حضور هزاران زائر آزاد و انفرادی در مرزهای خاکی ایران و عراق سبب ایجاد اختلال و کندی در روند خروج زائران شده و به همین دلیل، سازمان حج و زیارت برای کنترل این شرایط، ستاد «ساماندهی اربعین» را تشکیل داده است.
رییس سازمان حج و زیارت پس از بازدید یک روزهای که از مرزهای «چزابه» و «شلمچه» در خوزستان داشت، وضعیت این مرزها و روند خروج زائران ایرانی را تشریح کرد و در عین حال به کسانی که قصد دارند انفرادی به عراق سفر کنند و در مرز ویزا بگیرند، توصیه کرد: با توجه به تشریفات کُند عراقیها در مرز برای صدور ویزا و کمبود امکانات و زیرساختها، متقاضیان سفر به عراق در اربعین حتما از قبل اقدامات لازم را برای گرفتن ویزا پیشبینی کنند تا دچار معطلیهای طولانی نشوند.
سعید اوحدی، با بیان اینکه سازمان حج و زیارت برای نخستینبار به موضوع ساماندهی زائران در اربعین وارد شده است، به تشکیل ستاد ساماندهی با حضور نمایندگان گمرک، پلیس گذرنامه، نیروی انتظامی، سپاه، ارتش، وزارت کشور، بیمه، سازمان جمعیت هلال احمر و استانداریهای خوزستان و ایلام اشاره و اظهار کرد: سال پیش حدود ۲۰۰هزار زائر از مرزهای خاکی بهمناسبت اربعین عبور کردند؛ اما امسال پیشبینی روی جمعیتی نزدیک به ۴۵۰ تا ۵۰۰هزار نفر است، برای همین لازم بود دستگاهها و نهادهای مختلف وارد عمل شوند تا امکانات برای این تعداد زائر فراهم شود.
مرزها برای دو هزار نفر تجهیز شدهاند نه ۲۰هزار نفر
او با اشاره به مشکلاتی که رفتوآمد زائران را در مرز مختل کرده است اظهار کرد: کمبود زیرساخت در پایانههای مرزی مهران، شملچه و چزابه یکی از مشکلات اصلی است، چون در حال حاضر امکانات در این مرزها برای جمعیتی حدود دوهزار نفر پیشبینی شده است و هنگامیکه ۲۰هزار نفر در این مرزها همزمان تجمع میکنند، زیرساختها جواب نمیدهد، البته مرزها در روزهای عادی مشکلی ندارد، این مشکلات در مناسبتهای خاصی مثل اربعین بیشتر بهچشم میآید.
رییس سازمان حج و زیارت تأمین آب آشامیدنی در مرز چزابه را یکی دیگر از مشکلات دانست و افزود: آب این منطقه شور و تلخ است. بنابراین آب آشامیدنی را باید از اهواز تأمین کرد، وقتی چنین جمعیتی در مرز جمع میشود، سختی تأمین آب آشامیدنی، چند برابر خواهد شد، چون برای این حجم زائر از قبل پیشبینیهای لازم نشده است.
هفت ساعت معطلی برای گرفتن ویزا در مرز
او سپس به اعلامیهی دولت عراق برای صدور ویزای انفرادی و اضطراری در مرزهای خاکی به مناسبت اربعین اشاره کرد و آن را چالش دیگری دانست و گفت: امکانات عراق پاسخگوی این حجم زائر (۴۰۰ تا ۵۰۰هزار نفر) نیست. در حالی که با توجه به صدور این اعلامیه، عدهی زیادی برای گرفتن ویزا به مرزها رفتهاند و این سبب اختلال در خروج زائران دیگر که از قبل ویزا گرفتهاند، شده است. فشار کار در چند روز گذشته به حدی زیاد بود که روز چهارشنبه سه ساعت برق در مهران و دو ساعت هم در چزابه قطع شد، این اتفاق میزان معطلیها را افزایش داد.
وی اضافه کرد: روند تشریفات عراق برای صدور ویزا، در مرز کُند است و گاهی در سیستمهای نرمافزاری آنها مشکلاتی پیش میآید که زائر را پنج تا هفت ساعت معطل میکند.
اما اوحدی به مشکل دیگری اشاره کرد که زائران را با چالش بزرگی مواجه کرده است و دربارهی آن توضیح داد: برخی زائران برای اینکه کارشان سریعتر پیش رود، گذرنامهی خود را به افراد عراقی دادهاند و آن گذرنامه گم شده و زائر یک تا دو روز در مرز مانده است. برای همین توصیه جدی میشود به هر کسی برای گرفتن ویزا اعتماد نکنند و از راه قانونی اقدام کنند.
