موعود پایگاه اینترنتی موعود
محمد شجاعی
در بسیاری از روایات اسلامی، به ویژه توقیع شریف ناحیه مقدّسه، علّت طولانی شدن غیبت، عهدشکنی و آماده نبودن منتظران (به دلیل فاصله گرفتن از حضرت در بینش‌ها، گرایش‌ها و ارتکاب گناهان از سوی آنان) نام برده شده است؛ زیرا منتظران مصلح جهانی، خود باید صالح و الگوی سایر مسلمانان باشند
چکیده مقاله:
مقاله «سیمای امام زمان(عج) در آیینه ماه مبارک رمضان» در سه محور سیمای امام زمان(عج)، سیمای ماه مبارک رمضان و جایگاه ویژه و بی‌بدیل امام زمان(عج) در این ماه که شهرالله الاکبر است، به خوانندگان فرهیخته و صمیمی «موعود» تقدیم می‌شود. تلاش نگارنده برآن است تا با استناد به آیات و روایات مربوطه، اثبات کند که ولایت، روح توحید و امام زمان(عج)، حقیقت و باطن ماه رمضان و لیلهالقدری است که برتر از هزار ماه می‌باشد.
در ضرورت و اهمّیت حضور ولیّ معصوم و حجّت حق در باور و رفتار مؤمنان، همین بس که ایمان بدون او، بی‌معنا و عبادت، بی‌محتوا خواهد شد و شب قدر با شب‌های دیگر عمر انسان تفاوتی نخواهد داشت و بشر، با وجود تحمّل همه رنج‌ها و سختی‌ها در راه سیر و سلوک، بدون راهبر و راهنمای معصوم در تقرّب به محضر پروردگار عالم، ناکام خواهد ماند؛ بلکه از مقصد و مقصود دور و طعمه شیاطین جنّ و انس خواهد شد.
نخست به اختصار، به معرفی شخصیت آخرین ذخیره الهی می‌پردازیم و علاقه‌مندان را برای مطالعه تفصیلی به منابع مربوطه ارجاع می‌دهیم:۱
سیمای امام زمان(عج)
حضرت مهدی(عج) به تصریح روایات معتبر از میان یکصد و بیست و چهار هزار پیامبر و دوازده امام معصوم، آخرین حجّت حق، ولیّ مطلق و معصوم الهی است که وجود و آمدنش وعده داده شده و از این‌رو او را خاتم‌الاوصیاء و موعود می‌نامند که بنا بر حکمت و مصالحی، پس از یک دوره غیبت طولانی به امر پروردگار ظهور خواهد کرد و با تشکیل بزرگترین حکومت الهی، جهان سراسر ظلم و فساد را، پُر از عدل و انصاف، برکت، علم و معنویت خواهد کرد.۲ او امان زمینیان است که به برکت وجود نازنینش، بلاها از سر بشر دفع می‌شود.۳ همچنین در بسیاری از روایات اسلامی، به ویژه توقیع شریف ناحیه مقدّسه، علّت طولانی شدن غیبت، عهدشکنی و آماده نبودن منتظران (به دلیل فاصله گرفتن از حضرت در بینش‌ها، گرایش‌ها و ارتکاب گناهان از سوی آنان) نام برده شده است؛ ۴ زیرا منتظران مصلح جهانی، خود باید صالح و الگوی سایر مسلمانان باشند.
اطاعت و تبعیت محض از ولیّ معصوم، اطاعت از خدا و واجب است؛ تبعیت در سایه محبّت و محبّت زاییده شناخت و معرفت است. ما باید امام زمانمان را بشناسیم؛ زیرا او عصاره وجودی تمام انبیا و امامان، پدر حقیقی شیعیان، بلکه همه امّت اسلامی است و وجود مطهّرش واسطه تقرّب به حق و سبب نزول برکات و نعمت‌های ظاهر و باطن خداوند است. پیوند و همراهی با او، موجب سعادتمندی و دور شدن از او، مایه گمراهی و خسارتی بزرگ خواهد شد.۵
در معرفی شخصیت حضرت، تنها به ذکر یک روایت از حضرت امام صادق(ع) بسنده می‌کنیم که علّامه مجلسی(ره) آن را در «بحارالانوار» از مفضل‌بن عمر روایت کرده است:
امام صادق(ع) می‌فرماید: «حضرت قائم آل‌محمّد(ع) پس از ظهور، به خانه کعبه تکیه می‌زند و با صدایی رسا، ندا می‌دهد:
«ای مردم! هرکس می‌خواهد آدم و شیث را ببیند، بداند که من آدم و شیث هستم و هرکس می‌خواهد نوح و فرزندش سام را ببیند، بداند من همان نوح و سامم. هرکس می‌خواهد ابراهیم و اسماعیل را ببیند، بداند من همان ابراهیم و اسماعیلم و هرکس بخواهد موسی و یوشع را ببیند، من همان موسی و یوشع هستم. هرکس بخواهد عیسی و شمعون را ببیند، من همان عیسی و شمعونم و هر کس می‌خواهد محمّد (ص) و امیرالمؤمنین(ع) را ببیند، من همان محمّد و امیرالمؤمنین (ع) هستم. هر کس می‌خواهد حسن و حسین (ع) را ببیند، بداند من همان حسن و حسین(ع) هستم و هرکه می‌خواهد امامان از ذرّیه حسین(ع) را ببیند، بداند که من همان ائمّه اطهار هستم. دعوتم را بپذیرید و به نزدم جمع شوید که هر چه گفتند و هر چه را نگفته‌اند، به شما خبر می‌دهم.»۶
امام زمانمان با این ویژگی‌های بی‌نظیر، نزدیک‌ترین رَحِم، پدر مهربان و دلسوز و منجی ما و همه عالم امکان است؛ بنابراین باید عاشقانه در اهداف الهی و جهانی‌اش با او همراه و هم‌قدم شویم و با همّت مضاعف و جهاد خستگی‌ناپذیر، علاوه بر تربیت خود، به تربیت نسل منتظری بپردازیم که مورد نظر و رضایت ایشان باشد. ان شاءالله تعالی.
سیمای ماه مبارک رمضان
واژه رمضان از مادّه «رَمَ‌ضَ»۷ به معنای شدّت تابش خورشید بر ریگ و مانند آن است. پیامبر اکرم(ص) فرمودند: «رمضان، ماه گناه‌سوزی است و خداوند در این ماه، گناهان بندگانش را می‌سوزاند و می‌بخشد. بدین جهت این ماه، رمضان نامیده شده است.»
در کتب معتبر شیعه، روایات فراوانی در فضیلت و برکات و جایگاه ماه مبارک رمضان وجود دارد که از مهم‌ترین آنان، خطبه‌ای است که آقا امام رضا(ع) به نقل از امیرالمؤمنین(ع) و ایشان از پیامبر اکرم(ص) نقل می‌کنند.
رسول خاتم(ص) در آخرین جمعه ماه شعبان یکی از سال‌های عمر شریفشان در مدینه، خطاب به مسلمانان فرمودند:
«أَیُّهَا النَّاسُ إِنَّهُ قَدْ أَقْبَلَ إِلَیْکُمْ شَهْرُ اللَّهِ بِالْبَرَکَهِ وَ الرَّحْمَهِ وَ الْمَغْفِرَهِ شَهْرٌ هُوَ عِنْدَ اللَّهِ أَفْضَلُ الشُّهُورِ وَ أَیَّامُهُ أَفْضَلُ الْأَیَّامِ وَ لَیَالِیهِ أَفْضَلُ اللَّیَالِی وَ سَاعَاتُهُ أَفْضَلُ السَّاعَاتِ…؛
ای مردم! ماه خدا با برکت و رحمت و آمرزش به سوی شما رو کرده است. ماهی که نزد خدا، بهترین ماه‌هاست و روزهایش بهترین روزها و شب‌هایش بهترین شب‌ها و ساعت‌هایش بهترین ساعت‌هاست.»
«هُوَ شَهْرٌ دُعِیتُمْ فِیهِ إِلَی ضِیَافَهِ اللَّهِ وَ جُعِلْتُمْ فِیهِ مِنْ أَهْلِ کَرَامَهِ اللَّهِ أَنْفَاسُکُمْ فِیهِ تَسْبِیحٌ وَ نَوْمُکُمْ فِیهِ عِبَادَهٌ وَ عَمَلُکُمْ فِیهِ مَقْبُولٌ وَ دُعَاؤُکُمْ فِیهِ مُسْتَجَابٌ فَاسْأَلُوا اللَّهَ رَبَّکُمْ بِنِیَّاتٍ صَادِقَهٍ وَ قُلُوبٍ طَاهِرَهٍ أَنْ یُوَفِّقَکُمْ لِصِیَامِهِ وَ تِلَاوَهِ کِتَابِهِ…؛
ماهی که در آن، شما را به مهمانی خدا دعوت کرده‌اند و شما در آن از اهل کرامت خدا شده‌اید. نفس‌های شما در آن، ثواب تسبیح و ذکر خدا دارد و خواب شما، ثواب عبادت. اعمال شما در آن پذیرفته است و دعاهای شما، مستجاب. پس از پروردگار خویش با نیّت‌های راستین و دل‌های پاک بخواهید که توفیق روزه این ماه و تلاوت قرآن در آن را به شما عنایت فرماید.»
«أَیُّهَا النَّاسُ إِنَّ أَبْوَابَ الْجِنَانِ فِی هَذَا الشَّهْرِ مُفَتَّحَهٌ فَاسْأَلُوا رَبَّکُمْ أَنْ لَا یُغَلِّقَهَا عَنْکُمْ وَ أَبْوَابَ النِّیرَانِ مُغَلَّقَهٌ فَاسْأَلُوا رَبَّکُمْ أَنْ لَا یُفَتِّحَهَا عَلَیْکُمْ وَالشَّیَاطِینَ مَغْلُولَهٌ فَاسْأَلُوا رَبَّکُمْ أَنْ لَا یُسَلِّطَهَا عَلَیْکُمْ؛
ای مردم! درهای بهشت در این ماه گشوده است. از پروردگار خود بخواهید که آنها را بر روی شما نبندد و درهای جهنّم در این ماه بسته است. از خدا بخواهید که آنها را بر روی شما نگشاید. شیاطین در این ماه، در غل و زنجیرند. از خدا بخواهید که آنها را بر شما مسلّط نگرداند.»
حضرت علی(ع) می‌فرمایند:
«فَقُمْتُ فَقُلْتُ یَا رَسُولَ اللَّهِ مَا أَفْضَلُ الْأَعْمَالِ فِی هَذَا الشَّهْرِ؟ فَقَالَ یَا أَبَا الْحَسَنِ أَفْضَلُ الْأَعْمَالِ فِی هَذَا الشَّهْرِ الْوَرَعُ عَنْ مَحَارِمِ اللَّهِ؛
در این حال از جا برخاسته و عرض کردم: ای پیامبر خدا! برترین اعمال در این ماه چیست؟ حضرت فرمود: «ای اباالحسن! برترین اعمال در این ماه پرهیز از محرّمات است.»۸
(برای رعایت اختصار، بخش کوتاهی از خطبه ذکر شده است.)
ج) امام زمان(عج) و ماه رمضان
ماه رمضان برترین ماه خدا، بهار «قرآن» و اوج بندگی سالکان عارف و مجاهد است و روح و حقیقت آن در هر زمانی، حجّتی کامل و معصوم است که زمین از وجودش بی‌نیاز نبوده و تا پایان حیاتش بی‌نیاز نخواهد بود. در روایت حضرت باقرالعلوم(ع)، ولایت معصومان(ع)، روح نماز و روزه و حجّ و زکات و همه اعمال و عبادات شمرده شده و بدون اعتقاد به امام، روزه در روزه‌های گرم و طاقت‌فرسا و شب‌زنده داری و اقامه نماز از سر شب تا صبحگاهان، جز زحمت بیهوده و خم و راست شدن، بهره‌ای را نصیب صاحبش نمی‌کند.۹
بنابراین باید این روح عظیم و باطن منوّر را شناخت، به او نزدیک و با او همراه شد تا به کمال حقیقی دست یافت. برای روشن‌تر شدن ارتباط تنگاتنگ ماه رمضان به عنوان شهرالله الاکبر و قطب عالم امکان، حضرت ولیّ الله الاعظم(عج) به بیان مصداقی این اصل و حقیقت در قرآن، روایات و ادعیه صادره از ذوات مقدّسه معصومان(ع) می‌پردازیم:
••• سوره قدر
در «سوره قدر»، برای شب قدر چند ویژگی نقل شده است که یکی از آنها، نزول ملائکه و روح (جبرائیل یا ملکی اعظم از جبرائیل و سایر ملائکه) بر حجّت حق و امام حاضر است که مقدّرات یک ساله را به امضای انسان کامل و خلیفهالله می‌رسانند.
سوره قدر دلیل محکمی‌بر وجود ولیّ معصوم الهی در میان بشر، به ویژه اثبات امامت و حضور امام زمان (ع) است.
از امام صادق(ع) سؤال شد:
«تَعْرِفُونَ لَیْلَهَ الْقَدْرِ فَقَالَ وَ کَیْفَ لَا نَعْرِفُ لَیْلَهَ الْقَدْرِ وَ الْمَلَائِکَهُ یَطُوفُونَ بِنَا فِیهَا؛
آیا شما میدانید شب قدر کدام شب است؟ فرمود: «چگونه نمیدانیم، در حالی فرشتگان در آن شب در گرد ما دور میزنند؟»۱۰
از حضرت امام باقر(ع) روایت شده است:
«ای شیعیان!، [با مخالفان ما] به وسیله سوره «إنّا أنزلناه» احتجاج کنید تا پیروز شوید. به خدا سوگند! که آن [سوره] حجّت خدا بر آفریدگان، بعد از رسول خدا (ص) بوده، مهتر و سرور دینتان و غایت علم ماست.»۱۱
امام صادق(ع) نیز در روایتی بلند از رسول خدا(ص) به نقل از خداوند تبارک و تعالی می‌فرمایند:
«إنا أنزلناه» را بخوان! در حقیقت آن نسبت تو و نسبت اهل بیتت تا روز قیامت است.»۱۲
••• دعای اَللّهُمَّ اَدْخِلْ عَلی اَهْلِ الْقُبُورِ السُّرُورَ
بعد از هر نماز واجبی در روز و شب ماه رمضان، این دعا وارد شده که ثواب آن (آمرزش گناهان تا روز قیامت) حاکی از ارزش و اهمّیت آن است؛ هرچند می‌دانیم دعا بدون عمل فایده ندارد و فرد باید در مسیر تحقّق فرازهای آن کوشش کند و واضح است که تحقّق کامل و جامع آن (با توجّه به کلّیت و جهان‌شمولی بودن خواسته) بدون هیچ نقصانی، تنها در حکومت جهانی حضرت بقیّهالله الاعظم(ع) محقّق خواهد شد و آن دعا این است:
«اللَّهُمَّ أَدْخِلْ عَلَى أَهْلِ الْقُبُورِ السُّرُورَ اللَّهُمَّ أَغْنِ کُلَّ فَقِیرٍ اللَّهُمَّ أَشْبِعْ کُلَّ جَائِعٍ اللَّهُمَّ اکْسُ کُلَّ عُرْیَانٍ اللَّهُمَّ اقْضِ دَیْنَ کُلِّ مَدِین…»
این دعا در واقع، دعا برای فرج امام زمان(عج) است؛ یعنی ما با این دعا درخواست فرج ایشان را داریم و از خدا می خواهیم:
«خدایا! زمانی را برسان که دیگر این مشکلات در هیچ جامعه‌ای نباشد؛ نه فقیری، نه گرسنه‌ای، نه برهنه‌ای، نه انسان آبرومندی که در زیر بار دِیْنش احساس خجالت کند و نه….»
«اللَّهُمَّ أَصْلِحْ کُلَّ فَاسِدٍ مِنْ أُمُورِ الْمُسْلِمِین؛
خداوندا! تمام فسادها را در امور مسلمانان اصلاح فرما.»
