پایگاه خبری آتلانتیک “در مرکز توجه جهانیان بودن” را بهترین وضعیت برای یک گروهک تروریستی ارزیابی کرد و با تشبیه تروریسم به “اعتیاد”، عاملان آن را معتادانی دانست که برای ماندن در اوج هربار میباید کمیت و کیفیت جنایت خود را وحشیانه تر کنند.
سه شنبه گذشته گروهک داعش اقدام به انتشار ویدئوی نفس گیر دیگری کرد که در این نمایش هولناک اقدام به سوزاندن زنده زنده خلبان اردنی دستگیر شده، نمود. این فیلم بدون شک حیرت آورترین ویدئویی است که داعش از جنایات خود منتشر نموده است. اما باید گفت که “همه” ویدئوهایی که داعش تاکنون منتشر کرده بدون شک حیرت انگیزترین ویدئو داعش است! فیلمیکه سال گذشته از گردن زدن ۲۰ سوری منتشر شد و با نمایش سربریدن وحشتناک از یک مددکار آمریکایی پایان مییافت در زمان خود شوک برانگیزترین ویدئو داعش بود. حتی ویدئوی منتشر شده در ماه گذشته که طی آن کودکی را به عنوان مامور اعدام دو جاسوس روسی گماشته بودند، در نوع خود شوک برانگیز بود.
این وقایع نشان می دهد که طبیعت شیطانی گروهک داعش به دنبال این است که هر اقدام سبعی آن به گونه ای باشد که اقدام قبلی را تحت الشعاع قرار دهد. در واقع برند این گروه یعنی “تروریسم” شبیه یک “اعتیاد” و تزریق افیون است یعنی برای آنکه در اوج لذت باقی بمانی میبایست دوز دارو را افزایش دهی و برای داعش و دیگر گروهک های مشابه آن این اوج قرار داشتن در مرکز توجه عموم جهانیان است.
“دیوید رپوپوت” در یک مقاله کلاسیک با موضوع تروریسم و مذهب که در سال ۱۹۸۴ به رشته تحریر در آورده، نوشته است: تروریسم جنایتی به منظور تبلیغات است. زمانی که یک بمب منفجر میشود، توجه مردم جلب میشود و آن رویداد بیش از هزاران سخنرانی و عکس در میان مردم تاثیرگذار است. دو سال پس از آن نیز “کونور کروز اوبرین” در مقاله ای در آتلانتیک نوشت: «سخرانی های گزاف و سطح بالا و تاکید بر اینکه تروریسم چه شیطان هراسناکی است و حذف آن میبایست در اولویت بالایی باشد، کمکی به مبارزه با تروریسم نمیکند. من از این در هراسم که واکنش تروریست ها به چنین سخنرانی، از جانب یک رییس جمهور، یک وزیر امور خارجه یا دیگر مقامات رسمی دولتی، این است که «میبینید! آنها “مجبورند” به ما توجه کنند. ما آنها را آزار می دهیم پس باید بیشتر آنها را عذاب دهیم.» و همه اینها به سربازگیری آنها کمک میکند. حرکتی که از سوی یک رییس جمهور تقبیح شود، در عالی ترین وضعیت خود قرار میگیرد و بودن در چنین موقعیت عالی بیشترین چیزی است که مهاجمان و فاسدان می خواهند تا با ایجاد ائتلاف حرکت های تروریستی خود را شکل دهند.»
اکنون گروهک داعش به طور مکرر از سوی رهبران سیاسی جهان محکوم شده که آخرین نمونه آن تقبیح صورت گرفته از سوی شاه عبدالله پادشاه اردن است که داعش را “یک گروه جنایتکار منحرف” خواند و قسم خورد که انتقام قتل معاذ الکساسه را از این گروهک میگیرد. اینچنین داعش خود را در عالی ترین وضعیت قرار داد و بنابراین به این واسطه موفق خواهد شد اقدام به سربازگیری گسترده ای از کشورهای مختلف جهان کند.
