تفکر، فرهنگ و ادب، تمدن

«واضح است که هر تاریخی، فرهنگ و تمدنی دارد. تمدن‌های بسیاری در گستره خاک به وجود آمده و پس از چندین از بین رفته و جای خود را به تمدن تازه‌ای داده‌اند. شکی نیست که آنها، تاثیر جزئی بر همدیگر داشته‌اند، امّا، آنچه که آنها را از هم منفک و حتی به مثابه شناسنامه‌ای هویتشان را معلوم ساخته، باطن آنها یعنی «فرهنگ» چنان که تفکر، باطن فرهنگ است.

تفاوت تمدن یونانی و تمدن عصر اسلامی، نه در صورت ابنیه و پیکره معماری و جامه مردمان و نه حتی مناسبات اجتماعی آنان بلکه، در دیدگاه کلی ویژه‌ای که بنیادشان را پی‌ریزی کرده است؛ یعنی دریافت‌هایی درباره هستی، تعاریفی درباره مبدأ و غایت آن و بالاخره تعریفی که از انسان عرضه داشته است. از این روست که تفاوت و تمایز تمدن‌ها نه به «صورت بیرونی مناسبات و ابنیه‌» که به «ذات» آنها باز می‌گردد. و بدون شناخت آن، امکان عرضه درک جامع و کلی از فرهنگ و یا تمدن یک قوم میسر نیست.»

آن چه خواندید بخشی بود از کتاب «تفکر، فرهنگ و ادب، تمدن» نوشته اسماعیل شفیعی سروستانی. نویسنده در این کتاب به معرفی مدنیت در گذشته و حال می‌پردازد. و جایگاه فرهنگ و نسبت آن به مدنیت را تبیین می‌کند و در فصول بعدی به بیان جایگاه انسان و پرسش‌ها و منشأ بی‌قراری وی می‌پردازد. و در آخر مدینه فاضله و تعریف آرمانیش را به جهان در عصر غیبت و آستانه ظهور پیوند می‌دهد
.
این کتاب برای اولین بار توسط انتشارات نیستان به سال ۱۳۷۵ به چاپ رسید و در سال ۱۳۸۲ پس از بررسی و مطالعه مجدد نشر هلال چاپ مجدد آن را عهده‌دار شد.

این اثر در شش فصل به خوانندگان گرامی عرضه شده است که هر کدام دارای بخش‌های متعددی است. بنا به گفته نویسنده، سبک نگارش و فصل‌بندی اثر به نوعی به کتب آموزشی انتخاب شده است تا امکان مطالعه تدریجی و سهل آن فراهم شود. گذر سریع از میان برخی مباحث و تطویل شرح و بیان برخی عناوین نیز به دلیل آموزشی بودن اثر است.