در ادبیات ما امامان بعد امام رضا(ع) را «ابن الرضا» میگویند، چرا که ایشان یک محوریت مهم میان اهل بیت(ع) در توسعه جغرافیا و فرهنگ شیعه دارند. امام جواد (ع) اولین امامی است که در خردسالی به امامت رسید و لذا امام رضا (ع) میداند که چنین مسألهای اتفاق میافتد و گرداب عقیدتی رخ میدهد بنابراین احادیثی از ایشان درباره امامت وجود دارد که بی نظیر است.
کسی که خود عهدهدار امامت است، صفات و ویژگیهای امام معصوم را به خوبی در هستی تبیین میکند. در این زمینه از امام رضا (ع) احادیث بسیاری است، از ایوب بن نوح نقل شده که خدمت امام رضا (ع) رسیده و خطاب به امام بیان کرده؛ حالا که دست شما باز است امیدوارم موعود شما باشید و نیازی به شمشیر هم نداشته باشید، با این قدرتی که دارید جهان را پر از عدل و داد میکنید.
ایوب تصور میکرد که امام رضا (ع) همان مهدی موعود است منتها امام میگوید که من این فرد نیستم که شما تصور میکنید امام زمان (عج) چنین ویژگیهایی دارد چرا که تولدش مخفی و مردم در غیبت او به سر میبرند درحالیکه من تولدم مشخص و غیبتی هم ندارم، بنابراین امام رضا (ع) در صدد بود که حقیقت مهدویت را برای مردم مشخص کند و این فرهنگ مهدوی در آن زمان نیز بین مردم بوده و همه منتظر کسی بودند که از خاندان پیامبر (ص) جهان را پر از عدل و داد کند.
*روایاتی مهدوی از امام رضا(ع)
در حدیثی از ریان بن صلت بیان شده که امام رضا (ع) فرمودند امام مهدی (عج) با چشم دیده نمیشود، به مناسبت نبود او فتنههای سخت و خانمانبراندازی وجود دارد که خویشان و همرازان و همسنگران در او سقوط میکند، یعنی امام رضا (ع) نسبت به مهدویت مسائل بسیار حیاتی و مهمی را بیان کرده و از کوچکترین فرصتها برای بیان مباحث مهدوی برای شیعه استفاده کرده است. به طور مثال امام رضا (ع) به شخصی گفت شما در قنوت نماز چه میخوانید؟ و سپس گفت دعایی را برای امام مهدی (عج) بخوانید. ایشان خود دعا کردن برای امام مهدی (عج) را در قنوت نماز تعلیم میدهند تا در بهترین حالات و موقع نیایش نمازها، امام مهدی (عج) را مدنظر قرار دهیم.
//روزی «دعبل بن خزاعی» شاعر معروف اهل بیت (ع) خدمت امام رضا (ع) رسید و قصیدهای را برای امام خواند به بیتی رسید که «ظهور امام زمان حتما اتفاق میافتد/ برکتهای خداوند در زمان ظهور مهدی زیاد است» در این هنگامه امام به شدت به گریه افتاد، سر مبارکش را بالا گرفت و به دعبل گفت روحالقدس این دو بیت را بر زبان تو جاری ساخت. امام به دعبل میگوید امام مهدی (عج) را میشناسی؟ او اظهار بیاطلاعی کرد، امام درباره مهدی موعود (عج) توضیح داد درحالی که ایشان هنوز به دنیا نیامدهاند و امام فرمود که ایشان اگر یک روز از عمر دنیا مانده باشد ظهور کرده و جهان را پر از عدل و داد میکند همینجا امام رضا دوبیت به شعر دعبل اضافه میکند.
مهدویت در طول تاریخ از سوی ائمه برای شیعیان مورد تأکید قرار گرفته و زمان امام رضا (ع) نیز مطرح بوده چرا که وقتی امام رضا ولایت عهدی را پذیرفت عدهای گمان کردند که ایشان جهان را پر از عدل و داد میکند درحالی که بعد از ایشان نیز دو امام بعدی زمینهساز ظهور امامت امام موعود شدند اما به هر حال جایگاه امامت در دوران امامت امام رضا (ع) بسیار متعالی بود.