این که گروهک های تروریستی در جهان که برخی به دلیل گسترش دامنه فعالیت در بعضی کشورها بیشتر در سطح بین المللی و رسانه ها مطرح بودهاند، از کجا تامین مالی میشوند، سووالی است که همواره ذهن افکار عمومی را به خود مشغول داشته است.
به گزارش موعود به نقل از ایرنا نگاهی به تاریخچه پیدایش و فعالیت این گروهک ها نشان می دهد که آنها منابع مالی مورد نیاز خود را به طور عمده از تجارت غیرقانونی برخی کالاها و حمایت پنهان برخی دولت ها جمع آوری میکنند.
گروه طالبان با قاچاق تریاک از افغانستان عملیات تروریستی خود را تامین مالی میکند و نیروی مسلح مخالف دولت کلمبیا معروف به (FARC ) با فروش کوکائین و آدم ربایی و باجگیری منابع مالی موردنیازش را جمع آوری و تامین میکند.
اسامه بن لادن رهبر گروه القاعده که خود از یک خانواده سعودی – یمنی ثروتمند بود، کمک یک شبکه حامیان خارجی با حساب های بانکی در خارج را داشت و به لطف حامیان ثروتمند دولتی وابسته بود.
براساس گزارش رسانه های خبری، گروهک تروریستی – تکفیری داعش منابع مالی خود را از طریق مالیات، زکات، زورگیری، فروش غیرقانونی نفت، اخاذی، دزدی از بانک ها و آدم ربایی با هدف باجگیری جمع آوری و تامین میکند.
کارشناسان ضدتروریست و مقام های اطلاعاتی امریکا معتقدند گروه داعش بسیار بیشتر از دیگر گروه های تروریستی توانسته است منابع مالی بدست آورد.
‘متیو لویت ‘ مقام اسبق وزارت خزانه داری امریکا که دیدگاهش در هفته نامه ‘بیزینس ویک ‘منتشر شده، معتقد است داعش ثروتمندترین گروه تروریستی است که تاکنون شناخته شده است.
وی که مدیر برنامه مقابله با تروریسم و اطلاعات در موسسه سیاست خاورنزدیک واشنگتن است، میگوید پولی که طالبان از راه قاچاق تریاک در افغانستان بدست می آورد و یا گروه فارک(FARC) کلمبیا از فروش کوکائین و آدم ربایی کسب میکند در مقابل پولی که داعش جمع آوری میکند، رنگ باخته است.
سازمان ملل محاسبه کرده که طالبان حدود ۴۰۰ میلیون دلار در سال ۲۰۱۱ جمع آوردی کرده که بیش از یک میلیون دلار در روز بوده است. درحالی که درآمد یک سال گروهک تروریستی داعش از محل قاچاق نفت خام ۷۰۰ میلیون دلار برآورد میشود.
مساله ای که در مورد گروهک تروریستی- تکفیری داعش وجود دارد این است که این گروهک با سیستم مالی بین المللی یکپارچه نیست و کسب درآمدهای نقدی از قاچاق نفت، امکان رهگیری معاملات و مبادلات این گروهک را به ناظران بین المللی نمی دهد و این امر چالشی برای دولت هایی است که درپی توقف پیشرفت این گروه هستند.
بررسی ها نشان می دهد گروهک تروریستی داعش منبع عمده درآمدش را از قاچاق نفت در بخش عمده ای از خاورمیانه کسب میکند. براساس برآوردها این گروه تا اواخر ماه ژوئن ۲۰۱۴ روزانه ۲ میلیون دلار از فروش غیرقانونی نفت درآمد کسب کرده است.
این گروه همچنین توانسته است خود را از روش های سنتی معمول برای قطع منابع مالی تروریست ها مانند تحریم های بانکی بین المللی و قوانین ضد پولشویی محافظت کند.
‘لویت ‘میگوید داعش بدلیل یکپارچه نبودن با سیستم مالی بین المللی، آسیب پذیری چندانی ندارد.
