آسیب‌شناسی جشن‌های نیمه شعبان

بخشی از خطبه نماز جمعه قم، حضرت آیت الله ابراهیم امینی

اشاره:

نیمه شعبان دیگری را نیز پشت سر گذاشتیم. از شور و التهاب فراوانی که از مدت‌ها پیش از فرارسیدن نیمه شعبان برای برگزاری جشن میلاد موعود امت‌ها، حضرت مهدی(ع) به وجود آمده بود، خبر چندانی نیست. ریسه‌ها، پرچم‌ها و کاغذ‌های رنگی، پلاکاردها و… برچیده شده است و از کیک‌های چندصد کیلویی، جُنگ‌های رنگارنگ تلویزیونی و همایش‌ها و کنگره‌های پرهیاهو هم خبری نیست. تا بار دیگر در نیمه شعبانی دیگر متصدیان فرهنگی کشور و صاحبان مکنت و دولت به یاد صاحب خود بیفتند و بساط جشن و شیرینی و شربت برپا کنند.
فضای آرام و بی‌هیاهوی پس از نیمه شعبان فرصت مناسبی برای مرور دوباره بر نحوه برگزاری جشن‌های نیمه شعبان و آسیب‌شناسی این جشن‌هاست.
آیا جامعه ما توانسته است از فرصت نیمه شعبان برای ترویج یاد و نام آخرین حجت خدا و تذکر تکلیف و وظیفه مردم در برابر آن حضرت استفاده کند؟ آیا جشن‌های نیمه شعبان توانسته است مردم را با امام خود آشتی دهد و فاصله میان امام و شیعیانش را کمتر کند؟ آیا مراسم و جشن‌های این ایام در افزایش معرفت مردم ما نسبت به امام زمان(ع) مؤثر بوده است؟ آیا…؟ این‌ها پرسش‌هایی که در این فضای آرام می‌توان به آنها پرداخت.
آنچه در پی خواهد آمد، سخنان دردمندانه عزیزی است که تلاش کرده این پرسش‌ها را در برابر اذهان عمومی مطرح کند. شاید روزی کسی به آنها پاسخ دهد.
با هم بخشی از خطبه نماز جمعه تاریخ ۲۴/۶/۸۵ قم را که توسط حضرت آیت‌الله امینی ایراد شده است، می‌خوانیم.

