هیهات! امام علی(ع)، نه گوشی یافت تا سخنش را بشنود و نه دستی و دلی که او را در کندن درخت ضلالت یاری دهد، از این رو، جمله پیشبینیهای او درباره آینده امّت و فرهنگ و مدنیّتش محقّق شد؛ به همان سان که او در آیینه دل و علم خویش میدید.
▫️امام علی(ع) پیشبینی کرده بودند:
▪️«باطل در محلّ خود جای میگیرد؛
▪️جهالت بر مرکبهایش سوار میگردد؛
▪️و گروه ستمگر، بزرگ و بزرگتر میشود؛
▪️دعوتکننده به سوی حق کمیاب شود و روزگار، چونان گزندهای وحشی حمله آورد؛
▪️شتر باطل واسپس سکوت، عربده کشد و قوّت یابد؛
▪️مردم بر معصیت پیمان برادری بندند و بر دینداری از هم دوری گزینند؛
▪️بر دروغ و ناروا با یکدیگر دوستی کنند و بر راستی دشمنی ورزند؛
▪️فرزند باعث خشم پدر، باران باعث حرارت، مردم پست فراوان و خوبان کمیاب شوند؛
▪️توانمندان همچون گرگ و حاکمانشان درّنده، میانه حالان طعمه و نیازمندان همچون مردگان شوند؛
▪️راستی ناپدید و دروغ فراوان گردد؛
▪️مردم به زبان اظهار دوستی و به دل دشمنی کنند؛
▪️#فسق عامل نسبت، عفّت باعث شگفتی و #اسلام را همچون پوستینی وارونه پوشند.»(۱)
▫️این همه، تفسیر و تفصیل آن کلام پیامبر(ص) بود، که فرمودند:
#جاهلیتدوم، مخرّبتر از اوّلی است.»
▫️با این توصیفات، برکندن بیخ درخت تنومند جاهلیّت دوم به مراتب سختتر از اوّلی است.
ترکیب چند وجهی صورت و سیرت جهالت، آزمودگی و تجربه ائمه جهالت و تغییرات شگفتآور صورتهای زندگی، کفر بسیط عصر بعثت را به جاهلیّت مرکّب، مُزمن و چند وجهی تبدیل نموده است. به این مجموعه، گشوده شدن دست دشمن کبیر انسان؛ یعنی ابلیس و جنودش را بر جسم و جان ابنای آدمیبیفزایید تا این معنی را چنان که حضرت امام صادق(ع) فرمودند، دریابید:
▫️«همانا قائم ما از مردم جاهل بیش از رسول خدا(ص) از جهان جاهلیّت، متحمّل رنج و سختی میشود.»
آرزوی شیطان
آن روزی که شیطان این ندای خداوند عالم را شنید که خطاب به او فرمود:
«فَاخْرُجْ مِنْهَا فَإِنَّکَ رَجِیمٌ؛بیرون شو، همانا که تو از راندهشدگانی.» (۲)
آخرین تقاضای خود را که امید داشت به هدف اجابت نیز برسد، مهلتِ ماندن بود و عمری دراز، برای اغواگری، نه برای انابه و بازگشت. به همین نیّت هم بود که قسم یاد کرد:
«فَبِعِزَّتِکَ لأغوینَّهُمْ اَجْمَعین؛ قسم به عزّتت که جملگی آنها (انسانها) را اغوا میکنم.»(۳)
اغوا، صرفاً گمراهی و کجروی نیست. کجروی، نوعی گمراهی بسیط و ساده است. اغوا، جهالتِ توأم با عقیده فاسد است.
▫️شیطان، در دوردست نیرنگهای خود، روزی را میدید که چنان باورهای بشر را تغییر دهد که در عین غوطهوری در جهالت، خود را عالم پندارد. عالم نمایِ جاهل، آن زمان که میپندارد در علم و آگاهی و ادب، روزگار میگذارند، چنان در بندِ جهل است که عربِ بتپرست عصر #جاهلیتاول، پیش او انگشت به دهان میماند.
پینوشتها:
۱- نهجالبلاغه، خ ۱۰۷
۲- سوره حجر، آیه ۳۴
۳- سوره ص، آیه ۸۲