پژوهشگر مهدوی بااشاره به روایتی ساختگی که نمونه ای دیگر از تقطیعات صورت گرفته به دست احمد است، گفت: امام علی(ع) فرمود: نخستین یاران مهدی(ع) از بصره هستند، پس احمد بصری از یاران امام عصر(ع) است.
وی با بیان اینکه احمد بصری نیز برای اهداف خود از این شیوه استفاده کرده و برخی از ادله دعوت خود را با این ترفند بیان میکند، خاطرنشان کرد: این درحالی است که با روش تقطیع روایتی از امام علی(ع) آوردهاند. با این مضمون، عن علی …. الا و ان اولهم می البصره؛ امیرالمومنین علی(ع) در خطبه ایی فرمودند: “نخستین یاران مهدی از بصره هستند.”
حجت الاسلام شهبازیان اظهارداشت: معتقدان و پیروان احمد بصری در این روایت، تصریح شده که نخستین یاران مهدی(ع) از بصره میباشند و احمد بن اسماعیل نیز متولد شهر بصره میباشد. لذا این روایت به او اشاره نموده است.
این پژوهشگر مهدوی در نقد این روایت ساختگی، تصریح کرد: در این روایت نیز هیچ تصریحی بر نام احمد بصری دیده نمیشود و نمی توان ادعای او را ثابت کرد اما نکته مهم تر اینکه این روایت نمونه ای دیگر از تقطیعات صورت گرفته به دست احمد میباشد که ادامه آن را ذکر نکرده است.
وی ادامه داد: ظاهرا نخستین منبعی که قبل از “بشاره الاسلام” این روایت را با متن مذکور نقل کرده است، کتاب “الزام الناصب” است. این کتاب را با عنوان “خطبه البیان” و از امیرالمومنین علی(ع) نقل میکند. هر دو منبع نام افرادی را که به عنوان یار مهدی در بصره ذکر شده است، علی و محارب آوردهاند که نه تنها دلالتی بر نام احمد ندارد بلکه دروغ گویی او را بیش از پیش بر ما آشکار میکند.
حجت الاسلام شهبازیان با اشاره به روایت اصلی این مساله، افزود: در روایت اصلی آمده است؛ الا و ان اولهم من البصره و آخرهم من الابدال فاما الذین من البصره فعلی و محارب و …، نخستین یاران از بصره بوده و آخرین آنها از ابدال هستند و اما آن دو نفری که از بصره هستند، نامشان علی و محارب است.
این پژوهشگر مهدوی با بیان اینکه برخی از یاران احمد بصری پس از این رسوایی کوشیدهاند این تقطیع را چنین توجیه کنند، گفت: پیروان بصری در مورد این روایت معتقدند نخستین یار امام مهدی(ع) از بصره و نام او احمد است و در روایاتی به نام علی محارب (جنگجو) نامگذاری شده است… این افراد نام علی را برای احمد انتخاب میکنند و میگویند: در اصل نام او علی نیز هست. چون علی نخستین وصی بود و احمد نیز نخستین وصی میباشد. جنگجو نیز هست و رهبری لشکر مهدی را دارد.
وی با بیان اینکه این توجیه غیرقابل پذیرش و بازی با الفاظ است، خاطرنشان کرد: همچنین منبع اصلی این نقل کتاب “الزام الناصبگ و “بشاره الاسلام” است که در آنها نام علی و محارب جدای از هم ذکر شده است و نمی توان این دو نام را به صورت صفت و موصوف بیان کرد. همچنین در متن نقل شده از الزام الناصب عبارت اسم ذکر گردیده و امکان توجیه را از بین میبرد.
حجت الاسلام شهبازیان بااشاره به روایت قاطع در کتاب “الزام ناصب” اظهارداشت: در این کتاب نیز عبارت به گونه ای است که به هیچ عنوان محلی برای توجیه یاران احمد باقی نمیگذارد و تصریح دارد که دو نفر در بصره از یاران مهدی هستند؛ نخستین یاران مهدی(ع) از بصره بوده و آن ها دو نفر هستند. نام یکی علی و نام دیگری محارب است.
این پژوهشگر مهدوی ادامه داد: این مطلب با توجه به نقل سیدبن طاووس از کتاب سلیلی تایید شده و در این نقل نیز دو نفر به عنوان یاران حضرت مهدی(ع) ذکر شدهاند: فرمود: نخستین ایشان از بصره و آخرینشان از یمامه است. پس حضرت علی(ع) نام های یاران مهدی(ع) را برده و حاضران یادداشت کردند و فرمود: دو نفر از بصره هستند.
وی با بیان اینکه استناد فرد توجیه کننده نیز به کتاب شیخ ابوالحسن مرندی با عنوان مجمع النورین است، گفت: این فرد در کتاب خود چنین میگوید: همانا نخستین یارانش از بصره و آخرینشان از ابدال هستند اما آن هایی که از بصره هستند، علی محارب و طلیق است.
حجت الاسلام شهبازیان تصریح کرد: همانگونه که اشاره شد منبع اصلی این متن خطبه منسوب به امیرالمومنین علی(ع) است که منبع نقل اولیه این خطبه با محتوای دیگر اسامییاران حضرت مهدی(ع) کتاب الزام الناصب است.
این پژوهشگر مهدوی با بیان اینکه کتاب “مجمع النورین” نیز این خطبه را بدون سند و منبع و از میانه کلام امام علی(ع) ذکر کرده است، افزود: درباره این خطبه به گونه ای اشکال وارد است که حتی صاحب کتاب بشاره الاسلام محتوای این خطبه را قابل اعتنا ندانسته و در مقام مقایسه میان بیان تعداد یاران امام عصر(ع) در کتاب دلایل الامامه و از امام صادق(ع) با این خطبه از امیرالمومنین علی(ع) روایت امام صادق(ع) را ترجیح می دهد.
وی ادامه داد: در نهایت توجیه این فرد موجه و قابل قبول نیست و با توجه به عبارت منبع اصلی نقل خطبه یعنی الزام الناصب و توجه متون دیگر به نقل این منبع و همچنین عدم اعتبار و دقت صاحب کتاب مجمع النورین در بیان نشانه های ظهور اولویت با کتاب الزام الناصب است.
حجت الاسلام شهبازیان تاکیدکرد: بسیار عجیب است که یکی از مبلغان احمد بصری در پاسخ به تمام اشکالات این سخن واهی را بیان میکند که چون روایت تعدا کامل یاران مهدی را بیان نکرده است. نام احمد در اسامی ذکر نشده است و در روایت قبل یعنی احمد بن ملیح نام رهبرشان ذکر شده است که سخیف بودن این بیان ما را از پاسخ معذور می دارد.