بزرگ‌ترین مناسبت این ایام میلاد مسعود حضرت
بقیه الله الاعظم امام زمان(ع) است. من این میلاد بزرگ را به عموم شیعیان مخصوصاً منتظران واقعی آن جناب تبریک عرض می‌کنم. در این ایام همه شاهد بودیم که چه جشن‌های بسیار مفصلی در شهرها و روستاهای کشور به عنوان اظهار اخلاص به حضرت امام زمان(ع) برپا شد و مردم چگونه علاقه خود را به آن حضرت ابراز کردند. آن مقدار که من دیدم و شاهد بودم امسال جشن‌ها حتی زیادتر از سال‌های پیش بود. من از عموم مردم و از کسانی که برای احیای نام امام زمان(ع) این مجالس را برپا کردند تشکر و قدردانی می‌کنم. خدا ان شاء الله به همه شما جزای خیر عطا کند.
در اینجا می‌خواهم مطلبی را به عنوان اظهار تأسف عرض کنم. این ایام و شوری که در جوان‌ها و مردم دیده می‌شد فرصت خوبی برای طرح مسائل مربوط به امام زمان(ع) در جامعه ما بود. ما ده‌ها مسئله درباره امام زمان(ع) داریم که نیاز به بحث و توضیح و روشنگری دارد. مسئله امام زمان(ع) یک مسئله عادی نیست. یک عقیده بسیار ممتازی است که برای تبیین آن نیاز به کار فرهنگی است و بهترین فرصت، همین زمان جشن‌ها و چراغانی‌هاست. اما ما چه مقدار از این فرصت استفاده کردیم؟! شما خودتان بهتر می‌دانید.
من در این ایام در یکی از شهرهای بزرگ کشور بودم از باب اتفاق از وسط شهر عبور می‌کردم و دیدم که مردم با چه اخلاصی نسبت به امام زمان(ع) اظهار علاقه می‌کنند و شربت و شیرینی توزیع می‌کنند. این‌ها جای خوشوقتی و تشکر دارد. اما چه مقدار از این فرصت برای معرفی برنامه و هدف امام زمان(ع) و وظایف مسلمانان و شیعیان در غیبت امام زمان(ع) استفاده شد؟! شما خودتان در این مجالس بوده‌اید و می‌دانید که چه مقدار از این فرصت استفاده شده است.
یکی از مسائل مهمی‌که در مورد امام زمان(ع) باید مطرح می‌شد مسئله انتظار فرج است که از خصوصیات شیعیان است و اگر درست مورد استفاده قرار گیرد، عقیده بسیار مهم و سازنده‌ای است.
آیا این انتظار فرج که این همه در روایات بر آن تأکید شده است و پیامبر(ص) درباره آن می‌فرماید: «أفضل أعمال أمّتی انتظار الفرج؛ برترین اعمال انتظار فرج است» یا در جایی دیگر می‌فرماید: «أفضل العباده إنتظار الفرج؛ برترین عبادت‌ها انتظار فرج است»، تبیین لازم ندارد؟ آیا برای امام زمان(ع) تنها می‌توان به چراغانی کردن اکتفا کرد؟ آیا این انتظار فرج است؟! ما انتظار می‌کشیم که امام زمان(ع) بیاید چه کند؟ ما انتظار می‌کشیم که امام زمان(ع) دین اسلام را در سراسر جهان گسترش دهد و همه مردم همه به وظایف دینی خودشان عمل کنند. گناه نکنند، ربا نخورند، رشوه نگیرند، سرقت نکنند، مشروب‌خواری نکنند و…. امام زمان(ع) برای این‌ها می‌آید و پیش از همه برای این می‌آید که ظلم و ستم را از زمین برچیند. مبارزه با ظلم و ستم و گسترش عدل و داد از موضوعاتی است که در اکثر روایات مرتبط با امام زمان(ع) آمده است. آیا این موضوع خود به خود محقق می‌شود؟
از روایات استفاده می‌شود که برای آمادگی ظهور امام زمان(ع) دو مطلب ضرورت دارد:
یکی اینکه افراد خودشان را آن‌گونه بسازند که امام زمان(ع) می‌خواهد. امام زمان(ع) می‌خواهد که مردم نماز بخوانند، روزه بگیرند، عباداتشان را به جا بیاورند، گناه و ظلم و ستم نکنند. آیا این سازندگی فردی برای ما حاصل شده و در این جشن‌ها این موضوع ترویج شده است که ما کاری کنیم که خوب شویم؟!
گاهی جوان‌های مخلص از من می‌خواهند که «آقا! دعا کن ما خدمت امام زمان(ع) برسیم» از آنها می‌پرسم: برای چه می‌خواهید خدمت امام زمان(ع) برسید؟ امام زمان(ع) وقتی آمد می‌گوید شما مسلمان درست باش. خوب، الآن این‌گونه باشید. منتظرید که وقتی امام زمان(ع) آمد دزدی نکنید، مال حرام نخورید و کارهای نیک انجام دهید؟!
اگر ما همه، ظلم و ستم کنیم. زن به شوهر، شوهر به زن، پدر به فرزند، فرزند به پدر، همسایه به همسایه، و هم‌کسب به هم‌کسب ظلم کند، در این صورت منتظریم که امام زمان(ع) بیاید چه کار کند؟ امام زمان(ع) می‌آید که ظالمین را گردن بزند. اگر ما خودمان مصداق ظالمین باشیم که گردن ما هم زده می‌شد. این چه آمادگی است که ما داریم؟ آیا نباید این مطالب در جشن‌ها و مجالس این ایام گفته می‌شد.
مطلب مهم دیگر مسئله آمادگی جهان برای قیام حضرت مهدی(ع) است. حضرت مهدی(ع) که نمی‌آید فقط یک شهر یا یک کشور را آباد کند می‌خواهد جهان را آباد کند. ما برای آمادگی جهان برای شنیدن افکار امام زمان(ع) چه مقدار کار کرده‌ایم. چه مقدار امام زمان(ع) و برنامه او را درست معرفی کرده‌ایم؟‌ چه مقدار مقدمات ظهور را فراهم کرده‌ایم؟
در این فرصت‌ها مردم باید آمادگی علمی، عقیدتی، تسلیحاتی پیدا کنند و زمینه قبول امام زمان(ع) فراهم شود. اما با کمال تأسف این موضوعات مورد غفلت واقع می‌شود و در این ایام از شور و احساس جوانان مخلص برای کار کردن عملی برای خودسازی و آماده کردن زمینه ظهور امام زمان(ع) استفاده نمی‌شود. اگر در این فرصت‌ها نشود پس کی باید بشود؟
شما خودتان جشن‌ها و مداحی‌ها را شاهد بودید. آیا این‌ها زیبنده امام زمان(ع) است؟ آیا برخی از تعبیراتی که در این ایام در مداحی‌ها به کار رفت شایسته آن حضرت است؟ من خودم شنیدم که مداحی می‌گفت: «چشمون مست و ابروی کمانیت. کجایی تا قربونت بگردم» آیا این سخنان زیبنده کسی است که قطب عالم امکان است و می‌خواهد جهان را اصلاح کند؟! ما به کجا می‌رویم؟! آیا این‌ها توهین به امام زمان(ع) نیست؟ من مخالف این که این مجالس باید برپا شود نیستم، بلکه می‌گویم باید محتوای این جشن‌ها عوض شود.
متأسفانه آنچه عرض کردم از صدا و سیمای جمهوری اسلامی هم پخش می‌شود. آیا این ترویج خرافات نیست؟!
ای مداح محترمی‌که افتخار می‌کنی و می‌گویی امسال در جمکران دو میلیون نفر جمعیت آمده بود. شما از این دو میلیون جمعیت چه استفاده‌ای برای سازندگی اسلام کردید؟ آنها که به جمکران آمدند از روی اخلاص آمدند و ثواب خودشان را هم می‌برند. اما آن‌ها که این‌گونه برنامه‌ریزی می‌کنند خیانت می‌کنند.
امیدوارم خداوند متعال این امور را اصلاح کند.