در نقد معمارى وحشى‏

9e2a7e545e3a95c483f220a0288d669d - در نقد معمارى وحشى‏

همان‏طور که رهبر معظّم انقلاب بیان کرده است، معمارى شهر «تهران»، وحشى رشد کرده است. تهران، داراى معمارى وحشى، مضطرب و بى ‏نظم است و نشانه‏ هاى اسلامى باید در مهندسى ‏هاى ما شاخص باشد و نیز به دلیل تأکید ایشان بر تأثیر مستقیم معمارى هر جامعه بر سبک زندگى آن جامعه، بر خود واجب دیدیم که هرچند کوتاه، امّا به بیان مسائلى در نشان دادن دیدگاه ایشان اقدام کنیم.

یکى از عوامل مؤثّر در شکل‏ گیرى رفتار فرد، خانواده است. فضاى خانه، نخستین و بادوام‏ ترین عاملى است که بر رشد شخصیت افراد تأثیر مى ‏گذارد. درواقع، مى ‏توان گفت محیط خانه مانند آموزشگاهى است براى تولید و تربیت نسل بعد جامعه که معلّمان آن والدین هستند. در این مطلب، به مسئله معمارى و تأثیر آن بر مسئله فرزندآورى و تربیت فرزند صالح توجّه مى ‏کنیم.

طرز رفتار والدین با کودکان، موقعیت اجتماعى و اقتصادى خانواده، اندیشه و اعتقادات، آداب و رسوم، ایده‏ آل‏ها و اهداف والدین در چگونگى شکل‏ گیرى شخصیت فرزندان تأثیر بسزایى دارد. در این گفتار، به‏ دنبال آن هستیم که یکى از ابعاد تأثیرگذار بر شکل‏ گیرى شخصیت و اخلاق کودکان، یعنى معمارى را بررسى کنیم که در کشور ما به آن بى ‏توجّهى شده است. درحال‏ حاضر، قوانین و مقرّرات طرّاحى ‏شده براى ساخت منازل مسکونى، به مواردى همچون نماى خانه، ارتفاع مجاز، کیفیت موادّ استفاده شده و … محدود شده است؛ امّا نه‏ تنها قوانین و مقرّراتى براى نماى داخلى خانه وجود ندارد، بلکه حسّاسیتى به این موضوع نیز وجود ندارد. مسئله نماى داخلى منازل به دو قسمت تقسیم مى ‏شود که بخش اوّل آن، هنگام ساخت ساختمان مطرح است و بخش دوم آن به دکوراسیون منازل مربوط مى ‏شود.

معمارى غیراسلامى براى مسلمانان‏
اگر به خانه‏ هایى با بیش از ۲۵ سال قدمت، که تک واحدى هستند، مراجعه کنید به نکات جالبى برمى ‏خورید. به‏ طور مثال، آشپزخانه اوپن نیست، سرویس بهداشتى بیرون از فضاى داخلى خانه و عموماً در حیاط است و همچنین اتاق خواب در طبقه دوم و هال و آشپزخانه در طبقه پایین قرار دارند؛ امّا آیا در این سبک طرّاحى دلیلى نیز وجود دارد؟
از منظر روان‏شناختى، طبق تحقیقات صورت‏ گرفته، نبود حریم بین آشپزخانه و هال و پذیرایى، تأثیرات منفى بر تربیت فرزندان مى ‏گذارد. تحقیقات نشان مى ‏دهد سبک آشپزخانه اوپن، تأثیر مستقیمى با کم‏شدن میزان حیا و احترام فرزندان دارد. نبود حریم قسمت‏ هاى محیط خانواده سبب ازبین رفتن حریم ادب در کودکان مى ‏شود. البتّه اگر از مادرى که فرزند خردسالى دارد، بپرسیم، در تأیید این سبک آشپزخانه دلایل قانع‏ کننده‏اى بیان مى ‏کند؛ مانند اینکه او مى ‏تواند در عین حال که مراقب فرزند خود باشد، به کارهاى خود نیز برسد.

در مثال دیگرى مى ‏توان به مورد محلّ قرارگیرى اتاق خواب والدین و فرزندان اشاره کرد. در معمارى اسلامى، ایرانى حکم بر این است که این دو اتاق در کنار یکدیگر نباشند. اصل بر این است که صدایى از این دو اتاق به یکدیگر منتقل نشود؛ امّا در حال حاضر به دلیل روى ‏آوردن مردم به شهرنشینى و به تبع آن کوچک شدن خانه‏ ها و به دلیل کمبود زمین در کلان‏ شهرها، این دو اتاق در کنار یکدیگر قرار دارند؛ بلکه به دلیل طرّاحى ضعیف و مواد اوّلیه نامرغوب، صدا به راحتى در بین این دو اتاق منتقل مى ‏شود و همان‏طور که واضح است، باعث ایجاد مشکلاتى در تعاملات والدین و فرزندان مى ‏گردد.