هزینه بیمه، هلال احمر، خروجی و عوراض شهرداری حذف شد
وی در ادامه به تعاملاتی که با نمایندهی ولی فقیه در استان خوزستان برای تسهیل کردن رفتوآمد زائران بویژه در برگشت شده است، اشاره کرد و افزود: در برگشت شرایط حساستر خواهد بود، چراکه این ۵۰۰هزار نفر در ۲۰ روز از مرز خارج میشوند و برگشت آنها به کشور در چهار یا پنج روز اتفاق میافتد، برای همین در هماهنگیهایی، ۳۰۰ دستگاه اتوبوس برای ساماندهی زائران آزاد و انفرادی هنگام برگشت، در مرزهای چزابه و شلمچه مستقر میشود تا معطلیها کاهش یابد و از تجمع و ایستایی بیشتر زائران در مرز نیز خودداری شود. با راهآهن خرمشهر هم هماهنگ شده به تعداد واگنهای قطار خود برای پوشش زائران اضافه کند. البته این دستگاهها تعهد کردهاند این خدمات را بدهند که امیدواریم به آن عمل کنند تا شرایط آسان و بدون مشکل پیش رود.
او ادامه داد: پلیس گذرنامه هم تعهد داده است، ۱۰ کانتر کنترل گذرنامه به مرز چزابه اضافه کند که هزینهی پنج کانتر را سازمان حج و زیارت و پنج کانتر دیگر را استانداری خوزستان پرداخت میکند.
وی همچنین به کمبود نیروی انسانی در بانکهای مستقر در مرز اشاره کرد و گفت: با توجه به حضور دو کارمند در باجهی بانک و تعداد زیاد زائران متقاضی، تصمیم گرفته شد برای کاهش تجمع و مدت زمان ایستایی و خروج سریعتر زائران از مرز، سازمان حج و زیارت هزینهی بیمه و هلال احمر را بهمناسبت اربعین تقبل کند و این هزینه (۱۵هزار تومان) را از زائران نگیرد.
اوحدی اضافه کرد: نمایندهی ولی فقیه در استان خوزستان نیز دستور داده است، هزینهی خروجی را از زائران نگیرند تا معطلیها کمتر شود. آن دوهزار تومانی هم که شهرداری میگرفت به همین مناسبت، حذف شده تا به این ترتیب، عوامل طولانی شدن صفها حذف شود و زائران سریعتر به مرحلهی گذرنامه برسند. این تسهیلات فقط بهمناسبت اربعین فراهم شده است.
وی در ادامه گفت: مشکل تأمین نیروی انسانی و تجهیزات در مرزهای عراق نیز وجود دارد که امیدواریم در آینده و در سفری که همراه نمایندهی ولی فقیه در امور حج و زیارت به عراق خواهیم داشت بتوانیم تمهیداتی را برای تسهیل کردن شرایط اتخاذ کنیم.
معاون وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامیبا بیان اینکه شرایط مرز شلمچه روان و بدون مشکل بوده است، گفت: از ۱۷ آذرماه که مرزها را باز کردهاند، حدود ۱۶۰هزار زائر از مرزهای خاکی به قصد کربلا و نجف از ایران خارج شدهاند که با توجه به وضعیت موجود و درخواستها پیشبینی میشود این جمعیت به مرز ۵۰۰هزار نفر هم برسد و خروج زائران تا شنبه (۳۰ آذرماه) ادامه داشته باشد.
آخرین توصیهی رییس سازمان حج
رییس سازمان حج و زیارت همچنین از زائران درخواست کرد، از مجموعههایی که برای سفر گروهی ساماندهی شده است به هیچوجه جدا نشود و در ادامه گفت: متأسفانه حرکتهای انفرادی و خارج از مجموعه باعث شد چند روز پیش شاهد به شهادت رسیدن یکی از هموطنان ایرانی و زخمیشدن تعدادی از آنها، در حالی که به سمت سامرا در حال حرکت بودند، باشیم.
سازمان حج و زیارت بهدلیل شرایط ناامن سامرا، در حال حاضر سفر به این منطقه را برای تمام کاروانهای زیارتی ایران حذف کرده و شهرهای مقصد کربلا، نجف و کاظمین است.