ابلیس، آفریده شده از آتش و از مخلوقات جنّی خداوند است. نام او در ابتدا «عزازیل» به معنای عزیز خداوند بود؛ ولی بعد از آنکه از سجده بر حضرت آدم (علی نبینا و آله و علیه السلام) سر باز زد و توبه نکرد، او را «ابلیس» به معنای مأیوس شده از رحمت خداوند خواندند. (۱)
به بیان روایات، پایان یافتن زندگی شیطان در دستان حضرت صاحب الامر(ع) است.
اسحاق بن یعقوب میگوید: «از امام صادق (ع)پرسیدم: اینکه خداوند به شیطان فرمود منتظر وقت معلوم باش، این وقت معلوم کی خواهد بود؟ حضرت فرمودند: روز قیام قائم ماست. وقتی خداوند او را برانگیخته میکند و آماده ی قیام در مسجد کوفه است، در آن وقت شیطان در حالی که با زانوهای خود راه می رود به آنجا می آید و میگوید: ای وای، از خطر امروز! قائم پیشانی شیطان را گرفته و گردنش را می زند. آن موقع روز وقت معلوم است که مدت او به آخر می رسد.»(۲)
بنابراین ابلیس با رسیدن ظهور به مرگ خویش نزدیک میشود.
ابلیس یا همان «لوسیفر» یهودیان و مسیحیان، جنی است که در بدتر کردن شرایط آخرالزمان چنان پیش می رود که بنده های خالص کمی را برای برپایی حکومت الهی باقی میگذارد. البته باید دانست کار ابلیس تنها فریب دادن و وسوسه کردن است، زیبا نشان دادن زشتی ها و پرزرق و برق جلوه دادن گناهان! هر انسانی می تواند با تکیه به خدای متعال از وسوسه های او نجات بیابد و جانش را از میان آشفتگی این دنیای شیطان زده بیرون بکشد.
به طور کلی می توان فعالیتهای ابلیس را در دوران غیبت و ظهور به دو دسته تقسیم کرد:
۱. با تمام قوا گمراه میکند!
ابلیس در دوران غیبت تا می تواند برای خودش سپاه و نیرو جمع میکند؛ چرا که مرگ را در دو قدمی اش میبیند بنابراین با تمام قوا، با چنگ و دندان و با هر ترفندی قصد دارد بنده های خالص کمتری در زمین باقی بگذارد.
۲. صیحه ی شیطانی
در صبح روز ۲۳ رمضان ندایی از جبرئیل مردم را به پیروی از حضرت مهدی (ع) فرا می خواند. در عصر همان روز شیطان ندا می دهد که حق با حضرت مهدی (ع) نیست و با فلان خاندان است! در این زمان بسیاری از مردم منحرف میشوند.(۳)
پینوشتها:
۱. مسعودى، على بن حسین، ترجمه إثبات الوصیه، مترجم: محمد جواد نجفی، تهران، اسلامیه، چاپ دوم، ۱۳۶۲، ص ۷.
۲. بحارالانوار، ج ۲، ص ۲۳۱.
۳. النعمانی، الغیبه، ص۱۷ـ بحارالانوار، ج۲، ص۲۳۱.