مثال دیگر درباره ساختمان، محلّ قرارگیرى سرویس بهداشتى است. وجود سرویس بهداشتى در حریم خانه نیز سبب بروز ناهنجارى تربیتى مى ‏شود.
این دو موضوع، مُشتى است نشانه خروار. اصولى که در کشور ما در گذشته رعایت مى ‏شده و امروزه به‏ دلیل سوء مدیریت به حال خود رها شده است. امروزه، شاهد نسل سوم طرّاحى سرویس بهداشتى و آشپزخانه‏ ها هستیم. آشپزخانه‏ هاى معروف به جزیره‏اى که در آن، آشپزخانه دیگر بخشى از هال و پذیرایى شده و مرز جداکننده‏اى وجود ندارد و حمّام‏ هایى با نماى شیشه‏اى که متأسّفانه، حتّى در رسانه ملّى نیز تبلیغ مى ‏شود.

دکور غیراسلامى براى مسلمانان‏

با گشتى ساده در فضاى مجازى، مى ‏توانید به هزاران هزار طرح و مدل مختلف براى نحوه مبله‏ کردن منزل، چیدمان آشپزخانه، رنگ‏ آمیزى، نحوه دکوراسیون اتاق خواب فرزندان و والدین دست پیدا کنید. حتّى براى این منظور، کلاس‏هاى فنگ‏شوِى و شرکت‏ هایى به منظور فروش طرح دکوراسیون در ایران وجود دارد؛ به‏ عنوان مثال دراین‏ زمینه به موضوع رنگ‏ آمیزى مى ‏پردازیم. در معمارى ایرانى، اسلامى با مقوله شیشه‏ هاى مشبّک و رنگى مواجهیم.

معماران آن دوره، به جاى اینکه دیوار اتاق‏ ها را رنگ کنند، از این شیشه‏ هاى رنگى استفاده مى ‏کردند؛ چرا؟ به این دلیل که در طول روز، براى ایجاد روحیه شاد و پر انرژى به رنگ‏ هاى شاد احتیاج بوده و به همین نسبت، در شب نیز احتیاج به آرامش و دورى از رنگ‏ هاى تحریک‏ کننده است. حال اگر دیوارها رنگ یا کاغذ دیوارى شوند، دیگر امکان تغییر رنگ در شب نیست و فرد به آرامش مورد نیاز نمى ‏رسد. به همین منظور این شیشه‏ هاى رنگى در طول روز و تابش نور خورشید با انعکاس رنگى نور، سبب شادابى شده و از آنجا که دیوارها به رنگ سفید بوده، در طول شب و نبود نور خورشید، سبب آرامش مى ‏شدند.

اباحه‏ گرى مدرن‏

هنر و معمارى (داخلى و خارجى ) و به تبع آن دکوراسیون منازل که امروزه الگوى شکل‏ گیرى منازل ایرانى است، ریشه در چه تفکّرى دارد؟
هنر را ثمره و میوه درخت فلسفه مى ‏دانند؛ به عبارت دیگر، هنر رو گرفتى از نوع و روش نگاه به عالم است. حال هنر و معمارى (داخلى و خارجى ) و به تبع آن دکوراسیون منازل که امروزه الگوى شکل‏ گیرى منازل ایرانى است، ریشه در چه تفکّرى دارد؟ واضح است که تفکّر لیبرالى، زمینى است که این درخت در آن رشد کرده و ثمره خود، یعنى هنر را در اختیار بشر امروز قرار داده است و به تبع برترى تمدّن مغرب‏ زمین، تهاجم فرهنگ و تمدّن او در تمام عالم، از جمله ایران، سبب وارد شدن میوه درخت او به کشورها و فرهنگ‏ هاى مختلف شده است.
در پایان، به بیان چند ویژگى از لیبرالیسم مى ‏پردازیم، باشد که صداى ما به گوش مسئولان حیات خانواده برسد. لیبرالیسم که در فارسى به اباحه‏ گرى ترجمه شده است، بیان این موضوع است که پنج اصل دینى که به ترتیب: ۱. واجب؛ ۲. مستحب؛ ۳. مباح؛ ۴. مکروه و ۵. حرام است، همگى در عنصر مرکزى و میانه، یعنى مباح جمع شوند؛ به بیان دیگر هیچ حرام، مکروه، مستحب و واجبى معنا ندارد و همه چیز مباح است؛ یعنى براى بشر لیبرال، اصل بر اباحه‏ گرى است. حال به این سؤال مى ‏رسیم که از این تفکّر در زمینه هنر، به چه میوه و ثمره‏اى مى ‏رسیم؟؟؟

ادامه دارد …

Check Also

روز جهانی حجاب

امروز اول فوریه روز جهانی حجاب است؛ برنامه‌های مختلفی به همین مناسبت در کشورهای مختلف اجرا می‌شود و هدف از گرامیداشت آن به رسمیت شناختن ...

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *