موعود پایگاه اینترنتی موعود
موقعیت جغرافیایی و سابقه فدک
فدک از جمله روستاهای”حجاز” و حوالی”خیبر” است که با”مدینه طیبه” دو یا سه روز فاصله دارد که به مقیاس حال، به ۱۳۰ کیلومتر می رسد. سرزمینی آباد و پر آب که از نخلستان ها و محصولات فراوانی برخوردار بود. بیشتر مردم این سرزمین به کشاورزی و کارهای دستی مشغول بودند و شهرت خرما و بافته های فدک در کتب تاریخی ذکر شده است.
فدک با پیشینه تاریخی، منزلگاه طایفه”بنو مُره” از قبیله بزرگ و مشهور عرب، به اسم”غطفان” است.
فدک با خیبر ده کیلومتر فاصله دارد و به لحاظ این که خیبر مرکز عمده یهودیان بوده، مردم آن از نظر اجتماعی و مذهبی تابع یهودیان خیبر بودند. قلعه مشهور قدیمی فدک به”الشمروخ” شهرت داشته که در حقیقت حصن و قلعه فدک بوده است.
در قرن سوم هجری قمری، این روستا مسیر و منزلگاه مسافران”مدینه” بوده که در حال حاضر این موقعیت خود را از دست داده است.
موقعیت کنونی فدک
این منطقه امروزه به”الحائط” مشهور است که تابع” امارت حائل” است و دقیقا در مرز شرقی خیبر دارای موقعیت مشخصی است. تا پایان سال ۱۹۷۵ میلادی، این منطقه شامل ۲۱ روستا و دارای ۱۱۰۰۰ نفر جمعیت بوده و سکنه الحائط بیش از ۱۴۰۰ نفر نبوده است. فدکی که پوشیده از نخلستان ها و پرآب ترین چاه ها است در کنار گرم ترین و خشک ترین سرزمین است.
فدک یا همان حائط بی هیچ نشانی از تاریخ لا به لای همان نخلستان ها مظلومانه گم شده است و امروزه در بین مردم آن جا از جایگاهی برخوردار نیست….
مشخصات فدک و نخل های آن
در خصوص حجم درآمد کشاورزی و نخلستان های فدک، پس از آن که در تصرف رسول گرامی اسلام(صلی الله علیه و آله و سلم) قرار گرفت، گزارش هایی به ثبت رسیده است. برخی می‌گویند، نخلستان هایش در قرن ششم هجری قمری، معادل نخلستان های”کوفه” بوده است.(۱)
ابن ابی الحدید می نویسد: “وقتی عمر بر نیمی از فدک با یهودیان مصالحه کرد، از مال عراق پنجاه هزار درهم به آنان داد.”(۲)
از اینجا می توان علت واگذاری این سرزمین پر حاصل را به حضرت زهرا(سلام الله علیها) از طرف رسول اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) و به امر پروردگار پی برد. بدیهی است که با زندگی زاهدانه ای که، اهل بیت(علیهم السلام) داشتند، آنان را برای معیشت شخصی به این مبلغ نیازی نبوده و حکمت دیگری در این امر مهم باید باشد که شاید بتوان گفت، هدف از این واگذاری، داشتن بنیه مالی و توان اقتصادی جهت اداره حکومت اسلامی‌بوده است که باید در خاندان رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) مستقر می‌شد که عاملان سقیفه به ناحق و با غصب حق امام آن را برای خلافت خود می خواستند.
لعن الله علی القوم الظالمین
پی نوشت:
۱. صدر، محمد باقر، فدک در تاریخ، ص ۲۷.
۲. شرح نهج البلاغه، ج ۴، ص ۱۰۸.
منبع: بدانید من فاطمه هستم، تالیف و تدوین واحد پژوهش مؤسسه فرهنگی موعود عصر(ع)، نشر موعود عصر(ع)، گفتار نهم، فدک، نمادی از حقانیت و مظلومیت اهل بیت(علیه السلام)، صص ۲۵۱ به بعد.
بازنویسی: ماءمعین
