دولت میانمار با ۸ گروه مسلح قومی از ۱۷ گروه مسلح این کشور در آستانه انتخابات سراسری ۱۷ آبان ماه توافقنامه آتش بس محدود با هدف پایان دادن به جنگ داخلی شش دهه ای امضا کرد.
به گزارش «موعود»، ‘تین سین’ رئیس جمهوری میانمار طی دو سال گذشته تلاش کرد با نشاندن گروه های مسلح قومی و مقامات دولتی دور یک میز برای پایان درگیری ها اقدام کند و سرانجام این مذاکرات نتیجه ای موقت داد.
میانمار کشوری با ۱۴۴ قومیت در جنوب شرق آسیا است و ۶۸ درصد جمعیت آن را برمه ای ها، ۹درصد را شان ها، هفت درصد را کارن ها و ۱۶ درصد را بقیه اقوام تشکیل می دهند و بسیاری از این اقوام با دولت مرکزی درگیرند.
دکتر’علی اکبر ضیائی’ کارشناس ارشد جریان های فکری و قومی روزدوشنبه در مقاله ای که در اختیار ایرنا قرار داد، به وضعیت گروه های قومی مسلح در میانمار پرداخت.
ارتش ایالت شان به عنوان یکی از گروه های مسلح قومی در سال ۱۹۶۴ تاسیس شد. این ارتش یکی از بزرگترین گروه های نظامی مخالف دولت میانماربود که درمقابل دولت در این ایالت ایستاد. این ارتش درسال ۱۹۶۴با ادغام همه جناح های مخالف و بکارگیری هزاران نفر از مردم ایالت شان تشکیل شد.
اگرچه هدف اصلی از تشکیل این ارتش ایجاد خودمختاری در ایالت شان بود، اما بعدا دایره مبارزات این ارتش به جنگ علیه حزب کمونیست برمه، بازرگانان کمونیست چینی مهاجر و مبارزه با افزایش تولید مواد مخدر در این ایالت گسترش یافت.
این ارتش نتوانست به خواسته های خود برسد و در نهایت در سال ۱۹۷۶ منحل شد و ازانحلال آن ارتش ایالت شان- جنوب و ارتش ایالت شان- شمال شکل گرفت و به مخالفت خود با دولت نظامی میانمار ادامه دادند.
اگر چه دولت برمه ایالتی را به نام ایالت شان به رسمیت نمیشناخت، اما ارتش برمه به صورت مستمر ارتش متحد ایالت ‘شان’ را علیه گروه های نظامی ملی گرای شان بکار میگرفت.
اتحاد ملی کارن نیز درسال ۱۹۴۷ تاسیس شد.۷ درصد جمعیت میانمار را قوم کارن تشکیل می دهند و جمعیت آنان به حدود ۵ میلیون نفر می رسد. تعداد زیادی از این قوم به تایلند مهاجرت کردهاند و در مرز ایالت کارن- تایلند زندگی میکنند.
‘اتحاد ملی کارن’باتشکیل یک شاخه نظامی علیه دولت نظامی میانمار ازسال ۱۹۴۷به بعد وارد عمل شد. هدف از تشکیل این گروه نظامی در ایالت کارن در ابتدای تشکیل اعلام استقلال از میانمار بود، اما از سال ۱۹۷۶ این گروه ایالت کارن را به نام فدرال کارن و نه ایالت مستقل خواند.
اقوام کارن سومین جمعیت نژادی از نظرتعداد بعد از قوم ‘بامار’ و قوم ‘شان’ بشمار می آیند. ظهورهویت نژادی به نام ‘کارن’ یا ‘پان کارن ها’ به دهه ۱۸۸۰ میلادی یعنی زمانی که تعدادی از مردم قوم کارن توسط مسیونرهای مسیحی انگلیسی به مسیحیت گرویدند بر میگردد.
با حمایت های حکومت استعماری بریتانیا اقوامی از کارن به سمت های اداری و نظامی منصوب شدند و توانستند برای خود هویتی مستقل از اقوام شان و بامار پیدا کنند.
به سختی می توان جمعیت این قوم در میانمار را تخمین زد، زیرا آخرین آمار قابل اعتماد به سرشماری سال ۱۹۳۱ برمیگردد. برخی منابع غیرموثق در سال ۲۰۰۷ تعداد آنان را تا ۷ میلیون نفر برآورد کردهاند. تعداد ۴۰۰ هزار نفر از این قوم نیز در تایلند زندگی میکنند که بخش عمده قبائل کوهستانی آن کشور را تشکیل می دهند.