تعداد افراد در گروهک تروریستی – تکفیری داعش بین ۱۰ هزار تا ۳۰ هزار نفر برآورد میشود که تغذیه، اسکان و مسلح شدن آنان به منابع مالی نیاز دارد.
به گزارش ‘بیزینس ویک ‘ این گروه در اوایل ماه اوت ۲۰۱۴ بخشی از سوریه و عراق را تحت کنترل خود درآورد که شامل هفت میدان نفتی و پالایشگاه در شمال عراق و شش میدان از ده میدان نفتی در شرق سوریه بود. تاسیسات نفتی تحت تصرف داعش در عراق به تنهایی می تواند تحت شرایط عادی حدود ۸۰ هزار بشکه نفت در روز تولید کند.
گروهک تروریستی داعش نمی تواند از راه قانونی نفت خام تولیدی از میادین تحت کنترل خود را بفروشد و لذا دلالان با دریافت تخفیف های قابل توجه نفت خام را برای این گروهک می فروشند و این گروهک بابت هر بشکه نفت بین ۲۵ تا ۶۰ دلار دریافت میکند. در حالی که قیمت نفت در بازارهای رسمی و بین المللی حدود ۱۰۰ دلار در بشکه است.
کارشناسان ضدتروریسم معتقدند راه حل متوقف کردن داعش از بین بردن شبکه قاچاق سوخت آن و بازپس گیری میادین نفتی اشغال شده است.
‘روبین میلز’ از موسسه مدیریت پروژه و مشاوره منار انرژی در دبی میگوید:
نیروهای کرد عراقی و دولت عراق دو میدان ‘عین زاله’ و’ باتما’ را در شمال عراق بازپس گرفتند که ۱۵ هزار تا ۲۰ هزار بشکه نفت از اختیار داعش خارج شد.
این امر باعث شد میزان نفتی که داعش می تواند تولید کند و بفروشد به حداکثر ۳۰ هزار بشکه در روز برسد.
وی میگوید بخش عمده تولید نفت گروه داعش از میادین عاجیل و هامرین در نزدیکی شهر تکریت زادگاه صدام حسین تامین میشود.
گروهک تروریستی داعش مسیرهای قاچاق و نفت خامیکه از طریق تانکرها به کشور اردن از طریق استان انبار حمل میشود را کنترل میکند. بخش عمده نفت این گروهک به جنوب ترکیه قاچاق میشود که به طور سنتی و تاریخی مناطق شمال عراق، جنوب ترکیه و شرق سوریه برای قاچاق معروف هستند. قاچاقچیان این منطقه پیش از این در قاچاق کالا فعالیت داشتند و اکنون در قاچاق نفت فعال هستند.
براساس نظر کارشناسان بین المللی، برخی کشورهای منطقه چشمشان را بر این نوع عملیات بستهاند و فشار بین المللی برای بستن بازارهای سیاه در منطقه جنوبی این کشور باید بیشتر شود. همچنین برخی معتقدند نفت داعش به مکان های دورتر در شرق اروپا مانند بلغارستان و اوکراین از طریق ترکیه و قبرس قاچاق میشود.
‘تئودور کاراسیک ‘ مدیر اداره تحقیقات و مشاوره ‘اینگما’ میگوید که سازمان ملل متحد باید موضوع قاچاق نفت داعش را بررسی و دلالان و نحوه فعالیت آنها را شناسایی کند. قاچاق نفت داعش با تانکرها و به همراه دیگر وسایل نقلیه که کالاهای ضروری مانند غذا حمل میکنند، صورت میگیرد که کنترل آن را دشوار میکند.
همچنین به نظر کارشناسان، کشورهای منطقه ای باید قطعنامه ۲۱۷۰ شورای امنیت سازمان ملل را رعایت کنند که هدف آن پایان دادن به پولشویی ناشی از قاچاق نفت و دیگر منابع مالی گروههای تروریستی و داعش در منطقه است تا مانع گسترش، نفوذ و جنایات و اقدامات این گروهها در اقصی نقاط شود.