موعود پایگاه اینترنتی موعود
در دعای روز عرفه شکوه از غیبت، کمی عدد، و شدت فتنه‌ها شده، در پایان ظهور و قیام حضرت مهدی علیه السلام از خداوند خواسته شده است…
الف/دعا برای فرج و شِکوه از فتنه ها
در دعای روز عرفه شکوه از غیبت، کمی عدد، و شدت فتنه‌ها شده، در پایان ظهور و قیام حضرت مهدی علیه السلام از خداوند خواسته شده است:
«اَللَّهُمَّ یا رَبِّ نَشکوُ غَیبَهَ نَبِینا وَ قِلّهَ ناصِرنا، وَ کَثْرَهَ عَدُوِّنا و شِدَّهَ الزَّمانِ عَلَینا، وَ وُقَوعَ الفِتَن بِنا وَ تَظاهُرَ اْلخَلْقِ عَلَینا، اَللَّهُمُّ صَلِّ عَلی محمّد وَ آل محمّدٍ وَ فَرِّج ذلِکْ بِفَرَجٍ مِنْکَ تُعَجِّلُهُ، وَ نَصْرٍ وَ حَقٍّ تُظْهِرُهُ؛ خدایا، پروردگارا! شکایت می‌کنم از نبود پیغمبرمان و کمی‌یارانمان، و فراوانی دشمنان و سختی زمانه و روزگار بر ما، و وقوع فتنه‌ها برای ما، و پشتیبانی مردم علیه ما. خدایا بر محمّد و آل محمد درود بفرست و با گشایشی از جانب خودت و با یاری و حقی که آن را آشکار می‌سازی، این مشکلات را بگشا.»
دانی که انتظار تو با ما چه می‌کند؟ توفان ببین به پهنه دریا چه می‌کند؟
آشفته‌ام چو موج به دریای زندگی آشفتگی ببین به دل ما چه می‌کند
یکدم بپرس این همه غم، این همه بلا در خاطر شکسته زغمها چه می‌کند
دور از بهار روی تو بی برگ مانده‌ام بی برگ و بار مانده به دنیا چه می‌کند
بنشین ز راه لطف دمی در کنار دل آخر بپرس این دل تنها چه می‌کند
آنگاه صریحاً حضرت سجادعلیه السلام ظهور حضرت مهدی را از خداوند خواسته، عرضه می‌دارد:
«اَللَّهُمَّ وَابْعَثْ بِقائِمِ آلِ مُحمّدٍ صَلَّی اللَّهُ عَلیه و آله لِلنَّصْرِ لِدینِکَ، وَ اِظْهارِ حُجَّتِکَ وَ القِیامِ بَامْرِکَ، وَ تَطْهیرِ اَرْضِکَ مِنْ اَرْجاسِها (۱)؛ خدایا قائم آل محمدصلی الله علیه وآله را برای یاری دینت و اظهار برهانت و برپائی فرمانت و پاکیزه ساختن زمینت از آلودگیهای آن، بر انگیز [و ظهورش را برسان] .»
ظهورت را زحق خواهانم‌ای دوست شب و روز از غمت گریانم‌ای دوست
ظهورت گر نصیب ما نگردد از این غم تا ابد نالانم‌ای دوست
ب/دعا برای ظهور در ضمن دعا علیه شامیان
حضرت سجادعلیه السلام دعایی در افشای جنایات اهل شام یعنی یزید و تبار او دارد. در ضمن آن، برای ظهور حضرت مهدی علیه السلام دعا کرده و می‌گوید: «اَللَّهمَّ وَ اَسْفِرْ لَنا عَنْ نَهارِ الْحَقِّ وَ الْعَدْلِ، وَ آرِناهُ سَرْمَداً، وَاَهْطِلْ عَلَینا بَرَکَتَهُ وَاَدِلْهُ مِمَّنْ ناداهُ وَ عاداهُ وَ اَوْضِحْ بِهِ فی غَسَقِ اللَّیلِ الْمظلِمِ وَ بَهْیم الْحَیرَهِ المُدْلَهِمّ؛ خدایا کشف کن و پرده بردار از روز [و روزگار] حق و عدل، و آن را تا ابد به ما نشان بده و برکتش را بر ما فرود آور و وی را از کسی که قصد او کرده و با او دشمنی دارد، راهنمایی [و حفاظت] کن و به وسیله او در شب تار و حیرتزای بسیار سیاه روشنایی ایجاد کن.»