برخی اقوام کارن که دراردوگاههای مهاجران درتایلند زندگی میکردند به شمال آمریکا، استرالیا، نیوزیلند و کشورهای اسکاندیناوی مهاجرت کردند.
باتوجه به ظهورسیاسی اقوام کارن درحال حاضر به سختی می توان آمار دقیقی از آنان ارائه داد. گماونگ آیه’ رئیس ارتش میانمار درسال ۱۹۹۷ پای خود را بر پرچم قوم کارن گذاشت و گفت: ‘تا ۲۰ سال آینده مردم کارن را تنها در موزه ها می توان یافت.’
حکومت نظامی میانمار جمعیت قوم کارن را کمتر از یک میلیون نفر اعلام کرده است که بنابر شواهد موجود چنین آماری با واقعیت سازگاری ندارد و کم نشان دادن آن قوم بیشتر رنگ سیاسی دارد.
برخی از رهبران قوم کارن نیز در بیان آمار قوم خوداغراق کرده و آنان را ۲۰ میلیون نفر یعنی ۴۰ درصد جمعیت میانمار اعلام کردهاند.
میانمار پس از سه جنگ میان اهل برمه و بریتانیا به عنوان یکی از ایالت های هند بریتانیا در سال ۱۸۸۶ شناخته شد. مسیونرهای تبشیری باپتیست فعالیت خود را از سال ۱۸۳۰ در میانمار آغاز کردند و به دنبال آن توانستند تعداد زیادی از قوم کارن را به مسیحیت دعوت کنند. افرادی از قوم کارن که به مسیحیت گرویدند بیش از مردم بودائی میانمار مورد عنایت بریتانیا قرار گرفتند و تعداد زیادی از آنان در نظام اداری و ارتش بریتانیا بکار گماشته شدند.
تعدادی از اقوام مسیحی کارن برای خود هویتی مستقل از کارن غیرمسیحی قائل شدند و سازمان های نژادی کارن را برای ایفای نقش سیاسی بیشتر تشکیل دادند که بعدا اعضای این تشکلات نژادی به ‘اتحاد ملی کارن’ پیوستند.
‘جمعیت های ملی کارن’ نیز توسط گروهی از روشنفکران تحصیل کرده کارن در غرب برای تأمین منافع بریتانیا و جلب حمایت آن در سال ۱۸۸۱ تشکیل شد. علی رغم گرایش مسیحیت در رهبران جمعیت های ملی کارن حرکتی سیاسی برای پوشش دادن همه اقوام کارن با گرایش های مختلف فکری تحت عنوان یک جنبش نژادی شکل گرفت.
آنان در اجلاس ‘اصلاحات مونتاگو چلمسفورد’ در هند که طرح استقلال هند در سال ۱۹۱۷ مطرح شده بود اعلام کردند میانمار هنوز برای استقلال و خودمختاری از بریتانیا آمادگی ندارد. سه سال بعد پس از طرح ‘اصلاحات کاردوک’ در سال ۱۹۲۰ جمعیت های ملی کارن، ۵ کرسی و سپس ۱۲ کرسی از مجلس قانون گذاری میانمار از ۱۳۰ عضو و در مرحله بعد ۱۳۲ عضو را به خود اختصاص دادند.
در چنین شرایطی کارن های بودائی حتی تا سال ۱۹۳۹ نیز جمعیت ملی کارن را تشکیل نداده بودند. اداره مستعمرات بریتانیا در سال ۱۹۳۸ سال نوی قوم کارن را به عنوان روز تعطیل عمومی اعلام کرد.
زمانی که ژاپن در جنگ جهانی دوم بر میانمار مسلط شد و آنجا را به اشغال خود درآورد، نزاع و درگیری میان اقوام کارن و برمه بالا گرفت. در نتیجه این درگیری ها تعداد زیادی از روستاها تخریب و کشتار عجیبی در منطقه توسط ژاپنی ها و ارتش استقلال برمه که مدافع حضور ژاپنی ها در منطقه بودند، انجام شد. شکل گروه های درگیر بدین صورت بود که قوم کارن با ارتش بریتانیا همکاری میکرد و ارتش استقلال برمه با ژاپنی ها متحد بود.
از شخصیت هایی که در این درگیریها کشته شدند وزیر سابق کابینه ‘ساو په ثا’ و خانواده وی بودند. دولت وقت میانمار اعلام کرد مسبب اصلی این جنگ ها در میانمار وفاداری کارن ها به بریتانیا است و با مداخلاتی از ادامه خونریزی ها جلوگیری شد.