یکی از فرازهای طلایی این دعا، این خواسته است که باید در مسیر آن گام برداشت تا زمینه‌سازی ظهور فراهم شود و اوج آن در زمان ظهور به دست با کفایت حضرت صاحب الامر(ع) خواهد بود؛ زیرا در فرهنگ انسان‌ساز تشیّع، ائمّه هدی از ما خواستند که وقتی دعا می‌کنید، باید به مضامین دعا هم عمل کنید و این عمل کردن، یعنی ساخته شدن در راستای هدف ظهور آن مصلح کل.
••• دعای افتتاح ضیافتی دیگر در ضیافت الله
دعای «افتتاح»، فوق‌العاده مهم است و پیوند خوبی بین ما و امام زمان(عج) در ماه مبارک برقرار می‌کند. این دعا در دو کتاب دعای ارزشمند شیعیان، به نام «زاد المعاد» اثر علّامه مجلسی(ره) و «اقبال» جناب سیّد بن طاووس(ره) آمده است.۱۳ در کلّیات «مفاتیح نوین» که به همّت آیت الله ناصر مکارم شیرازی و تحقیق دو تن از محقّقان حوزه سامان یافته، آمده است:
دعای افتتاح به سند معتبر از حضرت صاحب الامر، ارواحنافداه، نقل شده که به شیعیان نوشتند: «در هر شب از ماه مبارک رمضان این دعا را بخوانید که دعای این ماه را فرشتگان می‌شنوند و برای صاحبش استغفار می‌کنند. از ویژگی‌های دعای افتتاح آن است که دعاکننده را هر شب، متوجّه حضرت ولیّ‌عصر(عج) و دولت کریمه آن حضرت می‌کند و شوق لقای آن دولت را در دل او زنده می‌دارد.
بخش پایانی این دعا، به شکل نسبتاً گسترده‌ای، هم خصال آن حضرت را بازگو می‌کند: « العدل المنتظر» و هم خصال دولت آن حضرت را بر می‌شمارد: «تُذِلُّ بِهَا النِّفَاقَ وَ أَهْلَه» و بالأخره شیعه‌ای که حِرمان دوره غیبت را تحمّل می‌کند، در پایان دعای خود، رنج‌های این دوره را با زبان شِکوه با خداوند نجوا می‌کند:
«اللَّهُمَّ إِنَّا نَشْکُو إِلَیْکَ فَقْدَ نَبِیِّنَا صَلَوَاتُکَ عَلَیْهِ وَ آلِهِ وَ غَیْبَهَ وَلِیِّنَا وَ کَثْرَهَ عَدُوِّنَا؛
خداوندا! همانا ما به درگاه تو شکوه می‌آوریم از فقدان نبیّ‌مان (ص) و غیبت ولیّ‌مان و زیادی دشمنانمان و…»
از جمله موارد شکوه به درگاه خداوند سبحان، غیبت امام زمان(عج) است و عاشق منتظر، هر شب از حضرت حق می‌خواهد که با ظهور حضرت، این مشکلات پایان پذیرد:
«اللَّهُمَّ الْمُمْ بِهِ شَعَثَنَا وَ اشْعَبْ بِهِ صَدْعَنَا وَ ارْتُقْ بِهِ فَتْقَنَا وَ کَثِّرْ بِهِ قِلَّتَنَا»
دعای افتتاح، هر شب دعاکننده را در مرز غیبت و حضور قرار می‌دهد؛ درحالی‌که او را از تاریکی‌های عصر غیبت بیم می‌دهد تا مبادا به ظلمت خو بگیرد، از یأس بازداشته، سپیده را به او نشان می‌دهد:
«اللَّهُمَّ إِنَّا نَرْغَبُ إِلَیْکَ فِی دَوْلَهٍ کَرِیمَهٍ تُعِزُّ بِهَا الْإِسْلَامَ وَ أَهْلَه..؛ ۱۵
خدایا! همانا ما مشتاقیم به تو، در دولت کریمه‌ای که با آن اسلام و اهلش را عزّت می‌بخشی…»
یکی از فرازهای بسیار مهم، ممتاز و کم نظیر این دعا، اینجاست که می‌فرماید:
«وَ اجْعَلْنِی مِمَّنْ تَنْتَصِرُ بِهِ لِدِینِکَ، وَ لَا تَسْتَبْدِلْ بِی غَیْرِی؛
مرا از کسانی قرار بده که دینت را به وسیله آنان یاری می‌کنی و کسی را هم جای من نگذار!»