«اَللّهُمَّ وَ اَحْی بِهِ الاَرْضَ الْمَیتَهَ، وَ اجْمَعْ به الاَ هَواءَ الْمُتَفَرِّقَهَ وَ اَقِمْ بِهِ الحُدُودَ المُعَطَّلَهَ، وَ اَسْرِبْ بِهِ الاَحْکام الْمُهْمَلَهَ، اللَّهُمَّ وَ اَشْبِعْ بِهِ الْخماصَ السَّغِبَهَ وَاَرْحَمْ بِهِ الاَبْدان اللَّغِبَهَ (۲)؛ خدایا به وسیله او (مهدی علیه السلام) زمین مرده را زنده کن، و هواها و خواسته‌های متفرقه را متحد گردان، و حدود معطّل مانده را به وسیله او به پادار، و احکام رها شده را توسط او جاری ساز. خدایا شکمهای گرسنه را به وسیله او سیرگردان، و بدنهای خسته [و رنجور] را بوسیله او، مورد رحمت قرار بده.»
ج/حرز امام زین العابدین و دعا برای ظهور
در این حرز امام زین العابدین علیه السلام، دعا در حق دوستان حضرت مهدی علیه السلام و نفرین درباره دشمنان آن حضرت، و تعجیل فرج او، و دیدار جمال دلربای او، مطرح شده است: «اَللَّهُمَّ صَلّ عَلی… اَلْحُجَّهِ الْقائِم الْمَهْدی اَلْمُنتَظَرِ صَلَواتُ اللَّه عَلَیهِم اَجْمَعین، اَللَّهُمَّ والِ مَنْ والاهُم، وَ عادِ مَنْ عاداهُم، وَ انْصُرْ مَنْ نَصَرَهُمْ وَ اخْذُل مَنْ خَذَلَهُمْ وَالْعَنْ مَنْ ظَلَمَهُمْ، وَ عَجِّلْ فَرَجَ آلِ مُحَمَّدٍ وَانْصُرْ شیعَهَ آلِ مُحمَّدٍ و اَهْلِکْ اَعْداءَ آلِ مُحمّدٍ وَ ارْزُقْنی رُؤْیهَ قائِمِ آلِ مُحمّدٍ، وَاجْعَلْنی مِنْ اَتْباعِهِ وَ اَشیاعِهِ وَ الرّاضِینَ بِفِعْلِه (۳)؛ خدایا درود فرست بر… حجت قیام کننده، مهدی منتظر، که درود خدا بر همه آنها (آل محمد) باد. خدایا دوست بدار کسی را که آنها را دوست بدارد. و دشمن بدار کسی را که آل محمّد را دشمن بدارد. و یاری کن کسی که آنها را یاری کند و خوار گردان کسی را که در پی خواری ایشان است. و نفرین فرست بر کسانی که بر آنها ظلم نمودند، و تعجیل فرما فرج آل محمد را، و یاری فرما آل محمد را، و هلاک گردان دشمنان آل محمد را، و روزی من گردان دیدار [روی] قائم آل محمد را و مرا از پیروان و یاری کنندگان و خرسند شوندگان به کار او قرار ده.»
آن دوست که دیدنش بیاراید چشم بی دیدنش از گریه نیاساید چشم
ما را زبرای دیدنش باید چشم گر دوست نبیند به چه کار آید چشم
د/دعای روز جمعه حضرت برای فرج
«اللَّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحمّدٍ وَ آلِ مُحمّدٍ اِنّکَ حَمیدٌ مَجیدٌ کَصَلواتِکَ وَ بَرَکاتِک وَ تَحیاتِکَ عَلی اَصْفِیائِکَ اِبْراهیمَ وَ آلَ اِبْراهیم، وَ عَجِّلْ الْفَرَجَ وَ الرّوحَ وَ النُّصْرَهَ وَ التَّمْکینَ وَالتّأییدَ لَهُم (۴)؛ خدایا بر محمد و آل محمد درود فرست؛ براستی تو ستایش شده با عظمتی هستی، همچون درودهای تو و برکات و سلامهای تو بر برگزیدگانت ابراهیم و آل ابراهیم، و نزدیک گردان فرج و رحمت و یاری، و زمینه سازی [و جای دهی] و تایید را برای آنان (آل محمد) .»
