در روایات اسلامى و کتب دعا، اعمال زیادى براى این ماه ذکر نشده، فقط مرحوم سیّد بن طاووس، براى روز اوّل دعایى را ذکر کرده که در کتاب اقبال آمده است .
موعود : گرچه حوادث مهمّ تاریخى این ماه کم است، ولى همین سه حادثه از یکسو یادآور یک روز سرور و شادى است که مایه خیر و برکت مى باشد و از سوى دیگر، روز اندوه، به خاطر رحلت کریمه اهل بیت حضرت فاطمه معصومه(علیها السلام)، در سرزمین مقدّس قم است، و از سوى سوم یادآور یک روز عبرت انگیز است که با قیامى خونین، جنایتکاران حادثه کربلا، در مدّت بسیار کوتاهى تار و مار شدند، و نام ننگین آنان، براى همیشه همراه با نفرت و لعن و نفرین در صفحات تاریخ باقى ماند.
*روز هشتم:
طبق مشهور، روز ولادت امام حسن عسکرى(علیه السلام) در سال ۲۳۲ است.
*روز دهم:
روز رحلت حضرت فاطمه معصومه(علیها السلام) در سال ۲۰۱ (مطابق روایتى) است.
*روز شانزدهم:
بنا بر نقلى، آغاز قیام مختار در کوفه، به خونخواهى شهیدان کربلا در سال ۶۶ مى باشد و برخى آغاز قیام او را چهاردهم ربیع الاوّل ذکر کردهاند.
گرچه حوادث مهمّ تاریخى این ماه کم است، ولى همین سه حادثه از یکسو یادآور یک روز سرور و شادى است که مایه خیر و برکت مى باشد و از سوى دیگر، روز اندوه، به خاطر رحلت کریمه اهل بیت، در سرزمین مقدّس قم است، و از سوى سوم یادآور یک روز عبرت انگیز است که با قیامى خونین، جنایتکاران حادثه کربلا، در مدّت بسیار کوتاهى تار و مار شدند، و نام ننگین آنان، براى همیشه همراه با نفرت و لعن و نفرین در صفحات تاریخ باقى ماند.
*اعمال ماه ربیع الثّانى
در روایات اسلامى و کتب دعا، اعمال زیادى براى این ماه ذکر نشده، فقط مرحوم سیّد بن طاووس، براى روز اوّل این ماه دعایى را ذکر کرده است که در صفحه ۶۱۷ کتاب اقبال چنین آمده است:
اللهم أنت إله کل شئ، وخالق کل شئ ومالک کل شئ ورب کل شئ، أسألک بالعروه الوثقى، والغایه والمنتهى، وبما خالفت به بین الأنوار والظلمات، والجنه والنار، والدنیا والاخره، وبأعظم أسمائک فی اللوح المحفوظ، وأتم أسمائک فی التواره نبلا .
وأزهر أسمائک فی الزبور عزا، وأجل أسمائک فی الانجیل قدرا، وأرفع أسمائک فی القرآن ذکرا، وأعظم أسمائک فی الکتب المنزله وأفضلها، وأسر أسمائک فی نفسک، الذی لیس کمثله شئ .وأسألک بعزتک وقدرتک وبالعرش العظیم وما حمل، وبالکرسی الکریم و ما وسع أن تصلی على محمد و آل محمد و تبیح لی من عندک فرجک القریب العظیم الأعظم اللهم أتمم علی إحسانک القدیم الأقدم و تابع إلی معروفک الدائم الأدوم و انعشنی بعز جلالک الکریم الأکرم .
دعای روز اول ماه ربیع الثانی
ثم تقرأ وَ إِلهُکُمْ إِلهٌ واحِدٌ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ الرَّحْمنُ الرَّحِیمُ اللَّهُ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ الْحَیُّ الْقَیُّومُ لا تَأْخُذُهُ سِنَهٌ وَ لا نَوْمٌ الم اللَّهُ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ الْحَیُّ الْقَیُّومُ هُوَ الَّذِی یُصَوِّرُکُمْ فِی الْأَرْحامِ کَیْفَ یَشاءُ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ شَهِدَ اللَّهُ أَنَّهُ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ وَ الْمَلائِکَهُ وَ أُولُوا الْعِلْمِ قائِماً بِالْقِسْطِ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ اللَّهُ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ لَیَجْمَعَنَّکُمْ إِلى یَوْمِ الْقِیامَهِ لا رَیْبَ فِیهِ ذلِکُمُ اللَّهُ رَبُّکُمْ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ خالِقُ کُلِّ شَیْءٍ فَاعْبُدُوهُ وَ هُوَ عَلى کُلِّ شَیْءٍ وَکِیلٌ اتَّبِعْ ما أُوحِیَ إِلَیْکَ مِنْ رَبِّکَ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ وَ أَعْرِضْ عَنِ الْمُشْرِکِینَ قُلْ یا أَیُّهَا النَّاسُ إِنِّی رَسُولُ اللَّهِ إِلَیْکُمْ جَمِیعاً الَّذِی لَهُ مُلْکُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ یُحیِی وَ یُمِیتُ فَآمِنُوا بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ النَّبِیِّ الْأُمِّیِّ الَّذِی یُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَ کَلِماتِهِ وَ اتَّبِعُوهُ لَعَلَّکُمْ تَهْتَدُونَ وَ ما أُمِرُوا إِلَّا لِیَعْبُدُوا إِلهاً واحِداً لا إِلهَ إِلَّا هُوَ سُبْحانَهُ عَمَّا یُشْرِکُونَ فَإِنْ تَوَلَّوْا فَقُلْ حَسْبِیَ اللَّهُ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ عَلَیْهِ تَوَکَّلْتُ وَ هُوَ رَبُّ الْعَرْشِ الْعَظِیمِ حَتَّى إِذا أَدْرَکَهُ الْغَرَقُ قالَ آمَنْتُ أَنَّهُ لا إِلهَ إِلَّا الَّذِی آمَنَتْ بِهِ بَنُوا إِسْرائِیلَ وَ أَنَا مِنَ الْمُسْلِمِینَ قُلْ هُوَ رَبِّی لا إِلهَ إِلَّا هُوَ عَلَیْهِ تَوَکَّلْتُ وَ إِلَیْهِ مَتابِ یُنَزِّلُ الْمَلائِکَهَ بِالرُّوحِ مِنْ أَمْرِهِ عَلى مَنْ یَشاءُ مِنْ عِبادِهِ أَنْ أَنْذِرُوا أَنَّهُ لا إِلهَ إِلَّا أَنَا فَاتَّقُونِ وَ إِنْ تَجْهَرْ بِالْقَوْلِ فَإِنَّهُ یَعْلَمُ السِّرَّ وَ أَخْفى اللَّهُ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ لَهُ الْأَسْماءُ الْحُسْنى وَ أَنَا اخْتَرْتُکَ فَاسْتَمِعْ لِما یُوحى إِنَّنِی أَنَا اللَّهُ لا إِلهَ إِلَّا أَنَا فَاعْبُدْنِی وَ أَقِمِ الصَّلاهَ لِذِکْرِی إِنَّ السَّاعَهَ آتِیَهٌ أَکادُ أُخْفِیها لِتُجْزى کُلُّ نَفْسٍ بِما تَسْعى إِنَّما إِلهُکُمُ اللَّهُ الَّذِی لا إِلهَ إِلَّا هُوَ وَسِعَ کُلَّ شَیْءٍ عِلْماً وَ ما أَرْسَلْنا مِنْ قَبْلِکَ إِلَّا رِجالًا نُوحِی إِلَیْهِمْ أَنَّهُ لا إِلهَ إِلَّا أَنَا فَاعْبُدُونِ وَ ذَا النُّونِ إِذْ ذَهَبَ مُغاضِباً فَظَنَّ أَنْ لَنْ نَقْدِرَ عَلَیْهِ فَنادى فِی الظُّلُماتِ أَنْ لا إِلهَ إِلَّا أَنْتَ سُبْحانَکَ إِنِّی کُنْتُ مِنَ الظَّالِمِینَ فَتَعالَى اللَّهُ الْمَلِکُ الْحَقُّ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ رَبُّ الْعَرْشِ الْکَرِیمِ اللَّهُ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ رَبُّ الْعَرْشِ الْعَظِیمِ وَ هُوَ اللَّهُ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ لَهُ الْحَمْدُ فِی الْأُولى وَ الْآخِرَهِ وَ لَهُ الْحُکْمُ وَ إِلَیْهِ تُرْجَعُونَ وَ لا تَدْعُ مَعَ اللَّهِ إِلهاً آخَرَ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ کُلُّ شَیْءٍ هالِکٌ إِلَّا وَجْهَهُ لَهُ الْحُکْمُ وَ إِلَیْهِ تُرْجَعُونَ یا أَیُّهَا النَّاسُ اذْکُرُوا نِعْمَتَ اللَّهِ عَلَیْکُمْ هَلْ مِنْ خالِقٍ غَیْرُ اللَّهِ یَرْزُقُکُمْ مِنَ السَّماءِ وَ الْأَرْضِ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ فَأَنَّى تُؤْفَکُونَ ذلِکُمُ اللَّهُ رَبُّکُمْ لَهُ الْمُلْکُ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ فَأَنَّى تُصْرَفُونَ غافِرِ الذَّنْبِ وَ قابِلِ التَّوْبِ شَدِیدِ الْعِقابِ ذِی الطَّوْلِ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ إِلَیْهِ الْمَصِیرُ ذلِکُمُ اللَّهُ رَبُّکُمْ خالِقُ کُلِّ شَیْءٍ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ فَأَنَّى تُؤْفَکُونَ ذلِکُمُ اللَّهُ رَبُّکُمْ فَتَبارَکَ اللَّهُ رَبُّ الْعالَمِینَ هُوَ الْحَیُّ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ فَادْعُوهُ مُخْلِصِینَ لَهُ الدِّینَ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمِینَ رَبِّ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ ما بَیْنَهُما إِنْ کُنْتُمْ مُوقِنِینَ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ یُحْیِی وَ یُمِیتُ رَبُّکُمْ وَ رَبُّ آبائِکُمُ الْأَوَّلِینَ فَأَنَّى لَهُمْ إِذا جاءَتْهُمْ ذِکْراهُمْ فَاعْلَمْ أَنَّهُ لا إِلهَ إِلَّا اللَّهُ وَ اسْتَغْفِرْ لِذَنْبِکَ وَ لِلْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُؤْمِناتِ هُوَ اللَّهُ الَّذِی لا إِلهَ إِلَّا هُوَ عالِمُ الْغَیْبِ وَ الشَّهادَهِ هُوَ الرَّحْمنُ الرَّحِیمُ هُوَ اللَّهُ الَّذِی لا إِلهَ إِلَّا هُوَ الْمَلِکُ الْقُدُّوسُ السَّلامُ الْمُؤْمِنُ الْمُهَیْمِنُ الْعَزِیزُ الْجَبَّارُ الْمُتَکَبِّرُ سُبْحانَ اللَّهِ عَمَّا یُشْرِکُونَ اللَّهُ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ وَ عَلَى اللَّهِ فَلْیَتَوَکَّلِ الْمُؤْمِنُونَ.
