مریم(سلام الله علیها) خیالی جز عبادت خداوند نداشت. اصلاً برای همین نامگذاری شده بود. او وقف شده بود؛ وقف خداوندش.(۱) هنگامیکه مادرش او را در رحم می پروراند، گمان میبرد پسر است؛
همانطور که همسرش عمران نبی(علی نبینا و آله و علیه السلام)(۲) گفته بود که خداوند به ما پسری خواهد داد که از انبیای الهی است و کور را بینا می سازد و مرده را زندگی میبخشد.(۳) «حَنّه»، بارها دست بر شکم برجسته اش گذاشته بود و فرزندش را به خداوند تقدیم کرده بود: «پروردگارا! آنچه در شکم خود دارم، نذر تو کردم تا آزاد شده[ی تو] باشد؛ پس، از من بپذیر که تو خود شنواى دانایى.»(۴)
وقتی خداوند، مریم را به «حَنّه» داد، حنّه رو به خداوند کرد و گفت: «خدایا! حالا که من دختر زاییدم و او پسر نشد، نامش را مریم میگذارم. او و فرزندانش را از شیطان رانده شده به پناه تو می سپارم.»(۵) و خداوند مریم(س) را به نیکویی پذیرفته بود.(۶)
روزها و شبهایی که مریم(س) در محراب عبادت می ایستاد و به نجوای فرشتگان گوش می سپرد، (۷) خداوند کریمش برای او میوه می فرستاد و غذای بهشتی.(۸) میوه های تابستانی را در زمستان در دسترسش میگذاشت و میوه های زمستانی را در تابستان.(۹) انگار که بگوید تو خودت را وقف من کردی و روزی ات را تماماً به عهده خواهم گرفت.
در اتاق مریم(س) را کسی جز سرپرست امینش، زکریای نبی(ع) نمیگشود. مردی که خداوند او را سرپرست امور مریم(س) کرده بود.(۱۰) زکریای نبی(ع)، یحیای بی همانند(ع) را از همین محراب مریم(س) گرفته بود. همان زمانی که میوه های بهشتی را دید و پرسید: «مریم! اینها را چه کسی فرستاده؟» و پاسخ مهربانانه ی مریم(س) را شنیده بود: «پروردگارم! او به هر کس که بخواهد بی حساب روزی می دهد.»(۱۱) همان هنگام زکریا(ع) با خودش گفت، خداوندی که به مریم(س) طعام بهشتی می خوراند به من نیز در پیری، عصای دستی خواهد داد.(۱۲)
مریم(س) خیالی جز عبادت خداوند نداشت. خداوند او را برگزیده بود. فرشتگان پیام خداوند را به او رسانده بودند: «اى مریم! خداوند تو را برگزیده و پاک ساخته و تو را بر زنان جهان برترى داده است. اى مریم! فرمانبرِ پروردگار خود باش و سجده کن و با رکوعکنندگان رکوع نما.»(۱۳)
مریم(س)، اسوه ی بی نمونه ی قرآن
حضرت مریم(س) دختر عمران(ع) از پیامبران بنی اسرائیل است. بانویی که خود و فرزندش از اسوه ها و برگزیدگان خداوند بودند و هر دو برای مأموریتی خاص، به نحوی خاص به دنیا آمدند و زیستند.
آیات و روایات متعدّدی درباره ی مقام و منزلت حضرت مریم(س) نزد خداوند وجود دارد و «فرود آمدن طعام بهشتی» و «سخن گفتن فرشتگان با حضرت مریم(س)» از آن خبر می دهد که مقام این بانوی والا، آنچنان بالا بود که نبیّ بزرگی، همچون زکریای نبیّ(ع) از کرامات ایشان متعجّب میگشت.(۱۴)
در روایات حضرت مریم(س) در مقایسه با حضرت فاطمه زهرا(س) قرار گرفته است. حضرت مریم(س) را بهترین بانوی زمان خودش و حضرت زهرا(س) را برترین بانوی زنان از اوّل تا آخرین آنها به شمار آوردهاند.(۱۵)
همچنین جایگاه حضرت مریم(س) در بهشت، در همسایگی دو بانوی برتر جهان، حضرت خدیجه کبری(س) و حضرت آسیه(س) است.(۱۶)
خداوند در «قرآن کریم»، آیات مفصّلی به حضرت مریم(س) و نحوه ی تولّد حضرت عیسی(ع) بیان کرده است. از این میان، خواندن این آیه از قرآن درباره ی این بانوی پاک و پاکزاده برای اسوه قرار دادن ایشان کفایت میکند:
«و براى کسانى که ایمان آورده اند، خدا همسر فرعون را مَثَل آورده[…] و مریم دختِر عمران را. همان کسى که خود را پاکدامن نگاه داشت و در او از روح خود دمیدیم و سخنان پروردگار خود و کتاب هاى او را تصدیق کرد و از فرمانبرداران بود.»(۱۷)
در قسمت بعدی پیشوایان نور، از میلاد اعجاز آمیز حضرت عیسی(ع) و سختی های مادر پاکنهاد ایشان سخن خواهیم گفت؛ ان شاء الله.
پی نوشت:
۱. بر اساس روایتی از امام صادق(علیه السلام)، قطب الدین راوندى، سعید بن هبه الله، «قصص الأنبیاء علیهم السلام»، مشهد، چاپ اوّل، ۱۴۰۹ ق. ص۲۶۴.
۲. کلینى، محمّد بن یعقوب، «أصول الکافی»، ترجمه مصطفوى، تهران، علمیه اسلامیه، چاپ اوّل، ۱۳۶۹ ش. ج۲، ص۴۸۴.
۳. همان.
۴. آل عمران ۳۵.
۵. همان ۳۶.
۶. همان ۳۷.
۷. روایتی از امام صادق(ع) این موضوع را تصدیق میکند که حضرت مریم(س) محدّثه بودند. ابن بابویه، محمّد بن على، «علل الشرائع»، قم، چاپ اوّل، ۱۳۸۵ش / ۱۹۶۶م. ج۱، ص۱۸۲.
۸. آل عمران ۳۷.
۹. حسن بن على، امام یازدهم(ع)، «التفسیر المنسوب إلى الإمام الحسن العسکری علیه السلام»، قم، چاپ اوّل، ۱۴۰۹ ق. ص۶۶۰.
۱۰. همان .
۱۱. آل عمران ۳۷.
۱۲. حسن بن على، امام یازدهم (ع)، «التفسیر المنسوب إلى الإمام الحسن العسکری علیه السلام»، همان.
۱۳. آل عمران ۴۲- ۴۳.
۱۴. حسن بن على، امام یازدهم (ع)، «التفسیر المنسوب إلى الإمام الحسن العسکری علیه السلام»، همان.
۱۵. ابن بابویه، محمّد بن على، «معانی الأخبار»، قم، دفتر انتشارات اسلامى، چاپ اوّل، ۱۴۰۳ ق.، ص ۱۰۷.
۱۶. روایتی از امام باقر(علیه السلام)، طوسى، محمّد بن الحسن، «الأمالی»، قم، چاپ اوّل، ۱۴۱۴ق.، ص۱۷۵.
۱۷. تحریم ۱۱-۱۲.
پ.میعاد