خلاصه اینکه انسان باید روحیه انتظار را در درون خود نهادینه و آن را تا پایان عمر حفظ کند و وقتی به چنین درجه‌ای رسید، دیگر نباید از اینکه ممکن است زمان ظهور را درک نکند، غمگین باشد؛ زیرا امام باقر(ع) چنین وعده داده است:
«ما ضَرَّ مَنْ ماتَ مُنْتَظِراً لَأمْرنا ألاّ یَمُوتَ فی وَسَطِ فُسُطاطِ المَهْدِیّ و عَسْکَرِهِ؛ ۱۶
کسی که در انتظار امر [فرج]، بمیرد ضرر نکرده است [و نگران نباشد] از اینکه در میان خیمه مهدی(ع) و لشکر او نمرده است.»
••• قرآن به سر گرفتن و توسّل به اهل بیت (ع)
در شب‌های قدر، یکی از اعمال ویژه و اختصاصی، قرآن به سر گرفتن و متوسّل شدن به خداوند و چهارده معصوم پاک است که از بک یا الله شروع می‌شود و با ده مرتبه گفتن بالحُجَّهِ به پایان می‌رسد. در واقع، بالحُجَّه پایان این توسّل و امضای نهایی آن است که به دست ولایت امام زمان(ع) پایان می‌پذیرد.
یکی از سفارش‌های مؤکّد اهل بیت(ع) در شب‌های قدر، خواندن دعای «اللَّهُمَّ کُنْ لِوَلِیِّکَ الْحُجَّهِ بْنِ الْحَسَنِ…» است که به دعای «سلامتی امام زمان(عج)» مشهور است. در فرازی از این دعا آمده:
«… وَلِیّاً وَ حافِظاً وَ قاعِداً، وَ ناصِراً وَ دَلِیلًا…؛
خدایا! برای امام زمان(عج) سرپرست و حافظ و پیشوا و یاور و راهنما و مددکار و نگهبان و کمک رسان باش!»
وقتی ما برای حضرت چنین دعایی می‌کنیم و قبل این دعا با تعبیر «صَلَوَاتُکَ عَلَیْهِ وَ عَلَى آبَائِهِ الطَّاهِرِین» به امام حاضرمان و پدران پاک و معصومش، صلوات و درود می‌فرستیم، ایشان نیز بهتر از خواسته ما یا حدّاقل همین خواسته‌ها را درباره ما، مساکین و نیازمندان حقیقی خواهند داشت و این، موجب رشد و تعالی ما خواهد شد. مبنای این مدّعا هم این آیه قرآن است که می‌فرماید:
« وَ إِذا حُیِّیتُمْ بِتَحِیَّهٍ فَحَیُّوا بِأَحْسَنَ مِنْها أَوْ رُدُّوها؛ ۱۷
و چون به شما تحیّتی گفته شد، با تحیّتی نیکوتر از آن، پاسخ گویید یا همان را باز گردانید.»
در تعالیم ارزشمند اهل بیت (ع) هم وارد شده است که:
«اگر کسی برای شما هدیه‌ای گرفت، شما برای جبران محبّتش، به بهتر از آن تلافی کنید.»
بنابراین اگر کسی این دعا را می‌خواند، باید حتماً به فکر امام زمان(ع) باشد. مهم‌ترین دعای ما در زندگیمان باید دعای سلامتی و فرج حضرت باشد که تأثیر فراوانی بر فرد و جامعه دارد.
••• «زیارت امام حسین(ع)» در شب‌های قدر و بیعت با منتقم خون پاکش
حضرت سیّدالشّهدا(ع) در شب‌ها و روزهای مهمّ سال، دارای زیارت مخصوص است تا مؤمنان فراموش نکنند که دین با فداکاری آن امام مظلوم و شهید و اصحاب باوفایش برای همیشه زنده ماند و ما سلامت در دین و عدم تحریف در آن را مدیون آن خون‌های پاک و مطهّریم. در شب قدر نیز که برتر از هزار ماه (هشتاد و سه سال) است، زیارت مخصوص امام حسین(ع) وارد شده و خوب می‌دانیم که منتقم واقعی و حقیقی آن حضرت و همه مظلومان عالم، کسی نیست، جز امام زمان(عج).