قتی استان ‘شان’ و ‘کاچین’ و چین در میانمار براساس قومیت ساکنان آنان شکل گرفت، بیشتر قوم کارن به فکر ایالتی به نام ‘کارن’ افتادند تا بتوانند برای قوم خویش هویتی مستقل شکل دهند.
هیاتی متشکل از ‘ساو ثا دین’ و ‘ساو با گی’ از طرف قوم کارن به لندن رفتند تا مقامات بریتانیا را نسبت به کسب استقلال قانع سازند، اما این هیات نتوانست به هدف خود برسد و در سال ۱۹۴۷ هیاتی از نمایندگان شورای اجرائی دولت میانمار به ریاست ‘اونگ سان’ به لندن دعوت شد تا در باره پیمان ‘اونگ سان- اتلی’ مذاکره کند.
این در حالی بود که نماینده هیچ یک از اقلیت های نژادی به این مذاکرات دعوت نشدند.
یک ماه بعد در کنفرانس ‘پانگلونگ’ موافقت نامه ای بین اونگ سان نماینده دولت موقت برمه و رهبران اقوام شان، کاچین و چین به امضا رسید، اما نماینده قوم کارن تنها به عنوان ناظر به این توافق دعوت شد و اقوام ‘مون’ و ‘اراکانیس’ (مردم منطقه راخین در میانمار) نیز در این توافق جائی نداشتند و مورد غفلت واقع شدند.
بریتانیا وعده داد به موضوع قوم کارن پس از اتمام جنگ جهانی دوم رسیدگی کند. وقتی نیروهای استعمار بریتانیا از میانمار خارج شدند هنوز اقدامی خاص برای این قوم صورت نگرفته بود و تنها به تعدادی مذاکرات بدون نتیجه اکتفا شد.
در سال ۱۹۴۷ قوم کارن در جریان انتخابات قانون اساسی آن را تحریم کرد و به دنبال آن خواسته های آن قوم مورد بررسی قرار نگرفت و بررسی آن به بعد از استقلال کشور موکول شد.
براساس توافق انجام شده مرر شد ایالت های شان و کارنی تا ۱۰ سال بعد مستقل شوند و کاچین به صورت یک ایالت و منطقه چین به عنوان بخشی از یک ایالت به رسمیت شناخته شوند. مناطق مون و اراکانیس (راخین) نیز به طور کلی مورد بحث قرار نگرفتند.
در سال ۱۹۴۷ تعداد ۷۰۰ هیات از جمعیت های ملی کارن شامل در یانگون دور هم جمع شدند و ‘اتحاد ملی کارن’ را تشکیل دادند. هدف از تشکیل این اجلاس سراسری اقوام کارن تشکیل یک ایالت مستقل با دسترسی به دریا، افزایش کرسی های پارلمانی تا ۲۵ درصد برای قوم کارن، برگزاری سرشماری جدید اقوام و نژادها و حضور فعال و گسترده واحدهای کارنی در یک ارتش مسلح بود.
دولت بریتانیا هیچ پاسخی به این درخواست ها و ضرب الاجل تعیین شده نداد و به عنوان اعتراض ‘ساو با او گیی’ که ریاست اتحاد ملی کارن را برعهده داشت از شورای اجرائی دولت استعفا داد.
میانمار ژانویه ۱۹۴۸ پس از جنگ جهانی دوم استقلال یافت و اتحاد ملی کارن تلاش کرد زندگی مسالمت آمیزی را با اکثریت نژاد برمه آغاز کند. مردم کارن توانستند هم در دولت و هم ارتش سمت هائی را به دست آورند و سال ۱۹۴۸ دولت برمه به ریاست ‘او نو’ یک گروه سیاسی نظامی جنگه ای نامنظم به نام ‘سیتووندان’ تشکمیل داد که سال ۱۹۴۹ هرج و مرجی را میان مردم کارن ایجاد کرد.
از دهه ۱۹۵۰ اتحاد ملی کارن نقش فعالی را در سازماندهی امور اجتماعی و سیاسی اقوام کارن ایفا کرد و در حقیقت نقش دولت را برای مردم خویش بازی میکرد و افرادی که در شورش ها زخمی میشدند را به گونه ای تحت حمایت قرار می داد و به اقوام کارن که مهاجر و یا از محل سکونت خود رانده میشدند کمک میکرد.
