به گزارش موعود حجت الاسلام والمسلمین علیرضا پناهیان در کتاب «انتظار عامیانه، عالمانه، عارفانه» می نویسد
قبل از تجزیه انتظار به عناصر تشکیل دهنده آن، نیم نگاهی به انواع انتظار داشته باشیم؛ تا معلوم باشد، ما چه نوع انتظاری را می خواهیم تعریف کنیم. انتظار می تواند برای هر رخدادی در آینده باشد. اما انتظار «فرج» و گشایش، یکی از مهم ترین و در عین حال رایج ترین انواع انتظار است. انتظار «موعود» نیز یکی از مصادیق بارز انتظار فرج و گشایش محسوب میشود.
بسیاری از انتظارها را می توان در مقوله انتظار فرج قرار داد؛ انتظار رسیدن زمان یک ملاقات یا یک کار ارزشمند، انتظار شنیدن یک پاسخ مطلوب، یا دیدن یک فرد محبوب، همه مانند انتظار گشایش یک گره، نوعی فرج به حساب آمده و در منظومه انتظار فرج قرار میگیرند.
تمام کسانی که ملتمس دعا برای رفع مشکلات و چشم به راه، برطرف شدن ناآرامی ها و ناملایماتی هستند و امیدی به آینده دارند، منتظران فرج به حساب می آیند. اگر چه تفاوت سطح بین انواع این گونه انتظارها هم فراوان است: برخی منتظر فرج کل عالم هستند و برخی تنها فرج شخصی خویش را انتظار میکشند؛ برخی منتظر رفع همه مشکلاتشان هستند و بعضی امید به رفع پاره ای از آنها را در دل می پرورانند.
بعضی اوقات هم ممکن است ما چشم به راه آمدن یک وضعیت نامطلوب و ناخوشایند باشیم که در این صورت ما بیشتر «نگرانیم» تا «منتظر». اگرچه می توان لفظ انتظار را برای چنین حالتی هم استفاده کرد، ولی خیلی مأنوس و دلچسب نیست؛ چرا که باید در احساس انتظار، نوعی اشتیاق هم وجود داشته باشد.
به هرحال انتظاری که در اینجا می خواهم از آن گفت وگو کنیم، انتظار «فرج موعود» یعنی همان «گشایش وعده داده شده به بشریت» است؛ و از هر انتظاری که سخن میگوییم، غرضمان انتظار «تحقق آن وضعیت وعده داده شده» به دستان باکفایت مهدی موعود (عج) است که البته دایره گسترده ای دارد و بسیاری از انتظارها را هم شامل میشود.