ما باید برای حضور در عملیات انتقام که اوج لیاقت و کمال یک عزادار واقعی است، رشد کنیم و این حاصل نخواهد شد، مگر از شاهراه پیوند با امام زمانمان؛ بنابراین در «زیارت عاشورا» از خداوند منّان می‌خواهیم توفیق این انتقام در رکاب حسین زمان را به ما روزی و ارزانی کند. آنجا که می‌گوییم:
«فَأَسْالُ اللَّهَ الَّذِی…أَکْرَمَنِی أَنْ یَرْزُقَنِی طَلَبَ ثَارِکَ مَعَ إِمَامٍ مَنْصُور؛
پس، از خداوند می‌خواهیم که کرامت کند خون‌خواهی تو را همراه با آن امام یاری‌شده…»
نتیجه اینکه، ما در همیشه و همه حال، به ویژه در ماه مبارک رمضان که ماه صیام و رسیدن به مراتب بالاتر تقواست، باید سعی کنیم با بندگی خالص خدا و استفاده از تلاوت قرآن و ادعیه و توسّل به حضرات معصومان(ع)، به باطن ماه رمضان و باطن لیلهالقدر که انسان کامل و امام زمان(عج) است، نزدیک‌تر شویم و لحظه‌ای از یاد حضرت غافل نباشیم و زندگیمان را بر مدار سربازی و رضایت حضرت تنظیم کنیم تا به سعادت حقیقی برسیم و بدانیم زمینه‌سازی ظهور حضرت، جز با خودسازی، جهاد و اجتهاد شبانه‌روزی، تربیت نسل منتظر و فداکار میسّر نخواهد بود و ماه رمضان و لیالی قدر، بهترین و استثنایی‌ترین فرصتی است که به فضل الهی برای مؤمنان و منتظران ظهور حضرتش در جای جای این کره خاکی فراهم می‌شود.
اللهمَ عَجِّلْ لِوَلِیِّکَ الْفَرَج؛
وَ هَبْ لَنَا رَأْفَتَهُ وَ رَحْمَتَهُ، وَ دُعَاءَهُ وَ خَیْرَه
پی‌نوشت‌ها:
۱. «امامت و مهدویت» از آیت الله العظمی صافی گلپایگانی، «آثار و فواید وجودی امام عصر در زمان غیبت» از آیت الله مصباح یزدی، «دادگستر جهان» از ابراهیم امینی، «سیمای آفتاب» از حبیب الله طاهری، «آشتی با امام زمان(عج)» از محمّد شجاعی، «چشم اندازی به حکومت حضرت مهدی (عج)» از استاد نجم‌الدّین طبسی و….
۲. «غیبت» نعمانی، باب ۳۷، ح۱۰، ص ۷۹.
۳. «بحار الانوار»، ج ۷۸، ص ۳۸۰.
۴. همان، ج ۵۳، ص ۱۷۷.
۵. همان، ج ۵۱، ص ۱۵۰.
۶. همان، ج ۵۳، ص ۹.
۷. «تفسیر فخر رازی»، ج ۵، ص ۸۹ و «لسان العرب»، ج ۵، ماده ذ- ر.
۸. «وسائل الشّیعه»، ج ۱۰ ص، ۳۱۴.
۹. «فروع کافی»، ج ۴ ص ۶۲، ح ۱.
۱۰. «البرهان فی تفسیر القرآن»، ج۵، ص ۷۱۷.
۱۱. «تفسیر نورالثّقلین»، ج ۵، ص ۶۳۵.
۱۲. همان.
۱۳. «زادالمعاد»، ص ۱۱۰ و «الاقبال»، ص ۶۷.
۱۴. «شرح دعای افتتاح» از حجّت‌الاسلام استاد محمّد سروش.
۱۵. «اصول کافی»، ج ۱، ص ۳۷.
۱۶. «الکافی»، تهران، دارالکتب اسلامیه، ج۱، ص۳۷۲.
۱۷. سوره نساء، آیه ۸۶.