ه/دعای هر روز ماه مبارک رمضان
در این دعا که منابع متعددی آن را نقل نموده‌اند، در آغاز اوصاف حمیده خداوند مورد ندا قرار گرفته، آنگاه در حق دشمنان آل محمد، نفرین و درخواست عذاب شده است، و در بخش پایانی آن، حضرت سجادعلیه السلام عرضه می‌دارد: «اَسْأَلُکَ اَنْ تَنْصُرَ وَصِی مُحَمَّدٍ وَ خِلیفَهَ مُحَمَّدٍ وَ الْقائِمَ بِالْقِسْطِ مِنْ اَوْصِیاءِ مُحَمَّدٍ صَلَواتُکَ عَلَیهِ وَ عَلَیهِمْ، اِعْطِفْ عَلَیهِمْ نَصْرَکَ (۵)؛ [خدایا] از تو درخواست می‌کنم که وصی محمّد و خلیفه محمد و قیام کننده به عدل و داد از میان جانشینان محمّد که درود تو بر او و آل او باد، را یاری کنی و نصرتت را بر آنها معطوف داری.»
و/روز عید فطر و دعا برای فرج
در بخشی از دعای روز عید فطر امام سجادعلیه السلام می‌خوانیم: «وَاَعِنّی عَلی جِهادِ عَدُوِّکَ فی سَبیلِکَ مَعَ وَلیکَ کما قُلْتَ جَلَّ قَولُکَ اِنَّ اللّهَ اشْتَری مِنَ الْمُؤمنینَ اَنْفُسَهُمْ وَ اَموالَهُمْ بِاَنَّ لَهُمُ الْجَنَّهَ یقاتِلونَ فی سبیل اللَّهِ(۶) … اللَّهُمَّ فَاَرِنی ذلِکَ السَّبیلَ حَتَّی اُقاتِلَ فیهِ بِنَفْسی وَ مالی طَلَبَ رِضاکَ فَاَکُونَ مِنَ الْفائِزینَ (۷)؛ خدایا مرا بر جهاد با دشمنت در راه خودت همراه با ولیت [امام زمان] یاری کن، چنان که خود فرمودی و بزرگ است سخن تو که «خداوند از مؤمنان، جانها و اموالشان را خریداری کرده که [در برابرش] بهشت برای آنان باشد، [به این صورت که] در راه خدا پیکار کنند..» خدایا پس این راه جهادت را به من نشان بده تا با جان و مال برای رضای تو در آن بجنگم، پس [به شهادت رسیده] از رستگاران باشم.»
دعاهای دیگری نیز از آن حضرت نقل شده است مانند «اَلدِّعاءُلِظُهُورِ الْحُجَّهِ فی دُعاءِ الاِْحْتِرازِ» (۸) و دعا برای فرج در ضمن دعای روز بیستم ماه رمضان (۹) و همین طور دعاهایی که از طریق امام زمان علیه السلام از زبان امام سجّادعلیه السلام نقل شده است؛ مانند دعای تعقیب نماز امام سجّادعلیه السلام (۱۰)، دعا در حال سجده زیر ناودان طلا در مسجدالحرام (۱۱) و… که بخاطر پرهیز از طولانی شدن مقاله، از نقل آنها خودداری می‌شود.
آنچه از مجموع دعاهای امام سجادعلیه السلام درباره مهدویت – که در سخت‌ترین دوران، و حکومت پلیدترین افراد همچون یزید، مروان بن حکم، عبدالملک بن مروان و… خوانده شده است – استفاده می‌شود، اموری است که در ذیل به آنها اشاره می‌کنیم:
۱. زنده نگهداشتن یاد اهل بیت علیهم السلام و در صدر همه، آخرین آنها یعنی مهدی صاحب الزمان علیه السلام؛
۲. تبیین و تاکید بر این مسئله که هیچ زمانی خالی از حجت و امامی معصوم از اهل بیت علیهم السلام نیست؛
۳. تلقین این مسئله که معنی امامت و پذیرفتن آن این است که مردم همه صد درصد تابع و پیرو امام خویش باشند، امر او را امر، و نهی او را نهی بدانند، و در عمل کاملاً به آن مقید باشند؛
۴. حساس نمودن مردم نسبت به حیات و سلامتی امام زمان؛ لذا تلقین می‌شود که مرتب از خداوند حفظ و حراست او خواسته شود؛
۵. زنده نگهداشتن روحیه جهاد و شهادت طلبی، مخصوصاً در رکاب آن حضرت، که بعد از یاری او شهادت در راه خدا به عنوان رستگاری ابدی و برترین کمال نصیب انسان گردد؛
۶. امیدواری و نوید و نشاط دهی نسبت به آینده روشن و اینکه «کلبه احزان شود روزی گلستان غم مخور» و یا «درد و غم طی می‌شود آخر بهاری می‌رسد»؛
۷. زنده نگهداشتن روحیه انتظار در جامعه اسلامی‌که هر چند جانسوز و دل گداز است، امّا سخت سازنده و اصلاح گراست؛
۸. شکایت از تنهائیها و ستمها و انحراف و فتنه‌ها در قالب دعا که خود یک نوع اعلام انزجار از وضعیت موجود است و شکایت از نبود پیغمبر و غیبت امام زمان علیه السلام و انتظار و درخواست وضعیت مطلوب و بهتر، و برپائی دولت کریمه مهدی صاحب الزمان علیه السلام؛
۹. ارائه تصویری روشن وامید بخش از دوران ظهور مهدی علیه السلام و این که عدل فراگیر شده و ستمگران بساطشان جمع می‌شود، کتاب و سُنّت و شریعت زنده شده، فقر و فلاکت و بیچارگی بساط خویش را جمع خواهد کرد، و ایتام و مساکین از این وضعیت دردآور نجات می‌یابند.
پی نوشت :
۱) اقبال الاعمال، ص ۶۹۵ و بحارالانوار، ج ۹۸، ص ۲۵۵.
۲) الصحیفه السجادیه الجامعه، همان، ص ۱۳۹ و ر. ک: مرتضی مجتهدی، الصحیفه المبارکه المهدیه، قم، حاذق، اوّل، ۱۴۱۹ ه ق، ص ۵۳۴ – ۵۳۵.
۳) رضی الدین سید بن طاووس، مهج الدّعوات، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ص ۳۰ و ۲۸۱؛ الصحیفه المهدیه، همان، ص ۵۳۶.
۴) الصحیفه السجادیه، همان، ص ۳۵۱؛ جمال الاسبوع، ص ۲۶۵؛ المصباح، همان، ص ۵۷۶.
۵) الصحیفه السجادیه الجامعه، همان، ص ۲۴۰؛ بحار الانوار، همان، ج ۹۸، ص ۱۰۴؛ مصباح المتهجد، همان، ص ۶۱۴؛ اقبال الاعمال، همان، ص ۳۶۷؛ صحیفه المبارکه المهدیه، همان، ص ۵۵۹، دعای ۲۷۶.
۶) توبه/۱۱۱.
۷) صحیفه السجادیه الجامعه، همان، ص ۳۱۲؛ صحیفه مبارکه مهدیه، همان، ۵۷ – ۵۷۱.
۸) الصحیفه السجادیه الجامعه، ص ۴۰۰؛ صحیفه مهدیه، همان، ص ۵۴۸.
۹) همان، ص ۵۶۴.
۱۰) همان، ص ۵۴۰ و صحیفه مهدیه، ص ۳۵۰.
۱۱) صحیفه مبارکه مهدیه، همان، ص ۳۵۲؛ کمال الدین، شیخ صدوق، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ص ۴۷۰.
جواد خرمی