نظریه “رپوپورت” مبنی بر اینکه تروریسم جنایتی برای تبلیغات و جلب توجه افکار عمومی است، همانگونه که در طی دو دهه گذشته صحیح بوده است، امروز نیز صحیح است. اما اینک دیگر ضمانتی وجود ندارد که اگر بمبی منفجر شود یا تیراندازی انجام شود، نظر عموم مردم به آن جلب شود. این جلب توجه دیگر بستگی به هویت قربانیان دارد. به طوریکه حادثه شارلی ابدو در فرانسه در ماه گذشته تبدیل به تیتر اول رسانه ها در سراسر جهان شد در حالیکه کشتار صدها شهروند نیجریه که توسط بوکوحرام تنها چند روز قبل از آن انجام شد، توجه این سطح از رسانه های جهان را به خود معطوف نکرد. این مساله می تواند به توضیح این نکته کمک نماید که چرا داعش تلاش گام به گام خود را بر تولید ویدئوهایی از اسرای غربی و کسانی همچون معاذ الکساسه که در ائتلاف مبارزه با داعش با هدایت آمریکا شرکت داشته معطوف کرده و به نسبت ویدئوهای مونتاژی کمتر و بی نظم تری را از اعدام شیعیان عراق منتشر میکند.
فیلم کشتار الکساسه در سطحی بود که جهانیان را به شوک فرو برد اما ممکن است کسی هم اینگونه احساس کند که این کار، کاری آگاهانه و پروژه ای شخصی برای داعش بود. در ماه های اخیر، نیروهای ائتلاف پناهگاه های داعش را بمباران کردهاند و این آغازی است برای آسیب زدن و آزار دادن. در این ویدئو، روایت غالب رنج بشردوستانه ای است که مسوول آن حملات بمباران ائتلاف است و به طور گرافیکی در بخشی با کودکان و خردسالان سوخته نمادپرازی شده است. این پیام برای جهانیان و نیز برای مردمیکه در قلمرو گروهک داعش زندگی میکنند این است که: ما انتقام دوزخ و جهنمیکه بر ما وارد کرده اید را با اعمال زجردهنده خود میگیریم.
توضیح دیگری از نظریه “رپوپورت” نیز می توان ارائه کرد: زمانیکه یک بمب منجر میشود، نظر مردم به آن رویداد جلب میشود البته نه برای مدت زمان طولانی. از زمانیکه رپوپورت مقاله خود را منتشر کرده است، گسترش اینترنت به معنی این بود که به سادگی اطلاعات زیادی می تواند مرکز توجه قرار گیرد. بدون شک شبکه اینترنت لطفی به گروه های تروریستی بود که به آنها کمک میکند پیام خود را به مخاطبان همواره در حال گسترش برسانند. اما همچنین از سویی به واسطه اینکه میبایست از طریق آن با دیگر صداهای جهان رقابت کنند، می تواند مانعی برای آنها باشد. و این مساله متاسفانه در خدمت تقویت فلسفه شیطانی برند تروریسم داعش درآمده که نیازمند آنست که نه تنها از سبعیت های گذشته خود فراتر رود بلکه رویدادهای جهانی تکاندهنده دیگری نیز رقم بزند. این برند تروریسم شبیه افیونی است که برای ماندن در اوج لذت میبایست مرتب دوز آن افزایش یابد.
این اعتیاد تنها با کمیت و تعداد افراد کشته شده ارضاء نمیشود بلکه کیفیت یعنی “چگونه کشتن” هم برای آنها مساله است. به گونه ای که در بالاترین تعریف، آنها در قتل آزارگونه و افراطی خلاقیت هم از خود بروز می دهند. این شاید فشار و نیروی اصلی فلسفه سنگدل سازمان های تروریستی امروزی است. و به نظر می رسد که هیچ گروهی بهتر از رهبران داعش که نخستین شوک آنها گردن زدن اسرای غربی، آن هم نه با شمشیر بلکه با چاقوهای ۶ اینچی بود تا جان کندن قربانیان آنها زمان بیشتری به طول بینجامد، بر این موضوع واقف نیست. سپردن عملیات اعدام به یک کودک نیز خلاقیت دیگری است که در ویدئوهای بعدی داعش مشاهده کردیم. اکنون داعش با زنده سوزاندن خلبان اردنی نمایش جدید خود را به راهانداخت و بدون شک این فیلم حیرت انگیزترین و وحشتناک ترین ویدئویی است که داعش تاکنون منتشر کرده؛ البته تا زمانی که ویدئوی بعدی آن منتشر شود!
_____________
آتلانتیک_شفقنا