فیلم سینمایی اینجا شهر دیگری است به کارگردانی احمدرضا گرشاسبی اثری است مذهبی که بر بستری تاریخی داستان یکی از فرازهای مهم دوران صدر اسلام را روایت میکند.
این فیلم داستان زمان پس از ضربت خوردن حضرت علی علیهالسّلام را روایت میکند و ظلمهایی که به ایشان از سوی افراد مختلف روا شده در فیلم دیده میشود.
فیلم یک شب پس از ضربت خوردن حضرتعلی(ع) تا زمان شهادت را به تصویر میکشد و قصه در مدت زمان ۲۴ ساعت میگذرد.
این فیلم سینمایی که تلاش کرده است ضمن بیان یکی از مقاطع تاریخی مهم در دوران زعامت حضرت امیرالمومنین(ع) و رنج هایی که بر ایشان تحمیل شد به یک زبان سینمایی، روایتگر حقایقی از متن و بطن تاریخ اسلام هم باشد، اثری است که می توان آن را در زمره فیلمهای ژانر و گونه تاریخی- تحلیلی گنجاند.
فیلمهای این گونه، آثاری هستند که تلاش میکنند تا روایت مقاطعی از تاریخ را دستماییه ارائه تحلیلی عمیق تر برای مخاطبانشان قرار دهند.
و این اتفاقی است که در این اثر هم تا حدودی رخ داده است.
در این فیلم که به منظومه ای از اجزای تاریخی دوران حیات مبارک حضرت امیر اشاره دارد و البته بیشتر در دوران پایانی زندگی مبارک آن امام همام میگذرد، سعی شده است تا مخاطب ضمن آشنایی با فرازهایی سترگ و شگرف از روزهای پرتلاطم آن دوران و رنجی که آن حضرت از مجموعه شرایط و آدمهای آن زمان متحمل شد، یک آشنایی اجمالی از شایط و مقتضیات و عناصر مهم و تأثیرگذار تاریخی در آن برهه تاریخی نیز به دست آورد.
روایتی که با عمق بخشی و عینیت یابی سینمایی، توانسته بر مخاطب ایرانی که تا حدودی با تاریخ اسلام آشنایی دارد، به تأثیرگذاری نسبی برسد.
شاید بتوان این تلاش را در فیلم«اینجا شهر دیگریست» ادامه ای دانست بر کارهای قبلی فیلمسازان سینمایی و تلویزیونی ما در گذشته دور و نزدیک.
تلاشی که از مجموعه هایی مثل «سفیر» و … آغاز شد و به سریال تلویزیونی «امام علی(ع)» رسید و با مختارنامه و تنهاترین سردار و ولایت عشق و… استمرار و امتداد یافت.
کارهایی که بی تردید در راستای آشنانمودن مردم با تاریخ صدر اسلام و زمان حیات مبارک حضرات ائمه معصومین(ع) و ویژگی های آن ادوار مهم و حساس تاریخی، نقش موثر و غیر قابل کتمانی داشت.
اما درباره فیلم«اینجا شهر دیگریست» چند نکته نقادانه حایز اهمیت است:
اینکه فیلم مقطع مهم و حساسی را از آن برهه تاریخی انتخاب کرده که قابلیت های تأویل پذیری و وجه دراماتیک خوبی دارد از جمله نکات مثبت فلم است.
وجه قابل توجه دیگر فیلم هم وجه بار عاطفی و عمق بخشی این بار، با توجه دادن به تحلیلی تاریخی است که در متن و بطن داستان و لایه های درونی تر فیلم منتشر گردیده است و باعث شده تا فیلم علاوه بر تأثیرگذاری عاطفی و قلبی، بتواند زمینه ساز یک بینش تاریخی و فرهنگی و فکری هم برای مخاطب تدارک ببیند.
از سوی دیگر می توان نقدهایی هم بر این اثر بار کرد که از آن جمله است نیاز به تعمق و توجه بیشتر و دقیق تر بر محمل های تاریخی و منابع استنادی فیلم و نیز وجه بیرونی و مابه ازای تصویری آن.
شاید بهتر بود به موازات توجه بیشتر به استنادات تاریخی و بهره گیری از منابع و مراجع و نظرات کارشناسان این عرصه، بر وجه بیرونی فیلم که شامل عناصری مثل گریم بازیگران و شکل و شمایل مکانها و چیزهای دیگری از این دست میشود، دقت و حساسیت و تأمل بیشتری مبذول داشته میشد.
این امر باعث میشد تا فیلم «اینجا شهر دیگریست» علاوه بر غنای مفهومی و سندیت تاریخی، در وجه باورپذیری و قابلیتهای جذاب سینمایی هم موفق تر از این عمل کند.
با این حال بی شک باید گفت اینکه در عرصه سینمای امروز ایران با همه افت و خیزها و فراز و فرودهایش، گروهی از سینماگران همت و داشته های خود را در جهت فیلمسازی برای ارتقای دانش دینی و درک تاریخی مخاطبان قرارمی دهند و تلاش میکنند هنر خود را در راه اعتلای فرهنگ اسلامی و انعکاس حقیقت عظمای علوی به کار گیرند، فی نفسه در خور تقدیر و مأجور است.
محمدرضا محقق