حجت الاسلام محمد رضایی در گفت و گو با خبرنگار حوزه مهدویت خبرگزاری شبستان با اشاره به معیار، ملاک و مبنای انتخاب و انتصاب امام علی(ع) به عنوان جانشین پیامبر(ص)، گفت: نخستین مبنای انتصاب وحیانی بود. چراکه جامعه درک پذیرش آن را نداشت.
وی با بیان اینکه پیامبر(ص) برای اینکه این انتخاب را توجیه عقلانی کند و مشروعیت و محبوبیت اجتماعی به او دهد، به اصل افضلیت عقلانی تمسک کرد، اظهارداشت: ضمن اینکه امام علی(ع) انتخاب خدایی داشت. اما اگر می خواهید افضلیت را ببینید، در زمانه خود بگردید و شایسته ترین فرد را پیدا کنید، شایسته ترین در همه حوزه های زندگی انسانی مانند علم، شجاعت، قضاوت …
حجت الاسلام رضایی با بیان اینکه در میان صحابه پیامبر نیز امام علی(ع) در تمام ابعاد زندگی اجتماعی اولی بود، خاطرنشان کرد: یکی از علت های طولانی بودن خطبه غدیر این است که یک سوم خطبه غدیر موارد افضلیت امام علی(ع) را می فرماید.
این پژوهشگر مهدوی تصریح کرد: با توجه به اینکه واقعه غدیر ماه آخر سال دهم هجری بود. به طوری که ۱۲ روز بعدش سال دهم به پایان می رسد. یک سال و نیم بود که مکه فتح شده بود، جنگی نبود و آرامش نسبی برقرار بود. پیامبر(ص) برای اینکه افضلیت امام را به چشم مردم بیاورد، مجموعه ای از تدابیر امام را در یک سال و نیم بعد از جنگ تبوک در خطبه غدیر به کار برد.
وی با بیان اینکه حج سال نهم هجری در ذیقعده انجام شد، ادامه داد: عرب بعضی از سال ها جابجایی ماه دارد، بنابراین سال نهم حج در ما ذیقعده انجام شد. چون در آن سال ابلاغ آیات اول سوره توبه معروف به برائت به پیامبر(ص) صورت گرفت.
حجت الاسلام رضایی با اشاره به وقایع ماه ذیقعده و ذیحجه سال دهم، افزود: در آن سال تبلیغ آیات برائت بود که امام علی(ع) با شجاعت در جمع قریش انجام داد، در ماه ذیحجه مباهله صورت گرفت که مسیحیان نجران به حقانیت اهل بیت(ع) و پیامبر(ص) پی بردند، آیه زکات که آیه ۵۴ سوره مائده است، نازل شد، حاتم بخشی امام در مراسم حجه الوداع در مکه رخ داد و در آخر سفر تاریخی امام علی(ع) به یمن به مدت دو ماه و نیم صورت گرفت.
این پژوهشگر مهدوی با اشاره به ارتباط این سفر امام علی(ع) به یمن و مباحث روز جهان اسلام و مهدویت، خاطرنشان کرد: در آن زمان هنوز خیلی از مناطق سرزمین یمن اسلام نیاورده بودند. از طرفی خالد بن ولید نیز که با ماموریت تبلیغی ازسوی پیامبر(ص) به یمن فرستاده شده بود، دستاورد مهمیکسب نکرده بود. بنابراین پیامبر(ص) در ۶ ماهی که تا ماه رمضان مانده بود. امام علی(ع) را فرستاد و دستور داد ماموریت را از خالد تحویل بگیرد.
وی با بیان اینکه امام علی(ع) در این سفر چند ماموریت جدی داشت، گفت: نخستین ماموریت تبلیغ اسلام در یمن بود، مقابله با نخستین جریان های ارتداد در این کشور به طوری که بعضی از قبایل یمن از اسلام برگشته بودند، با توجه به اینکه مباهله در سال نهم رخ داده بود و مسیحیت تعهد جزیه داده بودند، امام نیز ماموریت جمع آوری زکات قبایل مسلمان و جزیه قبایل مسیحی را داشتند.
