مردم در جنگ با معاویه به دلیل ناامیدی از دست یابی به غنیمتها، سستی نشان دادند…
طه تهامی
سستی در باورهای دینی، جهل و نادانی، دنیا پرستی، دوری از حق مداری، زیاده خواهی از بیت المال و… بیانگر آشفتگی اوضاع فرهنگی دوران امامت امام حسن علیه السلام بود. مردم در جنگ با معاویه به دلیل ناامیدی از دست یابی به غنیمتها، سستی نشان دادند. آنها زرق وبرق حکومت معاویه و حکمرانی او را می دیدند و او را بر حکمرانی پیشوای معصوم خویش ترجیح می دادند، به گونه ای که این موضوع سبب احساس ناامنی در امام میشد. امام با دیدن چنین وضعی، همواره زیر لباس خود زره بر تن میکرد. نقل کردهاند که روزی نیز بین نماز، از سوی جماعت نمازگزار تیری به سوی امام پرتاب شد که به سبب پوشیدن زره، زخم آن در ایشان کاری نیفتاد.(۱)
سست عنصری اطرافیان امام، سبب شده بود که ایشان در نزد افراد خویش هم احساس امنیت نکند. در آن روزگار، همه مردم به دنیا و دنیا پرستی روی آورده بودند؛ به گونه ای که با دیدن درخشش سکه ها، دست از هر گونه دفاع از حق بر می داشتند. نوشتهاند، روزی در زمان امیر المؤمنین علی علیه السلام مردی کوفی سوار بر شتری نر وارد دمشق شد. مردی شامی او را دید و افسار شترش را گرفت، گفت: «این شتر ماده از آن من است که در صفین آن را از من گرفته ای و باید آن را پس بدهی. » میان آنها درگیری روی داد. سپس نزد معاویه رفتند تا نزاع را حل کند. معاویه گفت: «این شتر ماده از آن این مرد شامی است و باید آن را به او برگردانی. » مرد کوفی شگفت زده، گفت: «ولی این شتر نر است نه ماده! » آن گاه معاویه رو کرد به حاضران که تعداد آنها نزدیک به پنجاه نفر بود، و پرسید: «آیا این شتر نر است یا ماده؟ » همه پنجاه نفری که حضور داشتند در پاسخ معاویه گفتند: «شتر ماده است.»
شگفتی مرد کوفی بیشتر شد، ولی به ناچار سخن خلاف واقع آنان را پذیرفت. پس از پایان جلسه و تحویل شتر به مرد شامی، معاویه مرد کوفی را فراخواند و دو برابر قیمت شتر را به او پرداخت و گفت: « نزد علی برو و بگو معاویه با صد هزار مرد جنگی به سوی تو می آید که هیچ یک فرق میان شتر نر و ماده را نمی دانند.» (۲)
پی نوشت :
۱) اعیان الشیعه، السید محسن الامین العاملی، بیروت، دار التعارف للمطبوعات، بی تا، ج ۱، ص ۳۳.
۲) مروج الذهب و معادن الجوهر، علی بن الحسین المسعودی، بیروت، دار المعرفه، بی تا، ج ۲، ص ۳۳۲.
منبع : ماهنامه اطلاع رسانی، پژوهشی، آموزشی مبلغان شماره ۷۶ .