تحلیلی بر مواضع سیاسی علیبن ابیطالب(ع)
کتابی که معرفی میشود، پس از رحلت پیامبر(ص) تا قتل عثمان بن عفان اثر تحقیقی «دکتر اصغر قائدان»، استاد دانشگاه در رشته تاریخ است که نخستین بار در سال ۱۳۵۷ توسط انتشارات امیرکبیر به چاپ رسیده است.
بر تاریخ پژوهان اسلامی، این امر روشن است که سالهای پس از رحلت پیامبر اکرم(ص) تا قتل خلیفه سوم، یکی از دورانهای حساس، پرماجرا و سرنوشت سازی است که هنوز پس از چهارده قرن، گرد و غبار طوفان حوادث آن فرو ننشسته است. به رغم تحقیقات و کنکاشهای بسیار مفید و ارزندهای که در زمینه تاریخ صدر اسلام و امیرالمؤمنین(ع) به رشته تحریر درآمده، اما این تحقیقات عمدتاً یا به حیات آن حضرت در دوران پیامبر(ص) و یا خلافت پنج ساله امام علی(ع) اختصاص داشته، و به طور گذرا بعضاً تنها اشارهای به این دوران حساس و سرنوشتساز ـ یعنی ۲۵ ساله ـ نموده که پرسشهای جستجوگران را به طور کامل پاسخ نداده است. بعضی از این تحقیقات به دلیل غیر علمی و غیر کلاسیک بودن، و برخی دیگر به دلیل جانبدارانه بودن تضعیف شده است. بر این مبنا مؤلف کتاب حاضر، گردآوری اطلاعات تاریخی و تحلیلی آن بر اساس معتبرترین و قدیمیترین منابع متعلق به دو، سه قرن آغازین تاریخ اسلام ـ به ویژه منابع اهلسنت را با هدف نزدیکی و وحدت شیعه و سنی، در این موضوع مهم، محور پژوهش قرار داده است.
این کتاب مشتمل بر یک مقدمه، دو بحث آغازین ـ گذری بر منابع، علیبن ابیطالب(ع) از بعثت تا واپسین ایام حیات پیامبر(ص) ـ، و پنج فصل به این شرح است:
۱. امام علی(ع) به هنگام بیماری، رحلت پیامبر(ص) و تشکیل سقیفه بنیساعده؛
۲. حمایت و جانبداری از رهبری امام علی(ع) پس از انجام بیعت ابوبکر در سقیفه؛
۳. امام علی(ع) در دوران خلافت ابوبکر؛
۴. امام علی(ع) در دوران خلافت عمربن خطاب؛
۵. امام علی(ع) در دوران خلافت عثمان.
تقدیر استادان صاحبنام رشته تاریخ (دکتر صادق آیینهوند و دکتر سید جعفر شهیدی)، از مؤلف محترم، در صفحات آغازین متن کتاب آمده است. مطالعه این اثر را به خوانندگان محترم مجله پیشنهاد میکنیم.
ماهنامه موعود شماره ۷۱