اللهم إنی أسألک عفوا لیس بعده عقوبه و رضا لیس بعده سخط و عافیه لیس بعدها بلاء و سعاده لیس بعدها شقاء و هدى لا یکون بعده ضلاله و إیمانا لم [لا] یداخله کفر و قلبا لا یداخله فتنه اللهم إنی أسألک السعه فی القبر و الحجه البالغه و القول الثابت فی الحیاه الدنیا و فی الآخره و أن تنزل علی الأمان و الفرح [الفرج] و السرور و نضره النعیم اللهم صل على محمد و آل محمد و عرفنی برکه هذا الشهر و یمنه و ارزقنی خیره و اصرف عنی شره و اجعلنی فیه من الفائزین برحمتک یا أرحم الراحمین اللهم أنت وهاب الخیر فهب لی شوقا إلى لقائک و إشفاقا من عذابک و حیاء منک و توقیرا و إجلالا حتى یوجل من ذلک قلبی و یقشعر منه جلدی و یتجافى له جنبی و تدمع منه عینی و لا أخلو من ذکرک فی لیلی و نهاری یا أرحم الراحمین اللهم إنی أثنی علیک و ما عسى أن یبلغ مدحی و ثنائی مع قله عملی و قصر رأیی و أنت الخالق و أنا المخلوق و أنت الملک و أنا المملوک و أنت الرب و أنا العبد و أنت العزیز و أنا الذلیل و أنت القوی و أنا الضعیف و أنت الغنی و أنا الفقیر و أنت المعطی و أنا السائل و أنت الحی الذی لا یموت و أنا خلق أموت فاغفر لی و ارحمنی و أعطنی سؤلی فی دنیای و آخرتی و تجاوز عنی و عن جمیع المؤمنین و المؤمنات و المسلمین و المسلمات الأحیاء منهم و الأموات اللهم صل على محمد عبدک و رسولک و نبیک و صفیک و خیرتک من خلقک اللهم ارفع درجته و کرم مقامه و أجزل ثوابه و أفلج حجته و أظهر عذره و عظم نوره و أدم کرامته و ألحق به أمته و ذریته و أقر بذلک عینه اللهم اجعل محمدا أکرم النبیین تبعا و أعظمهم منزله و أشرفهم کرامه و أعلاهم درجه و أفسحهم فی الجنه منزلا اللهم بلغ محمدا الدرجه و الوسیله [درجه الوسیله] و شرف بنیانه و عظم نوره و برهانه و تقبل شفاعته فی أمته و تقبل صلاه أمته علیه اللهم صل على محمد کما بلغ رسالاتک و تلا آیاتک و نصح لعبادک و جاهد فی سبیلک [و عبدک] حتى أتاه الیقین اللهم زد محمدا مع کل شرف شرفا و مع کل فضل [فضیله] فضلا و مع کل کرامه کرامه و مع کل سعاده سعاده حتى تجعل محمدا فی الشرف الأعلى من [مع] الدرجات العلى اللهم صل على محمد و [على] آل محمد و سهل لی محبتی [محنتی] و بلغنی أمنیتی و وسع علی فی رزقی و اقض عنی دینی و فرج عنی همی و غمی و کربی و یسر لی إرادتی و أوصلنی إلى بغیتی سریعا عاجلا یا أرحم الراحمین
فصل فیما نذکره من صوم الیوم العاشر من ربیع الآخر
روینا ذلک بإسنادنا إلى شیخنا المفید رضوان الله علیه فی کتاب حدائق الریاض الذی أشرنا إلیه فقال عند ذکر ربیع الآخر ما هذا لفظه الیوم العاشر منه سنه اثنتین و ثلاثین و مائتین من الهجره کان مولد سیدنا أبی محمد الحسن بن علی بن محمد بن علی الرضا ص و هو یوم شریف عظیم البرکه یستحب صیامه .
منابع :
*مفاتیح الجنان
*اقبال الاعمال
منبع: حوزه نیوز