حجت الاسلام رضایی با بیان اینکه امام علی(ع) نیز ماموریت قضایی برای حل مشکلات حقوقی و اختلافات در یمن را داشت، تصریح کرد: با توجه به اینکه در یمن هم یهودیان بودند و هم مسیحیان، امام نیز مواجهه با اهل کتاب و دعوت به اسلام را در ماموریت خود داشت، همچنین دیدار با ایرانیان یمن در صنعا از ماموریت های امام بود.
این پژوهشگر مهدوی با بیان اینکه یمن به واسطه این سفر تاریخی یکی از بهترین مناطقی است که تشیع را می پذیرد، گفت: بنابراین تشیع ریشه سفر تاریخی امام است. به طوری که قبیله همدان یک روزه به دست امام علی(ع) شیعه اهل بیتی شدند و اغلب نوجوانانی بودند که علی(ع) را با تمام علم و شجاعت و قضاوتش دیدند و به او ایمان آوردند.
وی سفر امام علی(ع) به یمن را بستر تشیع در این سرزمین دانست و بیان داشت: امام علی(ع) وقتی فهمیدند که پیامبر(ص) برای حج به مکه رفتند، از یمن حرکت کردند و یک روز بعد از پیامبر(ص) به مکه می رسند. این سفر چنان درخشان بود که پیامبر(ص) بعد از دیدن امام و هدایا، قضاوت ها و تاثیر در قبایل و این شادمانی حاصل از سفر آن را بخشی از سرمایه اجتماعی و تبلیغی برای بیان افضلیت امام علی(ع) در خطبه غدیر بیان کردند.
حجت الاسلام رضایی ادامه داد: این در حالی است که این سفر شکست تبلیغی برای منافقان بود و آنها تلاش کردند تا این سفر در منابع اسلامی ضعیف جلوه داده شود.
این پژوهشگر مهدویت تصریح کرد: اگر می خواهیم امام زمان(ع) را بشناسیم، باید کاری که پیامبر(ص) کرد و امام علی(ع) را در بستر افضلیت با نگاه عقلانی شناساند، انجام دهیم زیرا این کار مخاطب را جذب میکند، همان گونه که در یمن علاوه بر فشار تاریخ، به خاطر تثبیت تشیع و نفس قدسی امام علی(ع) این ریشه از بین نمی رود.
وی با بیان اینکه در تبلیغ مهدویت باید به جای اینکه در شعارها متمرکز شویم، به بیان موقیعت های امام بپردازیم، گفت: همان گونه که در قرآن نامی از امام علی(ع) و امام زمان(ع) نیست، ولی شخصیت و موقعیت هایی که در آن نقش آفرینی کرده و میکنند، به خوبی بیان شده است.
حجت الاسلام رضایی تصریح کرد: در تبلیغ مهدویت و ولایت، شعار زدگی و اسم زدگی داریم. در حالی که مخاطبان اسامی را نمی فهمند اما موقیعت های انسانی که از فطرت سرچشمه میگیرد را به خوبی می فهمند و بهتر است که علم، عدالت، شجاعت، اخلاق، عبودیت و … امام زمان(ع) را نه با شعار بلکه با واقعیت ها معرفی کنیم.
این پژوهشگر مهدوی با بیان اینکه اگر این شیوه تبلیغی را در معرفی مهدویت و امام زمان(ع) در پیش بگیریم، به اهداف عالیه خواهیم رسید، گفت: چیزی که مخاطب را جذب میکند، بیان حقایق، موقیعت ها و نقش آفرینی هاست. همان گونه که در خطبه غدیر حدود ۴۰ مورد در باب فضایل امام علی(ع) آمده است.