موعود پایگاه اینترنتی موعود
رضا عباسپور
آنجا که در روایات مورد توجه بوده و به کرّات به آن اشاره شده است سیره و روش آن حضرت پس از امر ظهور است. عدالت را می‌توان شاخصه اصلی منش حکومتی حضرت مهدی(ع) دانست، در حقیقت امر ظهور ملازم با عدالت‌گستری در جهان است که به دست آن حضرت اِعمال میشود. پیامبر اکرم(ص) در حدیثی می‌فرمایند:۱
اگر از دنیا جز یک روز باقی نماند، خداوند آن روز را طولانی می‌کند تا مردی از فرزندان من ظهور کرده و زمین را آکنده از عدل و داد نماید همان‌گونه که از ظلم و ستم پر شده است.۲
این مطلب در روایات متعدّدی بیان شده است. ابوسعید خدری از رسول الله(ص) نقل می‌کند که آن حضرت فرمودند:
امت (حضرت مهدی(ع)) به او پناه می‌برند همان گونه که زنبوران عسل به ملکه خود پناه می‌برند، او زمین را پر از عدل می‌کند همان‌گونه که از ستم پر شده است، تا اینکه مردم به مانند حالت اولشان (زمان رسول خدا(ص) یا زمان حضرت آدم)۳ باشند. خوابیده‌ای را بیدار نمی‌کند و خونی را نمی‌ریزد.۴
امیرالمؤمنان حضرت علی(ع) در مورد سیره و روش آن حضرت پس از امر ظهور می‌فرمایند:
زمانی که مردم هدایت را با هواهای نفسانی خود تطبیق می‌کنند، آن حضرت هوا را با هدایت تطبیق کرده و هدایت را بر آن ترجیح می‌دهند و آرا و نظریات را با قرآن می‌سنجد این در حالی است که مردم، قرآن را بر طبق نظریات خود معنا می‌کنند… تا آنجا که جنگ‌هائی مانند شتر وحشی برپا شده که دندان‌هایش را نشان داده و پستان‌هایشان از شیر پر شده و شیرش نیز شیرین می‌باشد اما نتیجه آن بد خواهد بود. بدانید که فردائی خواهد آمد با چیزهائی که نمی‌شناسید. آنگاه والی، عمال و کارگزاران بد و خائن را به خاطر کارهای بدشان مؤاخذه می‌نماید.
آن زمانی است که زمین پاره‌های جگرش را (گنج‌های خود را) برای حضرت نمایان ساخته و آرام و بدون زحمت افسار و اختیار خود را به او می‌سپارد، آنگاه حضرت سیره و روش عدالت را به شما نشان داده و کتاب و سنتی را که مرده است، زنده می‌نماید.۵
پیامبر اکرم(ص) نیز در روایاتی منش و رفتار آن حضرت را پس از ظهور بیان کرده‌اند که در اینجا به برخی از آنها اشاره می‌کنیم:
۱. بذل و بخشش فراوان
پیامبر اکرم(ص) می‌فرمایند:
در آخرالزمان ـ در مدت طولانی و سختی و تنگدستی ـ امامی وجود دارد که به مردم بذل و بخشش می‌نماید، شخصی پیش او می‌رود و او با دو دست خویش مال را جمع نموده و به او می‌دهد، در آن زمان آن قدر مال و خیر به مردم می‌رسد که همّ و غم شخص این است که در میان فامیلیش کسی را بیابد که صدقه مالش را از او قبول نماید.۶
۲. بخشش بدون شمارش
آن حضرت در این زمینه می‌فرمایند: مژده باد شما را به ظهور و برانگیخته شدن مهدی (عج) در امت من، در حالی که اختلافات، تمام مردم را در بر گرفته و فاصله طبقاتی زیاد گشته است، آنگاه حضرتش زمین را از عدل و داد پر می‌کند، همان گونه که از جور و ستم پر شده بود، ساکنان آسمان و زمین از او راضی و خشنود بوده، اموال را به طور مساوی بین مردم تقسیم می‌نمایند، … خداوند دل‌های امت محمّد(ص) را غنی و بی‌نیاز گردانیده و عدل آن حضرت را گسترش داده تا جایی که دستور می‌دهد منادی فریاد زند و بگوید: چه کسی نیاز به مال دارد؟ کسی از مردم به جز یک نفر پاسخ نمی‌دهد، به او گفته میشود برو پیش خزانه‌دار و به او بگو که مهدی(ع) دستور داده که به من مال عطا کنی، خزانه‌دار به او می‌گوید: آن چه می‌خواهی بدون شمارش برگیر و ببر، تا آن اموال در اختیار او قرار می‌گیرد پشیمان میشود و می‌گوید من حریص‌ترین و طمع‌کارترین فرد امت حضرت محمّد(ص) بودم… آن مرد اموال را برمی‌گرداند اما از او نمی‌پذیرند و به او گفته میشود: و به او گفته میشود: ما آنچه را که دادیم پس نمی‌گیریم. وضع به همین صورت هفت سال یا هشت سال یا نه سال می‌ماند و دیگر بعد از آن خبری در زندگانی نیست، یا این که پس از آن خیری در زنده بودن نیست.۷