علاوه بر آنها اتحاد ملی کارن در ساخت مدارس، سرویس های بهداشتی، مراکز درمانی و حتی فعالیت های بازرگانی نیز نقش مؤثری ایفا میکرد. در اتحاد ملی کارن بخش نظامی نیز به نام ارتش آزادیبخش ملی کارن تشکیل شد تا به فعالیت های نظامی جهت استقلال کارن بپردازد.
چند سال بعد مردم کارن به عنوان بزرگترین گروه از ۲۰ اقلیت قومی علیه دیکتاتوری نظامییانگون قیام کردند. در طول دهه ۱۹۸۰ نیروهای تحت فرمان ارتش آزایبخش ملی کارن به حدود ۲۰ هزار نفر رسید.
پس از قیام عمومی مردم برمه در سال ۱۹۸۸ که به عنوان ‘قیام ۸۸۸۸’ شناخته میشود ارتش آزادیبخش ملی کارن تعداد زیادی از تظاهرکنندگان را به عنوان نیروهای تحت فرمان خود در مناطق مرزی بکار گماشت. دولت یانگون نیز به تجهیز بیشتر ارتش برای مقابله با ارتش آزادیبخش ملی کارن پرداخت و حملات متعددی را علیه مواضع آن ارتش انجام داد.
از سال ۲۰۰۶ به بعد تعداد نظامیان ارتش آزایبخش ملی کارن به چهار هزار نفر کاهش یافت و این تعداد باید در مقابل ارتش ۴۰۰ هزار نفری برمه می ایستاد.
در هر حال اتحاد ملی کارن برای حل و فصل درگیری ها به فعالیت سیاسی خود ادامه می داد و شاخه نظامی نیز به موازات آن به فعالیت های نظامی می پرداخت.
رسانه های غربی در سال ۲۰۰۴ از تعداد ۲۰۰ هزار کارنی که از خانه های خود به علت درگیری خارج و به مناطق مختلف مهاجرت کردهاند، خبر دادند. در همان سال اعلام شد تعداد ۱۶۰ هزار نفر میانماری که بیشتر آنان را قوم کارن تشکیل می داند به اردوگاه های مناطق مرزی میان تایلند و میانمار برده شدهاند.
بزرگترین اردوگاه مهاجران کارن که تعداد مهاجران آن به بیش از ۵۰ هزار نفر می رسد در منطقه ‘مائی لا’ در استان ‘تاک’ تایلند واقع شده است.
در فوریه ۲۰۱۰ اعلام شد ارتش میانمار تعداد زیادی از منازل مسکونی کارن را به آتش کشیده و آنان را وادار به مهاجرت اجبار کرده است. بسیاری از مردم کارن دولت میانمار را به نسل کشی متهم کردند.
پس از آن گروهی از مخالفان بودائی که در ارتش آزادیبخش ملی کارن بودند از میان اتحاد ملی کارن برخاستند و ارتش بودائی دموکراتیک کارن را تشکیل دادند و به سمت شورای نظامی میانمار گرایش پیدا کردند.
علت انشعاب ارتش بودائی دموکراتیک کارن از اتحاد ملی کارن این بود که ارتش آزادیبخش ملی کارن از نظر سازماندهی دچار ضعف شده بود.
دولت میانمار و اقلیت های قومی مسلح از مرداد ماه ۱۳۹۴ برای رسیدن به توافق آتش بس در سراسر این کشور پیش از انتخابات عمومی ۱۷ آبان ماه ۱۳۹۴ مذاکرات صلح را از سرگرفتند و این مذاکرات سرانجام در مهر ماه امسال برای آتش بس موقت نتیجه داد.
در آیین امضای این موافقتنامه آتش بس ‘تین سین’ رئیس جمهور، فرمانده ارتش میانمار، نمایندگان گروه های قومی مسلح، نمایندگانی از اتحادیه اروپا، سازمان ملل متحد و دیپلمات ها حضور داشتند.
ارتش استقلال کاچین، ملیت های متحد فدرال میانمار، ارتش ملی آزادیبخش کارن و حزب ترقی خواه ملی کارن از ۱۷ گروهی هستند که در مذاکرات شرکت میکردند.
انتخابات سراسری میانمار قرار است ۱۷ آبان برگزار شود و گفته میشود این نخستین انتخابات آزاد بعد از ۲۵ سال در این کشور است. حزب جبهه ملی برای دموکراسی به رهبری آنگ سان سوچی و حزب حاکم از رقبای اصلی این انتخابات هستند.
انتهای پیام/ ۸۵۲
منبع: ایرنا