«ثار» در لغت هم به معنی خون آمده است، و هم به معنی طلب و انتقام گرفتن از خون کسی که به دست دیگران کشته شده است.
پاسخ:
«ثار» در لغت هم به معنی خون آمده است، و هم به معنی طلب و انتقام گرفتن از خون کسی که به دست دیگران کشته شده است. (۱) ثار الله از دو واژه «ثار» و «الله» تشکیل یافته و یکی از القاب امام حسین علیهالسّلام است که در زیارت عاشورا آن حضرت را با این لقب مورد خطاب قرارمیدهیم. ثارالله: یعنی (طلب دمه الله) کسی که طالب خون او خداست و انتقام از قاتلین او را خداوند خواهد گرفت. (۲)ثارالله به کسی که خود و خویشانش در راه خدا کشته شوند نیز گفته میشود.
مرحوم مجلسی نوشته است: «وتر الله ای الفرد المتفرد فی الکمال من نوع البشر فی عصره الشریف او المراد ثار الله ای الذی الله تعالی طالبُ دَمِه و الموتور قتیلُ له، قتیلُ فلم یدرک بدمهِ»: یعنی فردی که از لحاظ رسیدن به کمال در دوران خویش یگانه و بی همتاست، و یا مراد از آن همان ثار الله است که به معنی کسی است که طالب خون او خداوند است، و موتور به معنای کشته شدن در راه خداوند و کشته شدهای است که انتقام خونش را نگرفته باشند. (۳)
و احتمال دارد معنای ثارالله چنین باشد، خونی که صاحب آن خداوند است و ولیّ دم او خداوند است. چون خون حسین (علیه السلام) در راه خدا و برای حفظ قرآن و تمامیت اسلام ریخته شده این خون و این شهیدان، خدائی هستند.
بنابراین انتقام آن نیز باید از طرف خداوند باشد، یا اینکه چون امام حسین علیهالسّلام حجت خداوند بر زمین و ولی مطلق حق بود و مردم او را کشتند بنا بر این خداوند انتقام حجتش را از قاتلین او خواهد گرفت و احتمال دارد به این معنا باشد که جان و خون امام حسین (علیه السلام) چنان متعالی و حقانی است که به خداوند استناد دارد و از شرافت ویژهای برخوردار است مثل: بیت الله، یوم الله، ید الله، و …
امّا درباره اینکه این لقب را چه کسی به امام حسین علیهالسّلام داده است باید گفته شود که این لقب در زیارت معتبر عاشورا آمده است و چون سند زیارت عاشورا قدسی است، یعنی زیارت عاشورا که زیارت امام حسین علیهالسّلام است از طرف خداوند به ائمه رسیده است و آنرا پیامبر اکرم از جبرئیل گرفته و جبرئیل آن را از خداوند یاد گرفته است و از طریق معصومین به ما آموختهاند تا آن حضرت را زیارت کنیم (۴) بر این اساس این لقب را خداوند به امام حسین(علیه السلام) داده است. (۵)
پی نوشت ها:
۱. عبدالسلام محمد هارون، مقابیس اللغه، ج۱.
۲. ابن المنظور، لسان العرب، ج۴، واژه ثار.
۳. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت، موسسه الوفا، چاپ دوم، ۱۴۰۳، ج۹۸، ص۱۵۴.
۴. ر.ک: قمی، عباس، مفاتیح الجنان، و سید بن طاووس، اقبال، قم، مرکز نشر تبلیغات اسلامی، ۱۴۱۶، ج۳، ص ۵۵. و دریایی، محمدرسول، حماسه سیاسی تاریخی زیارت عاشورا، تهران، انتشارات جعفری، ۱۳۷۱، ص۱۲ ـ ۱۳.
۵. مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات حوزه علمیه قم.
منبع: باشگاه خبرنگاران