پس از ظهور، آن قدر نعمت‌ها فزونی می‌یابد که زنده‌ها آرزو می‌کنند که کاش مرده‌ها زنده بودند و این فراوانی نعمت را می‌دیدند، پیامبر اکرم(ص) می‌فرمایند:
ساکنان زمین و آسمان از او (حضرت مهدی(ع)) راضی و خشنودند، آسمان تمام بارانش را فرو می‌ریزد و زمین تمام گیاهانش را خارج می‌سازد تا جایی که زنده‌ها آرزو می‌کنند که کاش مرده‌ها زنده بودند و موضع ما را از فراوانی نعمت می‌دیدند.۸
۳. محبت نسبت به مساکین
پیامبر اکرم(ص) محبت امام مهدی(ع) به مساکین را این گونه بیان می‌کنند:
حضرت مهدی(ع) به خاطر علاقه فراوانِ وی به مساکین، دوست دارد با دست خود به مساکین و فقرا طعام انفاق کند.۹
۴. سخت‌گیری بر کارگزاران و ترحم بر مساکین
پیامبر اعظم(ص) درباره نحوه برخورد حضرت مهدی با کارگزاران خود و دیگر مردمان می‌فرمایند:
علامت و نشانه حضرت مهدی(ع) این است که آن حضرت نسبت به وزراء و کارگزاران خود شدید و سخت‌گیر است، اموال را بذل و بخشش می‌کند و بر مساکین و بی‌نوایان، ترحّم و دلسوزی می‌نماید.۱۰
۵. برگرداندن حقوق غصب شده مظلومین
حضرت مهدی(ع) حقوق مردم را گرفته، حتّی اگر آن حق، غصب شده و زیر دندان فردی باشد، آن را پس گرفته و به صاحبش برمی‌گرداند.۱۱و سرانجام خداوند ملک و حکومتی بزرگ‌تر از ملک و حکومت ذی‌القرنین و سلیمان به حضرت مهدی(ع) عطا می‌فرماید؛ جابربن عبدالله انصاری می‌گوید که از رسول خدا(ص) شنیدم که آن حضرت فرمودند:
ذوالقرنین بنده صالح خداوند بود که خداوند او را برای بندگانش راهنما قرار داده بود، قوم خود را به سوی خداوند دعوت نموده، آنها را به تقوای الهی امر نمود، لکن مردم ضربه‌ای بر یک طرف سر او زدند، پس از این، مدتی از دیدگان آنها پنهان شد تا آنجا که گفتند : ذوالقرنین مُرد یا هلاک شد، کجا رفت؟ پس از آن ظاهر شده به سوی قومش برگشت که ضربه دیگری به طرف دیگر سر او زدند. آن گاه حضرت فرمود: در میان شما کسی است که بر سنّت اوست (شاید مراد حضرت علی(ع) باشد که دوبار شمشیر بر سر مبارکش زدند، یک ضربه توسط عمروبن عبدود و ضربه دیگر توسط ابن ملجم مرادی که لعنت خدا بر او باد)
خداوند از هر چیزی علتی برای ذوالقرنین قرار داده و سیطره او را بر شرق و غرب عالم کشانید، و زود است که خداوند متعال سنت او را در قائم از فرزندان من جاری کند و او را بر شرق و غرب عالم مسلط نماید. هیچ مکانی از کوه و دشت و بیابان نخواهد ماند که ذوالقرنین در آن قدم گذاشته باشد مگر این که حضرت مهدی(ع) بر آن قدم خواهد گذاشت، و خداوند برای او گنج‌ها و معدن‌های زمین را ظاهر کرده و با ترس انداختن در دل دشمنانش او را یاری خواهد نمود، و زمین را پس از پر شدن از ظلم و جور از عدل و داد پُر خواهد کرد.۱۲
ماهنامه موعود شماره ۷۱
پی‌نوشت‌ها:
۱. بخشی از سخنان مقام معظم رهبری.
۲. کمال‌الدین و تمام النعمه، ج ۱، ص ۳۱۷.
۳. کورانی، علی، معجم احادیث الامام المهدی، ج ۱، ص ۲۲۹
۴. منتخب الاثر، ص ۴۷۸
۵. علی‌ابن ابی‌طالب، نهج‌البلاغه، خطبه ۱۳۸.
۶. کنزل العمّال، ج ۱۴، ص ۲۷۴
۷. کشف الغمه، ج ۳، ص ۲۶۱.
۸. ابن طاووس، ملاحم، ص ۶۹
۹. منتخب‌الاثر، ص ۳۱۱.
۱۰. عقدالدّرر، ص ۱۷۸
۱۱. منتخب‌الاثر، ج ۳۰۸
۱۲. کمال‌الدّین، ج ۲، ص ۳۹۴.
