند. به همین دلیل، هنوز هم برای بسیاری از مردم آمریکا تصور اینکه یک آمریکایی مسلمان هم باشد بسیار دشوار است. با این حال پروپاگاندای اسلام هراسی نتوانست مانع از آن شود که این دین بیشترین رشد را در میان ادیان مختلف شاهد باشد.

در نتیجه، سیاست‌گذاران فرهنگی آمریکایی به این نتیجه رسیده‌اند که به جای مقابله با مسلمانان به ارائه الگوی مطلوب خود از مسلمانان بپردازند. در حقیقت شخصیت کماله خان با توجه به تمامی موارد فوق طراحی شده است و می‌توان مأموریت اصلی او را ارائه الگوی همسان سازی مسلمانان و مهاجران دانست. الگویی که از طریق یکی از فراگیرترین و پرطرفدارترین رسانه‌های آمریکا منتشر می‌شود و بر خلاف مادر خود حجاب ندارد. ظاهر کماله خان کاملاً غربی است و هیچ یک از نمودهای اسلامی مانند پوشش کامل و حجاب در او دیده نمی‌شود. مهمتر از همه اینکه این شخصیت ابرقهرمان قابلیت‌های خارق‌العاده‌ای دارد و بر خلاف تصویر زن مسلمان که کمتر به دنبال ماجراجویی و تهور است، جسورانه به دنبال ماجراجویی است. تهیه کننده این مجموعه داستان‌ها هدف از خلق این شخصیت را کمک به نوجوانانی که دچار این دوگانگی در جامعه هستند عنوان نموده، اما به نظر می‌رسد با توجه به سطح تأثیرگذاری این داستانها، کماله خان قرار است مهاجران و به طور اخص مسلمانان مهاجر را به اسلام آمریکایی رهنمون شود.

اگر زمانی امثال باربی به دنبال ارائه الگوی مورد نظر خود به نوجوانان بودند، اکنون یک شخصیت از میان خود مسلمانان معرفی شده است تا به تدریج تصورات نوجوانان از دین خود را تحت تأثیر قرار دهد. احتمال بسیار زیادی وجود دارد که با موفقیت این مجموعه داستانی، در آینده نه چندان دور، فیلم‌های سینمایی نیز توسط هالیوود تهیه شود تا با سهولت و تأثیرگذاری بیشتری در سطح جهانی منتشر شود.

دخت ایران_ویرایش موعود