موعود پایگاه اینترنتی موعود
ابن باویه از ابوبصیر، شاگرد امام صادق (ع) نقل می‌کند که او در خدمت آن حضرت (ع) عرض کرد: آیا در قیامت می‌توان خدا را دید؟ حضرت (ع) در پاسخ فرمودند: آری، بلکه پیش از قیامت هم می‌توان دید.
ذهن پرسشگر انسان از بدو خلقت همواره درپی یافتن پاسخ سوالاتی بوده که در طول قرن ها توانسته مفهوم پیشرفت را برایش تحقق بخشد. در این میان سوالاتی وجود دارد که در میدان حس و تجربه نمی توان برای آنها پاسخی یافت سوالاتی درباره قیامت، مرگ و ماهیت آن و …. از این رو در سلسله مطالبی از لسان آیت الله جوادی آملی به برخی از این سوالات مبتلابه جامعه پاسخ داده می‌شود؟
آیا در معراج جسمانی خداوند با چشم عادی دیده می‌شود؟
معراج و معاد، جسمانی و روحانی است. در جریان معاد حتما حس، چشم و گوش وجود دارد؛ ولی خدا جسم نیست که دیده شود. انسان با چشم ظاهر اشیای مادی را می‌بیند؛ ولی از دیدن باطن آنها ناتوان است چه رسد به دیدن موجودات غیرمادی، پس در معاد جسمانی انسان خدا را با جان خود درک می‌کند. قرآن کریم نیز فرمود: “لاَّ تُدْرِکُهُ الأَبْصَارُ وَهُوَ یُدْرِکُ الأَبْصَارَ وَهُوَ اللَّطِیفُ الْخَبِیرُ” (انعام، ۱۰۳) هیچ چشمی او را درک نمی‌کند، حال آنکه او همه بینندگان را مشاهده می‌کند و او لطیف و به همه چیز آگاه است.
این آیه چهار بخش است:
یکم. چشم ها را خدا نمی‌بینند زیرا او موجودی مجرد است. او چشم آفرین است، از این رو به چشم نخواهد آمد.
دوم. خدا چشم ها را ادراک می‌کند و با دیدن چشم، امانت و خیانت چشم را هم درک می‌کند. او می داند که نگاه کدام انسان، با مهربانی همراه است و کدام با خشم و غضب؛ به نامحرم نگاه می‌کند یا خیر؛ استراق سمع دارد و … یَعْلَمُ خَائِنَهَ الْأَعْیُنِ وَمَا تُخْفِی الصُّدُورُ(غافر، ۱۹)
سوم. چون لطیف و مجرد است، چشم او را نمی‌بیند.
چهارم. چون خبیر است همه چشم ها را می‌بیند.
البته ما در قیامت همه خدا را می‌بینیم ولی نه با چشم مادی. همه ما در خواب چیزهایی را می‌بینیم می‌شنویم اما این دیدن و شنیدن با چشم باطن و جان آدمی صورت می‌گیرد.
بعضی اشخاص چشم و گوشی سالم دارند ولی قرآن کریم آنها را کر، کور و گنگ معرفی می‌کند”صُمٌّ بُکْمٌ عُمْیٌ فَهُمْ لاَ یَعْقِلُونَ”(بقره، ۱۷۱)
در حقیقت قرآن کریم به چشم و گوش باطنی اسان اشاره دارد کسی که نشنود، حرف زدن هم نمی آموزد، یعنی گنگ است. در بیان قرآن، بعضی به سخنان معلم الهی گوش ندادند و سخنان الهی را نیاموختند، به همین دلیل حرف زدن نمی دانند و گنگ هستند.
به هر حال انسان با چشم باطن خدا را در قیامت می‌بیند و اگر در دنیا کور باطن بود، در قیامت هم کور وارد محشر می‌شود. قرآن کریم درباره این گروه فرمود: “وَنَحْشُرُهُ یَوْمَ الْقِیَامَهِ أَعْمَى”(طه، ۱۲۴)
روز قیامت آنها را کور وارد محشر می‌کنیم، آنگاه اعتراض می‌کنند که خدایا! چرا ما را کور محشور نموده ای، در حالی که در دنیا بینا بودیم؛ “قَالَ رَبِّ لِمَ حَشَرْتَنِی أَعْمَى وَقَدْ کُنتُ بَصِیرًا”(طه، ۱۲۵) تو در دنیا کور بودی (کوری باطن) و معارف الهی و حقایق معنوی را درنیافتی و راه باطل را انتخاب کردی.
قیامت محل ظهور قیامت است و باطل در آن راه ندارد و اگر انسان حقایق را در دنیا نبیند، در آخرت هم نمی تواند ببیند، از این رو، این شخص جهنم و شعله آن را به خوبی می‌بیند و هراسناک می‌شود ولی انبیا، اولیا و بهشت را نمی‌بیند.
مرحوم ابن باویه از ابوبصیر -شاگرد امام صادق (ع)- نقل می‌کند که او در خدمت آن حضرت (ع) عرض کرد: آیا در قیامت می توان خدا را دید؟ حضرت (ع) در پاسخ فرمودند: آری، بلکه پیش از قیامت هم می توان دید. عرض کرد: چگونه؟ فرمودند: روز اخذ میثاق، یعنی روزی که خداوند در مورد آن فرمود:” وَإِذْ أَخَذَ رَبُّکَ مِن بَنِی آدَمَ مِن ظُهُورِهِمْ ذُرِّیَّتَهُمْ” (اعراف، ۱۷۱). در قیامت می تواند خدا را دید ولی نه با چشم سر بلکه با چشم جان.
شبستان
